یکی از مباحث مهمی که از دیرباز و از دوران باستان در حکمت الهی و فلسفه و عرفان اسلامی مورد توجه متفکران، فلاسفه و عرفا بوده است، تطابق عوالم تکوینی با عوالم انسانی و یا به عبارتی انطباق عالم اکبر و عالم اصغر و به تعبیر دیگر عالم تکوین و عالم تشریع، و سرانجام تطبیق انسان کلی با هستی است. این مسأله در فرازهای مختلف دعای سحر آمده و مفسران معاصر در شرح این دعا به این موضوع اشاراتی کرده اند. نگارنده ...

یکی از موضوعاتی که عرفا بدان بسیار اهمیت داده اند، مقام رضا می باشد. رضا که در لغت به معنی خشنود شدن است، در نزد اهل سلوک لذت بردن در هنگام بلا و شادمانی دل است به جریان قضا و خروج از رضای نفس و آمدن در رضای حق است. آیات و احادیث فراوانی در باب رضا وجود دارد که اهمیت این موضوع عرفانی را بیان میکند. امام خمینی (ره) مرتبه اعلای رضا را از اعلا مراتب کمال انسانی و بزرگترین مقامات اهل جذبه و محبت ...

در عرفان عملی، سالک برای طی مسیر سلوک، نیازمند رعایت آدابی است. با توجه به اینکه به لحاظ دینی، عقلی و تجربی رعایت آداب سلوک مورد تأیید می­باشد، پیروی از آداب برای دستیابی به مقصد ضروری است. ذکر از جمله آدابی است که هم در قرآن و سنت و سیره رسول اکرم (ص) و هم در کتاب­های عرفانی به آن سفارش شده است. در این مقاله ضمن معرفی اجمالی اهمیت آداب سلوک در عرفان عملی، تلاش شده با استفاده از متن کتاب­های عر...

مسئله پژوهش، برگرفته از آرای جمال الدین اسدآبادی است که کارکرد دین را موجب پیشرفت و تحریف آن را موجب انحطاط دانسته است. قضا و قدر یکی از باورهای دینی بین مسلمانان است که به اعتقاد اسدآبادی، موجب ایجاد انرژی، انگیزه حرکت و تلاش است. در پژوهش های پیمایشی متداول با الهام از چند نظریه پرداز غربی، به جای قضا و قدر از مفهوم تقدیرگرایی استفاده شده است که معادل جبرگرایی است. این تعریف مورد تأیید آثار ن...

در حوزه ی مطالعه ی آشفتگی روان­شناختی افراد، در مواجه با موقعیت­های نامطلوب، توجه به چشم انداز زمان حایز اهمیت است. چشم انداز زمان پنج بعد گذشته ی مثبت، گذشته ی منفی، حال لذت­گرایانه، حال قضا و قدری و آینده را دربرمی­گیرد. هدف پژوهش حاضر، تعیین نقش واسطه ای امیدواری در رابطه ی بین چشم انداز زمان و آشفتگی روان­شناختی بود. بدین منظور،  طی یک پژوهش توصیفی، 296 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی ...

اتخاذ سیاستهای توسعه صنعتی مناسب در مناطق مختلف و مستعد می تواند راهی برای توسعه تجارت و گسترش بازارهای تجاری برای تولیدات صنعتی و نهایتا توسعه اقتصادی باشد. از سیاستهای موفق توسعه در دو دهه گذشته سیاست توسعه صادرات بوده است و مصداق این موقعیت اقتصاد شکوفای جنوب شرقی آسیا است . توجه به توسعه صادرات بدون ارزیابی امکانات ، قابلیت ها، گرایش ها و ساختار صنعتی و تولیدی کشور امکان پذیر نخواهد بود. در...

زمینه: همجوشی و تکوین مشترک علم و جامعه و از بین رفتن مرزهای سنتی بین این دو همسو با تحوّلاتی مانند تجاری­شدن، خصوصی شدن، اداری شدن، عینی شدن علم­فناوری و کاهش استقلال علم و دانشگاه، جملگی به شکل­گیری الگوی جدیدی در فهم و انجام فعالیتهای علم فناورانه و پژوهشهای معطوف به آن شده است. هدف اصلی این مقاله پرداختن به دلالتهای این تحول عالی برای آداب، اخلاقیات و معیارهای سلوک علمی است.   روش کار: در ...

با توجه به این که معاشرت وارتباط سازنده با دیگران یکی از مهم ترین واصلی ترین نیازهای روحی وروانی انسانها است.که در تکوین شخصیت اجتماعی ،اخلاقی وفرهنگی تاثیر انکار ناپذیری داردوبه زندگی انسان جهت می دهد لذا پژوهش حاضر درصدد است که با کمک دیدگاه قران کریم واحادیث نقل شده نحوه اداب ومعاشرت صحیح را شناسایی کرده وبه بیان مفاهیم وروشهای اداب ومعاشرت ورعایت حقوق یکدیگر وجایگاه ان از دید اسلام بپردازد....

تصوّف در آغاز یک حرکت صرفاً اخلاقی و پرهیزکارانه بود اما کم کم این جریان فکری به نهادی عظیم تبدیل شد با آداب و ادوات فراوان. بزرگان این مکتب کوشیدند تا با نوشتن کتاب‌هایی در جهت تبیین آداب آن، ضمن آموزش مریدان، به گمان خود از انحراف این جریان جلوگیری کنند. آنان برای بیشتر اعمال خود آدابی بر شمردند تا جایی که وجود این آداب فراوان در تعریفی که از تصوّف شده هم تأثیر گذاشته و گفته‌اند: «تصوّف رعایت آدا...

  پژوهش‌ها و نگاشته‌ها دربارۀ اخلاق و آداب معاشرت، کاستی‌هایی دارند که با بررسی انتقادی شماری از نوشته‌های موجود در میراث اسلامی از سده‌های سوم تا ششم هجری و شماری از آثار نویسندگان معاصر، می‌توان به آن‌ها دست یافت. در این جستار، به اختصار به این کاستی‌ها پرداخته می‌شود. کاستی‌های یادشده در دو دسته قرار می‌گیرند: دستۀ نخست در محور پژوهش آداب معاشرت و در هفت حوزه قابل‌طرح است: 1. اصطلاح‌پژ...