هدف مطالعۀ حاضر بررسی ساخت واجی گویش آباده‌ای (از گویش‌های استان فارس) است. برای این منظور، از گویشوران سال‌خورده و مناسب برای مطالعه (با حداقل چهار دندان پیشین بالایی) و مقیم آباده مصاحبه‌هایی انجام و یادداشت‌ها و مطالب ضبط‌شده بررسی شده­است. در این پژوهش، سؤالاتی دربارۀ همخوان‌ها و واکه‌های موجود در گویش آباده‌ای و فرایندهای واجی و ساختمان هجا مطرح و پاسخ گفته شده است. در گویش آباده‌ای، همانن...

ساخت ارگتیو و فروپاشی آن در گویش کرمانجی خراسان   علی علیزاده[1] محمد تقوی گلیان[2] تاریخ دریافت: 7/11/91                                                                           تاریخ تصویب: 26/9/92       چکیده گویش کرمانجی که دربخش هایی از خراسان نیز به آن تکلم می شود در واقع یکی از گویش های ایرانی شمال غربی است که به رغم هم جواری با بسیاری از زبان ها مانند فارسی، ترکی، عربی، روسی، و ارمنی و...

چکیده گویش شناسان بسیاری به توصیف واجی، نحوی و واژگانی گویش های ایرانی پرداخته اند. در مورد گویش مازندرانی (تبری) این پژوهشها به بررسی نظام دستوری و دستگاه آوایی این گویش محدوده شده است و تا کنون کاری از منظر زبانشناسی تاریخی بر روی آن صورت نگرفته است. هدف از تحقیق بر روی پیوند واژگانی گویش مازندرانی (تبری) با زبانهای هندو اروپایی از جمله سنسکریت، ایرانی باستان، فارسی باستان، اوستایی، فارسی ...

این نوشتار با رویکردی توصیفی به بررسی نمود دستوری در گویش بختیاری می­پردازد و هدف آن شناخت انواع نمود دستوری، تظاهر واژ- نحوی آنها و تفاوت نمود در این گویش با زبان فارسی است. این پژوهش بر اساس چارچوب نظری کامری (1976) انجام شده است. داده­های زبانی از گفتار مردم سالخورده، بی­سواد و تک­زبانۀ روستای دهنو در شهرستان کوهرنگ­ استان چهارمحال و بختیاری به دست آمده است. این افراد، به دلیل اینکه کمتر تح...

در این مقاله به بررسی واژه­بست­های ضمیری در گویش  بهبهانی و نقش آنها در گروه و جمله پرداخته می­شود. واژه­بست­های ضمیری در گویش  بهبهانی دارای چهار نقش فاعلی، مفعولی صریح، مفعولی غیر صریح و اضافی می­باشند. در این مقاله نشان داده می­شود که واژه­بست­های فاعلی دارای پانزده میزبان ـ از نظر نقش دستوری ـ  در این گویش می­باشند که به تفصیل در مقاله به این امر پرداخته شده است. میزبان­های واژه­بست­های مفع...

زبان بلوچی یکی از زبان های ایرانی است که قدمتی دیرینه دارد. زبان و ادب فارسی از قرن ها پیش بر زبان و ادب بلوچی، تأثیر فراوانی گذاشته است. مردم بلوچ، فارسی را زبانی مقدس میدانستهاند و این زبان چندین قرن، مستقیم و نیرمستقیم بر ادب و اجتماع بلوچستان تأثیرگذار بوده است. این تأثیر و جایگاه سبب شده است که ارتباط واژگانی بلوچی با فارسی ارتباتی تنگاتنگ باشد. البته به دلیل همسایگی بلوچان با سرزمین خراسا...

پژوهشگران و زبان شناسان در دهه های اخیر اهمیت زیادی به گویش ها داشته اند وآن بخاطر نزدیکی ومشتق شدن این گویش ها از زبان های عربی فصیح است. واین پژوهشها به صورت آشکار درغنی سازی زبانها وتغییر وتحول آن به شکلی بهتر سهیم بوده وکشف کردن جنبه هایی از آن که تا کنون مورد تحقیق وپژوهش قرار نگرفته، پرداخته است. وهرچند که پژوهش وتحقیق ما در گویش های عربی معاصر افزون یابد قضایا وامور مهمّی برای ما کشف وظاه...

در طول عمر زبان فارسی، از «فارسی باستان» گرفته تا «فارسی دری»، تبدیل حروف به یکدیگر بارها رخ داده است. یکی از این تغییرات تکاملی، تبدیل حرف «ت» به «ذ» و سپس به «د» است. به این «ذال» که مخصوص واژه‏های فارسی است، اصطلاحاً «ذال معجمه» یا «ذال فارسی» گفته می‏شود. برای تلفظ ذال و دال این قاعده‏ وجود داشته که اگر ماقبل آن ساکن و غیر حرف «علّه» (واو، الف، ی) باشد، «دال» و در غیر این‌صورت «ذال» تلفظ می‏ش...