در جهان معاصر، ضرورت آگاهی از روند تغییرات و تحولات، منجر به شکل گیری شاخۀ نوینی موسوم به «مطالعات آینده»،  «آینده پژوهی» و «آینده نگاری» گردید. این علم در پی آن است که نیروها و عواملی را شناسایی و درک کند که سبب تغییرات و تحولات بنیادین در زندگی بشر می شود. پژوهشگران این عرصه، روند نوآوری های فنی، تغییرات نظام ارزشی جوامع، مسایل امنیت داخلی، ژئوپلتیک، آلودگی­ها و بحران­های محیط زیست، الگوهای ج...

نفت خام و آینده آن همواره چالشی پایان­ناپذیر برای کشور ما بوده است. در سال­های اخیر آشفتگی، تغییرات پرشتاب و ظهور مسائل جدید، بر این چالش افزوده است. آنچه نیاز است تجدیدنظر در رویکردهای کلان مدیریتی و به‌کارگیری ابزارهای جدید در برنامه­ریزی است. آینده­نگاری به عنوان رویکردی نوین، فرآیندی است که منجر به نتیجه پایدار عمل برنامه ریزی میشود. در این راستا این پژوهش، با رویکرد آینده­نگاری به شناسایی...

مطالعه حاضر تلاش دارد تا نقش و کارکرد دولت در قابلیت‌آفرینی نوآورانه را تحت تأثیر جریان همگرایی فناورانه مورد تحلیلی آینده-نگرانه قرار دهد. رویکرد این تحقیق، کیفی و توصیفی بوده و در آن از استراتژی‌های تحلیل ریخت‌شناختی و سناریوسازی استفاده شده است؛ بدین صورت که رایج‌ترین سازوکارهای حمایت دولت از فرایند تقویت قابلیت نوآورانه شناسایی و در قالب مدلی ارائه و به صورت موازی، مهمترین دستاوردهای حاصل ا...

رقابت‌های تمدنی بین تمدن‌های بزرگ در عرصه جهانی، در شرایطی که جامعه بشری با بحران‌های سترگ و بنیادی روبه‌روست، جهان اسلام را در مرحله گذار قرار داده است؛ مرحله‌ای که در آن، صاحبان هر تمدنی با فائق آمدن بر این بحران‌ها و ارائه طریق برای جامعه بشری، می‌توانند از آن به‌سلامت گذر کنند و تمدن نوینی را سامان دهند و به جامعه بشری عرضه نمایند. از این نظر، جهان اسلام در وضع کنونی در مرحله پیشاتمدن نوین ...

چالش­های زندگی نوین شهری نظیر؛ رقابت بین شهرها و نواحی شهری، پایداری شهری، نیاز به استفاده از فرصت­ها و دوری از تهدیدها در تحولات اجتماعی و فرهنگی، تغییرات جمعیتی انبوه و مشکلات محیطی و اجتماعی موجب روی آوردن به رویکرد آینده­پژوهی در برنامه­ریزی شهری و بهره­گیری از ابزارهای گوناگون برای ساختن آینده مطلوب شده است. پژوهش حاضر با بهره­گیری از تکنیک تحلیل اثرات متقاطع که یکی از روش­های متداول و مور...

توجه به آینده و تغییرات روز افزون آن به عنوان یکی از اساسی‌ترین ضرورت‌های هر سیستم مدیریت بحران محسوب می‌شود و شناخت مناسب آینده مزیت‌ها و توانمندی‌های مدیریت بحران را ارتقاء خواهد داد. با توجه به رشد فزاینده وقوع سوانح در جهان و افزایش قابل توجه خسارات و تلفات ناشی از سوانح و از سوی دیگر تغییرات روز افزون محیط، رویکردهای سنتی و واکنشی مدیریت بحران تبعات مناسبی را در پی نخواهند داشت. از این رو ...

انسان از زمانهای بسیار قدیم به مطالعه ی آینده علاقه مند بوده است. در زمانهای قدیم این توجه بیشتر در قالب پیشگویی و پیش بینی بوده است. در آغاز دهه ی 1960 میلادی توجه به آینده سمت و سویی دیگر یافت و دیدگاهی علمی نسبت به آینده شکل گرفت. مطالعه ی علمی و نظام مند آینده را آینده-پژوهی نام نهاده اند. آینده پژوهی مشتمل بر مجموعه تلاش هایی است که با استفاده از تجزیه و تحلیل منابع، الگوها، و عوامل تغییر ...

با توجه به اینکه امروزه تغییر و تحولات جهانی با سرعت چشمگیری اتفاق می افتد، شناخت آینده برای بهره مندی از فرصت ها و امکانات و دستیابی به رفاهی همه جانبه برای تمامی موجودات زمین ضروری می نماید. در آینده پژوهی با توجه به امکانات و شرایط کنونی آینده های ممکن را ترسیم می کنند و از میان آنها آینده های مرجح را انتخاب و تلاش می شود تا به مطلوبترین آینده برسند. برای این منظور بدون شک بشر باید از شرایطی...

هدف مقاله حاضر، ترسیم سناریوهای اصلی بدیل درخصوص آینده حکمرانی در عرصه توزیع انرژی برق ایران و ارایه پیشنهاداتی برای سیاستگذاری در این زمینه است. بدین‌منظور، با بهره‌گیری از مدل شوارتز در سناریونویسی و رویکرد ترکیبی در روش‌شناسی پژوهش (تلفیق ابزارهای کمی مانند پرسشنامه تحلیل آثار متقاطع و نرم‌افزار سناریو ویزارد با ابزار کیفی مانند مصاحبه و پنل خبرگان) آینده حکمرانی در حوزه تسهیلات عام‌المنفعه ...