در این پژوهش کوشش شده است به شیوۀ توصیف و تحلیلِ محتوا، گفتمان تعهّد در شعر شاهرودی واکاوی شود. نتیجۀ پژوهش نشان می‌دهد شاهرودی، به ویژه در دهۀ نخست شاعری‏، عمیقاً متأثّر از گفتمان متعهّد بوده است. از مشخّصه‏های متعهّدانه شعر شاهرودی می‏توان به ترسیم زندگی کارگران، دفاع از آن‏ها، برانگیختن ایشان برای مبارزه، مخالفت با استبداد، ترسیم چهرۀ مخوف استبداد، اشاعۀ امید به پیروزی نهایی برابر استبداد و ترویج م...

هویت از منظر قائلین به گفتمان، دستاورد گفتمان است و در ظرف آن شکل می گیرد. هر هویتی محصول گفتمان خاصی است و می توان آن را همچون فرآیند، فهم کرد و به آن جنبه تاریخی و در حال شدن داد. از آن جا که گفتمان، امری سیال و نسبی است هویت نیز امری متغیر و دگرگون است. گفتمان در حقیقت محصول نظام علم و ساختار زبانی است که نظامی خاص از نمادها و معانی را شکل داده است. گفتمان، نظام معنایی وسیع تری از زبان است و...

متعاقب پیروزی انقلاب و حاکم شدن گفتمان انقلاب اسلامی، اسلام‏ سیاسی فقاهتی با طرد رقیبان گفتمانی خود، تولیت امور را در دست گرفت. اما با آغاز رقابت‏های درون‏گفتمانی، شاهد تسلط خرده‏گفتمان‏های اسلام ‏سیاسی رادیکال، محافظه‏کار، اصلاح‏طلب و عدالت‏خواه طی ادوار مختلف پس از انقلاب هستیم. بر اساس مطالب یادشده مبنای نوشتار حاضر برای پاسخ به این پرسش اصلی است که «خرده‏گفتمان اسلام ‏سیاسی عدالت‏خواه» که د...

مشارکت گستردة زنان محجبه در انقلاب اسلامی ایران، ناظران خارجی را بر­انگیخت که آن را انقلاب چادرها بنامند. چرایی و چگونگی این مشارکت، از جمله عرصه‌های مغفول در میان علایق نظری مطالعات انقلاب اسلامی به شمار می‌رود. مقاله حاضر بر آن است تا با استفاده از امکانات مفهومی روش تحلیل گفتمان این مسأله را بکاود. بنابراین سه گفتمان سنّتی، مدرنیزاسیون و انقلاب اسلامی، در دو سطح تعاملات ...

ناسیونالیسم از مفاهیمی است که بر تحولات سیاسی و اجتماعی ایران اثر گذاشته‌است. در تاریخ معاصر ایران، از مشروطه به بعد، شاهد ظهور آن در قالب‌های اندیشه و عمل هستیم. یکی از روش‌های بررسی و مطالعة رخدادهای سیاسی‌ـ اجتماعی، روش «تحلیل گفتمان» است. این پژوهش بر مبنای نظریة تحلیل گفتمانی لاکلا و موفه به دنبال یافتن پاسخ این پرسش است: مفصل‌بندی، مفاهیم، فرایند هویت‌یابی و سوژة «گفتمان ناسیونالیسم» از پ...

گفتمان اصول گرا در انتخابات مجلس شورای اسلامی 1390 خرده گفتمان‌های متعددی را در خود جای داد. جبهه متحد اصول گرایی و جبهه پایداری از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین خرده گفتمان‌های اصول گرا در انتخابات 1390 بوده‌اند. این تحقیق بر آن است تا بر اساس تلفیقی از نظریه گفتمان لاکلا و موف (2001) و تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف به بررسی منازعات معنایی این دو خرده گفتمان در انتخابات مجلس شورای اسلامی 1390 بپرداز...

جنبش دانشجویی دو دهه پس از تأسیس اولین دانشگاه در ایران پا به عرصة مبارزه سیاسی نهاد. ناکامی­های مستمر جنبش دانشجویی در مواجهه با پهلوی دوم، باعث شد از یک سو، دائماً در حال گفتمان­سازی باشد و از سوی دیگر، همواره ظرفیت هر یک را برای کامیابی در مبارزه بسنجد. سؤال اصلی این است که جنبش دانشجویی چه تحولی را در عرصة گفتمان­سازی و جایگزینی گفتمان­های رقیب، تجربه کرد؟ دستیابی به دال­های مرکزی، عناصر و م...

موضوع پایان نامه حاضر بازنمایی جنسیت در گفتمان رمان های زنان در دوره اصلاحات(1384تا1375)است. مهمترین شاخصه برخی از آثار تولید شده در این دوران؛ گفتگوی درونی راوی با خود است که پدیده ای نو در ادبیات ایران در آثار زنان به شمار می رود.از آنجایی که راوی این رمان ها زن هستند می خواهیم بدانیم زنان این دسته از رمان ها که طرحی نو در ادبیات در انداخته اند خود را چگونه بازنمایی می کنند؟ به همین منظور...

هدف پژوهش حاضر ارزیابی ماهیت رقابت گفتمان مقاومت (شیعی) در تقابل با گفتمان‌های سلفی و اخوانی در حوزۀ راهبردی غرب ‌آسیا و در چارچوب تحلیلی مکتب کپنهاگ بود. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی بوده و بر این فرضیه‌ استوار است که متعاقب دگردیسی‌های سالیان اخیر، گفتمان مقاومت شیعی در مقابل گفتمان‌ سلفی و اخوانی توانسته است تا کشورهای اسلامی حاضر در حوزۀ راهبردی غرب ‌آسیا را در شکل، روش، شعار و نیز در هدف تحت ...