گویش بادرودی- اریسمانی یکی از گویش‌های مرکزی ایران است که در گمنامی و غربت به سر برده و به حیات خود ادامه می‌دهد. این گویش آن چنان از نگاه پژوهشگران پنهان مانده، که کمتر کسی آن را شناخته و راجع به آن تحقیقات علمی انجام داده است اما مطالعات میدانی و نگاهی هر چند گذرا حکایت از آن دارد که فرآیند واجی در این گویش از اهمیّت خاصی برخوردار بوده و یکی از شاخصه‌های ممتاز آن به شمار می‌رود. گویشوران این گ...

هدف از نگارش این مقاله، توصیف و تحلیل چند فرایند واجی پربسامد در گویش دزفولی و مقایسۀ آن ها با فارسی معیار در چارچوب نظریۀ بهینگی است که در واج شناسی نظریه ای نوبنیان و یکی از رویکردهای محدودیت- بنیاد است. تحقیق حاضر به شیوۀ توصیفی- تحلیلی انجام گرفته و در گردآوری نمونه ها و داده ها از روش میدانی استفاده شده­است. بدین منظور، پانزده ساعت از مکالمۀ عادی گویشورانِ شرکت کننده با میانگین سنی سی تا پن...

حـالت­نمایی افتـراقی پدیده­ای در نظام صرفی زبان هایی است که مشخّصۀ حالت را به­شکل آشکار و به­وسیلۀ وندهای تصریفی بر روی گروه های اسمی نمایش می دهند. این پدیده در زبان های دارای نظام حالت مفعولی، به شکل حالت نمایی افتراقی سازۀ مفعول و در زبان های واجد نظام کنایی، به شکل حالت نمایی افتراقی سازۀ فاعل است. این مقاله ضمن معرّفی و توصیف موارد فاعل نمایی و مفعول نمایی افتراقی در گویش هورامی، شرایط ظهور ...

برخی عناصر گویشی در ساخت افعال متون دوره تکوین   غلامحسین غلامحسین زاده[1] حامد نوروزی[2]   تاریخ دریافت: 28/8/91       تاریخ تصویب: 1/4/93                 چکیده سرزمین ایران با توجه به گستردگی و تاریخ طولانی آن دارای گویش ها و گونه های زبانی متنوعی است. این گویش ها که از دیرباز در ایران رایج بوده اند، بر برخی از متون فارسی کهن نیز تأثیر گذاشته اند. این تأثیر در متون پیش از دوره مغول (دوره تکوی...

مقاله‌‌ی حاضر با هدف بررسی توصیفی ویژگی‌های صرفی در گویش بندری صورت گرفته‌است. داده‌هایی که در این بررسی استفاده ‌شده‌اند، شامل یکصد صورت زبانی است که به صورت مصاحبه و ضبط صدا گردآوری شده‌است. بعد از توصیف و تجزیه و تحلیل داده‌ها، ویژگی‌های صرفی این گویش بدین ترتیب ­می‌باشد: 1) تقدم شناسه 2) شناسه‌ی یکسان در بعضی از زمان‌ها 3) حذف علامت مفعولی «را » 4)گروه اسمی مفعول به شکل گروه حرف اضافه ی...

سمنانی یکی از گویش های اصیل ایرانی است که بسیاری از ویژگی های زبان های ایرانی باستان را در خود حفظ کرده است. سه ویژگی مهّم این گویش، کنائی(ergativity)، جنس (gender) و حالت (case) است که هر کدام از آنها را به طور مختصر در اینجا توضیح می دهیم.

خلاصه ایران سرزمینی است که هیچگاه در طی تاریخ طولا نی اش دارای یک زبان و یک فر هنگ نبوده است. با توجّه به موقعیت استرا تژیک ایران که در جایکاه حساس و بی ثبات منطقه ای در دنیا وا قع شده است،، تنوع فرهنگ ها و زبان ها علی رغم انتظارات عمومی، موجب مستحکم تر حفظ تمامیت ارضی و وحدت ملی کشور شده است. مردم ایران از قوم ها و گروه هائی تشکیل شده اند، که با زبان ها، گویش ها و لهجه های مختلف که گاهی غریبه ...

در این مقاله تلاش بر آن است تا با استفاده از نظریۀ بهینگی با رویکردی هم‌زمانی به تحلیل و توصیف فرایند غلت‌سازی در زبان کردی (گویش کلهری) پرداخته شود. در این مقاله نشان داده می‌شود که محدودیت [REL-const] که در بسیاری از زبان‌های دنیا (همانند زبان‌های نیجرـ‌کنگو) از رتبۀ بالایی در چینش محدودیت‌ها برخوردار است، در گویش کلهری رتبۀ پایینی را به خود اختصاص می‌دهد. در این مقاله همچنین، استدلال می‌شود ...

گویش ابوزیدآبادی1 یکی از گویش‌های ناحیۀ مرکزی ایران است. این گویش در بخش کویرات به مرکزیت شهر ابوزیدآباد رایج است. این شهر در سی‌کیلومتری جنوب شرقی کاشان واقع شده است. ابوزیدآبادی از نظر دستوری، نسبت به فارسی ویژگی‌هایی دارد که آن را از زبان فارسی کنونی متمایز می‌کند. در این مقاله، نویسنده می‌کوشد برخی از ویژگی‌های آوایی و دستوری این گویش را توصیف و تحلیل کند. کاربرد تقریباً چهارده مصوت کوتاه و ...

گویش خلجی از گویش­های کهن ترکی در ایران به­شمار می­رود. این گویش، به­علت قرار داشتن جغرافیای تکلم آن در قلب مناطق فارسی­زبان، با دیگر گویش­های ترکی تبادلی نداشته­است. گویش خلجی تغییرات زبانی بسیارگسترده­ای را در اثر همزیستی و مراودات اجتماعی با فارسی معیار پذیرفته­است. هدف این مطالعه بررسی عوامل دخیل در این اثرپذیری در گویش خلجی مهاجران ساکن تهران است. در این پژوهش، تغییرات واژگان و طرز گفتار م...