بعد از ظهور اسلام و نزول قرآن کریم، شاعران و نویسندگان در آفرینش آثار ادبی خود، اسلوب قرآن و شیوه های بیانی آن را الگوی کار خود قرار دادند و از الفاظ و اندیشه های قرآنی در لابه لای شعرهای خود بهره جستند، به گونه ای که موضوع اقتباس از قرآن به بابی فراخ تبدیل شد و کتابهایی به آن اختصاص یافت. بنابراین پیوندی که میان ادبیّات قرآنی و ادبیّات عربی و به طور خاص شعر ایجاد شده است، پیوندی ژرف و ناگسستنی ا...

بررسی آراء تربیتی پروین اعتصامی با تاکید بر عناصر اساسی تعلیم و تربیت عنوان این پژوهش بوده است و هدف اصلی آن شناسایی اندیشه های تربیتی پروین اعتصامی و عناصر اصلی تعلیم و تربیت در اندیشه های پروین است . سوالاتی به شرح زیر مطرح شده است : 1 ـ از دیدگاه پروین اعتصامی ، انسان چگونه تعریف شده است ؟ 2 ـ اهداف تربیت از نظر پروین اعتصامی چیست ؟ 3 ـ روش های تربیتی از نظر پروین کدامند ؟ روش تحقیق در ای...

اختلاف در مرجع ضمیر «فأنساه» در آیه 42 یوسف این آیه را به یکی از آیات چالش برانگیز در حوزه تفسیر و کلام مبدل کرده است. در تفاسیر روایی با استناد به انبوهی از احادیث، حضرت یوسف× مرجع ضمیر دانسته شده و درخواست وی خطایی به شمار آمده که موجب زدوده شدن یاد پروردگار از دل وی گردیده است. در مقابل گروهی از مفسران با استناد به سایر آیات، مرجع ضمیر را به زندانیِ در شرف آزادی بازگردانده اند. بدین سان شیطان...

علوم قرآنی مجموعه ای از اطلاعات و دانستنی ها است، که آشنایی با آن برای هر مفسر و محققی لازم است. با توجه به اهمیت علوم قرآنی، تلاش گردیده تا در این پژوهش آراء علوم قرآنی شیخ مفید (ره) مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. زیرا شیخ مفید از دانشمندان گران قدر است که از استوانه های فکری شیعه محسوب می گردد. بدین منظور در این پژوهش به بررسی مباحث: وحی، نزول قرآن، اعجاز و تحریف ناپذیری قرآن از منظر شیخ مفی...

یکی از اصطلاحات شناختۀ قرآنی «الراسخون فی العلم» است که در هفتمین آیه از سورۀ آل عمران یاد شده، و در تفاسیر اسلامی با بحث تأویل آیات متشابه گره خورده است. این اصطلاح در آثار ملاصدرا ـ اعم از تفسیری و فلسفی ـ نیز به وفور دیده می شود. وی افزون بر این که در بحثهای تفسیری خویش رسوخ در علم را ملاک جواز ورود به عرصۀ تأویل دانسته، کاربرد این ملاک را توسعه بخشیده، و در گستره ای از مباحث اعتقادی و فلسفی...

ارتباطات انسانی در قرآن بر مبنای دو بافت تأثیرگذار شخصی و موقعیّتی شکل می¬گیرند. بافت موقعیتی با در نظر گرفتن جنسیت، نقش و پایگاه، فرهنگ، محیط و زمان و بافت شخصی با لحاظ شخصیّت، انگیزه ها، ویژگی ها و نگرش های شخصی مخاطب، در کیفیت رابطة افراد تأثیر گذارند. میزان تاثیر این دو بافت بسته به عناصر و اجزای ارتباط است. ازاین¬رو، در برخی از ارتباط ها، بافت شخصی و در برخی دیگر، بافت موقعیّتی اهمیّت بیشتری م...

یا دقت در آراء و نظریات علماء علوم قرآنی ، این نظریه که علت اساسی توحید مصاحف در عصر عثمان ، اختلاف قراآت رایج در عهد وی بوده است، بیش از هر مطلبی به چشم می خورد. به عقیده نگارنده با رجوع به مصادیق ذکر شده در اختلاف قراآت – که در منابع به فراوانی از آن یاد شده – و با توجه به تعاریف مصطلح قرائت و قراآت، می توان نظریه رایج را ، قابل نقد و بررسی دانست؛ بنابراین باید ریشه های اختلاف قراآت را بار دی...

شیخ طوسی در تفسیر التبیان، صاحب نظرات و آراء ویژه تفسیری و قرآنی است. این پژوهش بر آن است، تلاشها و اجتهادهای ایشان را در دریافت معناشناسی واج و نشانه شناختی تغییر صامت و مصوّت در ایفای معنا، به تصویر بکشد. برای این منظور، موارد قابل توجهی از استنباطها و فهم ظریف ایشان در این خصوص شناسایی، بررسی و تبیین، و یافته ها به روش توصیفی ـ تحلیلی ارائه شده است. در این بررسی، مشخص گردید اندیشمندان و علمای...

قهستان ایالتیدر شرق ایران بود که تاریخش با خراسانپیوندی ناگسستنی داشته است. نام این ایالت معرب کُهستان و مخفف کوهستان است و در متون تاریخی و جغرافیایی به صورت های مختلفی همچون قهستان، قوهستان، کوهستان و ... آمده است. بیشتر وسعت این ایالت را رشته کوه هایی که از شمال غربی به جنوب شرقی کشیده شده اند و نیز دشت هایی که حدفاصل این رشته کوه ها را در برگرفته اند، تشکیل می دهد. قهستان شامل شهرهایی چون قا...

اعراب قحطانی به خصوص ازد، مهره، قتبان و کنده از آغاز فتح شام، مصر و شمال آفریقا هم به عنوان غازی و هم مهاجر حضور پررنگی در این مناطق داشته اند. از سوی دیگر در منازعات سیاسی مشرق به خصوص عراق، شمار قابل ذکری از اعراب قحطانی به خصوص ازدی هر یک به گونه ای به جنبش خوارج - که مخالف جدی انحصار خلافت در قریش بود- پیوستند و برخی از آن ها همچون ابوالشعثاء جابربن زید ازدی و هوادارانش دست به کار یک تشکیلا...