تاریخ بیهقی یکی از متونی است که واژه­­های کهن و گاه مهجور در آن فراوان دیده می­شود، به گونه­ای که حتی معنی دقیق بعضی از واژه­ها یا ترکیبات آن بر شارحان نیز پوشیده است؛ درحالی­که بسیاری از واژه­های دشوار این کتاب در گویش­های بومی ایران رواج دارد. گویش سیستانی یکی از این گویش هاست که می­تواند یک منبع بسیار غنی و معتبر برای شناخت ریشه و اصالت واژه و تعبیرهای آثار و متون کهن از جمله تاریخ بیهقی باش...

گویش هندیجانی از گویش­های رایج در استان خوزستان است که اکثریت قریب به اتفاق مردم شهرستان هندیجان به آن تکلم می­کنند. از نظر رده­شناسی، گویش هندیجانی گویشی متعلق به خانوادۀ زبان­های ایرانی نو غربی می­باشد و به­دلیل وجوه اشتراک فراوانی که با گویش­های لری دارد، یکی از گونه­های آن به شمار می­آید. این مقالۀ توصیفی-تحلیلی کوششی است در زمینۀ شناخت و توصیف نظام فعلی گویش هندیجانی. داده­ها از طریق و مصا...

در این تحقیق سعی بر آن بوده که با مورد بررسی قرار دادن زبان محلی بهبهانی مشخص گردد که این زبان محلی از دیدگاه زبان شناسی در کدام یک از دو گروه گویش یا لهجه قرار می گیرد. بدین منظور با استفاده از تعاریف مربوطه در این زمینه و استفاده از نتایج بررسی های پیشین که در این گویش صورت گرفته است، ساختار صرفی افعال برای زمان های مختلف در این گویش مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی ها نشان داد که این زبان م...

هورامی از گویشهای گورانی و زیر مجموعة شاخة زبانی گورانی- زازا است و یکی از گویشهای ایرانی شمال غربی به شمار میآید. هورامی گویشی محافظه کار است و ویژگیهای آوایی و صرفی کهنی را حفظ کرده است؛ از اینرو بررسی ریشه شناختی این گویش ما را به نکات جالبی در شناخت دقیقتر زبانهای ایرانی رهنمون میسازد. در این مقاله به بررسی ریشه شناختی برخی فعلهای گویش هورامی پرداخته شده و صورت فرضی دورة میانة گویش و نیز صو...

بررسی ریشه‌شناختی واژه‌هایی از گویش فیروزآبادی   تاریخ دریافت: 1/3/91 تاریخ تصویب: 15/7/91 چکیده گویش فیروزآبادی یکی از گویش‌های جنوب غربی ایران است که در شهرستان فیروزآباد در جنوب غربی استان فارس و روستاهای پیرامون آن رواج دارد. این گویش همانندی بسیاری با دیگر گویش‌های رایج در استان فارس و نیز با گویش‌های لری مناطق جنوبی دارد. از نظر تاریخی، فیروزآبادی تحول‌یافته از فارسی میانه است که خود...

گیلکی از گویش­های شمال غربی ایران است که در کرانه‌های جنوب غربی دریای خزر در استان گیلان صحبت می‌‌شود و به همراه تالشی، مازندرانی و سمنانی گروه گویش­های خزر را تشکیل می‌دهد. این گویش گونه­های مختلفی در رشت، لاهیجان و لنگرود دارد، اما گونۀ کهن­تر و اصیل­تر آن؛ گالشی، گویش برخی کوه­نشینان شرق گیلان است. این گویش از زبان فارسی تأثیر زیادی گرفته‌است. تأثیر فارسی بر واژگان و ساخت آوایی گیلکی چنان اس...

این مقاله به توصیف ساختمان فعل در گویش کوه­شهری می­پردازد. منطقه­ی کوه­شهری شامل چند روستا است، که در جنوب شرق شهرستان منوجان واقع شده­است. این منطقه دارای سه گویش بنکی، تیابی و سرگرویی می­باشد که تفاوت بسیار اندکی با هم دارند.در این مقاله شناسه­های فعلی و جای قرار گرفتن آن­ها، ستاک یا ماده­ی فعل، صفت مفعولی و پیشوندهای فعلی در حوزه­ی ساختمان فعل بررسی شده­است؛ نتیجه بررسی­های به دست آمده نشان ...

در پژوهش حاضر گویش روستای زینوند شامل تحلیل نظام واجی و آوایی، صرف و نحو گویش مورد بررسی قرار می گیرد. روستای زینوند به همراه سه روستای دیگرِ چهارقلعه عبدالملکی به صورت جزیره در استان مازندران و در شهرستان بهشهر قرارگرفته است. تفاوت های انکارناپذیر گویش این منطقه با گویش غالب استان مازندران، نشان دهنده کوچ قوم دیگری به این منطقه می باشد. یکی از دغدغه های اصلی مردم این منطقه، شناختن ریشه های نژاد...

گویش لمزانی،گویشی متداول در قسمت مرکزی بخش مهران است که در شمالی­ ترین محدوده­ ی شهرستان بندرلنگه، جنوب شرقی بستک و محدوده­ ی غربی بندرخمیرواقع شده است. مردم شهر لمزان و سیزده روستای همجوار در مرکز بخش، گویشوران این گویش هستند. پژوهش حاضر به بررسی و توصیف واکه­ های این گویش در تقابل با فارسی معیار می­ پردازد.در این مقاله، با استفاده از جفت­ه ای کمینه و به دست دادن مثال­های واجی در سه موضع آ...

سرزمین پهناور ایران در بردارنده ی یک ملت واحد است که با گویش ها و لهجه های گوناگون محلی و منطقه ای در ادبیات غیر رسمی سخن می گویند. یکی از این گویش ها، گویش جوشقان قالی است. این گویش جزء گویش های مرکزی ایران است. گویش جوشقانی از نظر وجوه اشتراک آوایی و دستوری با سایر لهجه ها، جزء دسته ی شمال شرقی شاخه مرکزی است که از حوالی قم تا حوالی یزد و کرمان وشیراز پراکنده اند. این پژوهش کاری است در چهار...