در حوزه مطالعات علم، تبیین فلسفی اولین رویکرد به علم بود که از اواخر قرن نوزدهم شروع شـد و سبب پیدایش مکاتبی همچون پوزیتیویسم، ابطالگرایی و برنامههـای پژوهشـی لاکـاتوش در قـرن بیستم شد. از نیمه دوم قرن به بعد مکاتبهایی همچون مکتب اجتماعی ادینبـورا سـعی کردنـد تـا تبیینهای اجتماعی از علم ارائه دهند. مطالعاتی از این دست، علم را نه صرفا مجموعهای از گزارهها بلکه حاصل فعالیت جامعهای با عنوان جامعه ف...

سنجش افکار عمومی به عنوان ابزاری است در جهت آگاهی از آراء و نظرات مردم درخصوص اتفاقات و مسائل رایج و یا پیش رو در جامعه که ضرورت برنامه ریزی در مورد آنها احساس می شود. ارزیابی افکار عمومی به عنوان یکی از مولفه های جوامع دموکراتیک به سیاستگذاران و برنامه ریزان این امکان را می دهد تا با در نظر داشتن نظرات عمومی جامعه اقدام به تبیین و تدوین برنامه ها در سطوح خرد و کلان جامعه نمایند. آنچه در این مط...

سراسر آیا ت سوره آل عمران مدنی است و به اتفاق آراء دارای دویست آیه می باشد . یکی از مشخصات بارز این سوره – که قریب به پنجاه آیه ، یعنی آیه 121 تا 165 جلب نظر می کند – عبارت است از : توصیف غزوه احد ، و ثبت و ضبط رویدادهای مربوط به آن ، و ارائه درسها و عبرتها در لابلای آن . به دنباله توصیف از غزوه حد ، بیان و گزارشی راجع به فضیلت شهادت و منزلت شهداء در پیشگاه پروردگار ، ضمن آیاتی جلب نظر می ک...

یورگن هابرماس (1992) اذعان داشته که «پروژة مدرنیته»، با ریشه‌های آن در دورة «روشنگری» سدة هجدهم، به جدایی حوزه‌های علم و اخلاق و هنر از یکدیگر و از عالم واقعی انجامیده است. در این مقاله، این فرضیه مطرح شده است که مشخصة بارز «پروژة مدرنیته»، یعنی تلاش برای دستیابی به «واقعیت» های عالم و بیان آنها در قالب زبانی علمی و «واقعیت نما»، به حوزة اندیشه و هنر هم راه می‌یابد و «واقع‌گرایی» و استفاده از ز...

جغرافیای انتخابات یکی از جستارهای نسبتاً دیرپای دانش جغرافیای سیاسی است که به واکاوی تعامل فضا، مکان، فرایندهای انتخاباتی، تنوع تصمیمات و نتایج  آراء رأی‏دهندگان نواحی مختلف، اثرگذاری تفاوت‏های فضایی در رفتار سیاسی و شکل‏گیری حوزه‏های انتخاباتی می‏پردازد.پیش‏نیاز انتخابات و تعیین نمایندگان مردم، تقسیم سرزمین به حوزه‏های انتخاباتی با مرزهای مشخص و متناسب با ویژگی‏های جغرافیایی، پذیرش عمومی و قوان...

از موضوعات مورد غفلت در مباحث گواهان روز قیامت، بحث ناظران دنیوی است. خداوند نظارت را به عده‌ای از عاملان دنیوی از جمله پیامبران به ویژه پیامبراکرم’ و ائمه اطهار^ تفویض نموده است. مقاله حاضر با بررسی واژه قرآنی نظارت و معادل آن و دیدگاه‌های تفسیری و ادله روایی و قرائن سیاقی آیات مربوطه بر آن است که هر قومی ناظری برگزیده از سوی خدا دارد که بر اعمال امت خود نظارت می‌کند. گستره نظارت پیامبر’ بر تم...

عموماً استدلال می‌شود که دولت‌های حاکم با تأثیرگذاری در اقتصاد کلان، زمینه انتخاب مجدد خود را از طریق انتخابات فراهم می‌کنند؛ موضوعی که ذیل مفهوم سیکل تجاری- سیاسی نمود پیدا می‌کند. بدین‌سان، مقاله پیش‌رو تلاش می‌کند تا در مطالعه‌ای موردی، سیاست‌ها و اقدامات سید محمد خاتمی و محمود احمدی‌نژاد را از منظر سیکل تجاری- سیاسی مورد تشریح قرار دهد. از این رو، مقاله حاضر درصدد ارزیابی چرایی روی‌کار آمدن ...

با اینکه کانت نوشته­های قابل توجهی در فلسفه­ی سیاسی و اجتماعی دارد، آراء وی در این حوزه عموماً در سایه فلسفه نظری وی و نیز فلسفه­ی سیاسی و اجتماعی هگل واقع شده و بنابراین، کمتر مورد توجه جدی قرار گرفته است. اما برای درک اهمیت آراء سیاسی و اجتماعی کانت لازم است آراء او در این زمینه در نسبت با آراء پیشینیان وی خوانده شود. در این مقاله قصد داریم فلسفه­ی سیاسی و اجتماعی کانت را در امتداد آراء ژان ژا...

چکیده دو الگوی حکومتی مردم سالاری دینی (در قالب جمهوری اسلامی) و دموکراسی مشورتی، الگوهایی تازه مطرح شده در ساحت اندیشه و عمل سیاسی به شمار می روند؛ اگرچه ریشه ها و پیشینه آنها کهن است. بررسی مقایسه ای به عنوان رویکردی باسابقه در علوم اجتماعی هنگامی که میان دو نظریه به کار گرفته می شود، می تواند سبب گشوده شدن گره های نظری و ابهام های مفهومی آن نظریه ها و دست مایه بسط کمی و کیفی آنها به شیوه ای ...