چکیده: مسئله مورد بررسی در این پژوهش، بررسی فرآیند صدور فعل از انسان می باشد و اینکه چه مبادی و عوامل معرفتی و غیرمعرفتی ای در آن فرآیند دخیلند؟ انسان برای تحصیل اغراض طبیعی و غیر طبیعی خود، گریزی غیر از انجام یکسری از افعال ندارد.در تمام شئون زندگی انسان، «فعل» از جایگاه ویژه ای برخوردار است. چنین چشم اندازی از جایگاه فعل انسان در زندگی، و همچنین، جایگاه متعالی ملاصدرا در میان اندیشمندان اس...

ملاصدرا بر اساس مبانی فلسفی و انسان شناختی ویژه ی خود، از جمله اصالت وجود، تشکیک وجود، و حرکت جوهری، بحث کمال انسان را به نحوی مطرح کرده است که قابلیت های بسیاری برای پاسخ گویی به مسائل جدید مطرح درباره ی کمال دارد. ملاصدرا ویژگی خاص انسان را برخورداری او از قوه ی عقلانی می داند و لذا کمال انسان را بر اساس دو بعد عقلانی انسان، یعنی عقل نظری و عقل عملی، توضیح می دهد؛ گر چه بنا به دلایلی چون تجرد...

اصطلاح « انسان کامل" یکی از اصطلاحات بسیار مهم و کلیدی عرفان اسلامی است کهنخستین بار محی الدین ابن عربی، از عارفان برجستۀ مسلمان قرن هفتم هجری آن را به کاربرده است . پس از ابن عر بی، شاگردان و پیروان مکتب عرفانی او، و نیز شخصیت های دیگریهمچون عبدالکریم گیلانی و عزیز بن محمد نسفی، به این مفهوم پرداختند و آن را به کمالخود پروردند . نسفی در آثار خود به طور مبسوط به آن پرداخته و انسان کامل را بر دو...

«عقل» در قرآن، به صورت فعل استعمال شده که به کارگیری قوه تعقل، تدبر و تفکر در نشانه های الهی، مورد تاکید و عد بهره مندی از آن ها ، مورد توبیخ قرار گرفته است. هم جواری «عقل» با پیامبران و ائمه (ع) (حجت ظاهری) در روایات، بیان گر حجیت باطنی، مقوم کمالات انسانی و مهار کننده قوای درونی انسان است . از نظر برخی فقهای امامیه ، عقل و دین مستلزم یکدیگرند و به خاطر درک عقل از کمال و نقصان ، مصلحت و مفسده ...

مباحث مربوط به مسئولیت اخلاقی گرچه مبحثی مشخصی در آثار ملاصدرا ندارد اما در لابه‌لای آثارش قابل مشاهده است. او با ابتکاراتی در زمینۀ اصالت وجود، تشکیک وجود، شئونات نفس و علت غایی، مسئولیت اخلاقی را دارای لوازمی می‌داند که عمل، عامل و اتحاد عمل، عامل و معمول را شامل می‌شود. عامل هم باید دارای شرایط ایجابی باشد، از جمله اختیار، قدرت و علم، و هم شرایط سلبی که عبارتند از جهل، کدورت معاصی، خبث نفس و...

تبیین مسئله فضیلت از دیدگاه فارابی و اهمیت آن می تواند راهگشای فهم و درک برخی از مباحث کلیدی فلسفه وی مانند جامعه مدنی، مدینه فاضله، امت فاضل، اجتماع فاضل، معموره الفاضله(جهان برین وآباد) باشد. دیدگاه فارابی در بررسی و پژوهش پیرامون فضیلت متأثر از نگاه سعادتگرانه وی در باب اخلاق و کمال یابی انسان است. او بر این باور است که آدمی به طور فطری موجودی کمال جو و سعادت طلب است و برای نیل به این هدف وا...

جملات اخلاقی به دو صورت انشائی و اخباری بیان می‌شوند. در جملات انشائی رفتار، صفت یا غایتی اخلاقی مورد امر و نهی قرار می‌گیرد. در جملات اخباری همین امور موضوع قرار گرفته و با مفهومی ارزشی یا لزومی داوری می‌شوند. مفاهیمی از قبیل: خوب، بد، درست، نادرست، باید، نباید و وظیفه محمول گزاره‌های اخلاقی‌اند و با نام مفاهیم اخلاقی نام‌گذاری می‌شوند. از طرفی مفاهیم کمال و مطلوبیت در مفهوم ارزش اخلاقی ماخوذن...

انسان، زیربنای اصلی و محرک واقعی پیشرفت در هر جامعه و همچنین هدف غایی پیدایش هستی است. اهمیت این موضوع از آنجا مشخص می­شود که موضوع اصلی تمامی علوم انسانی به ویژه علوم ادبی-عرفانی «انسان» و راه رسیدن او به کمال و کامل­شدن است. این امر باعث شده شاعران و عارفان ادب فارسی از دیرباز به معرفی انسان کامل توجه داشته و برای معرفی او به شیوه­های گوناگون تلاش و کوشش ورزند. پرسش اساسی این است که راه شناخت...

نظریة افعال گفتاری(theory of speech acts)  نظریه ای فلسفی است که جان لنگشاو اَستین استاد فلسفة اخلاق دانشگاه آکسفورد در سال 1962 عرضه کرد و پس از او شاگردش جان سرل، فلیسوفِ ذهن و زبان معاصر در کتابی با عنوان افعال گفتاری آن را بسط و توسعه داد. هدف این نظریه ارائه تحلیل جامعی از نحوة ارتباط زبان با عالم خارج است  و در نهایت، به این پرسش اساسی و مهم در حوزة فلسفة زبان پاسخ می گوید که چگونه می توان ...