بررسی این نکته که مترجم عملاً در متن بازنویسی یا «بازتولید»، تا چه اندازه توانسته‌است مفاهیم مورد نظر نویسنده را در زبان مبدأ «درک» و به زبان مقصد منتقل کند، در تشخیص توفیق مترجم در کار ترجمه بسیار مهم است و نشانة سطح توانایی او در کار ترجمه است. در این مقاله، ترجمة برخی اشعار غادة‌السمان به قلم عبدالحسین فرزاد که با نام در بند کردن رنگین‌کمان منتشر شده‌است، بر اساس دیدگاه یکی از پژوهشگران ترجمه...

ترجمة متن ادبی، سخت‌ترین نوع ترجمه است و با چالش‌های ویژه‌ای روبه‌روست که باعث دشواری بیش از پیش ترجمه می‌شود. این نوع از ترجمه، نیازمند بحث‌های نظری است تا راهکارهایی برای ترجمة بهتر و توفیق بیشتر مترجمان ارائه دهد. در این راستا، پژوهش پیش رو بر آن است تا با روشی توصیفی‌ـ تحلیلی به ویژگی‌های این نوع متون و چالش‌هایی بپردازد که مترجم در ترجمه با آن‌ها سروکار دارد. از رهگذر این بررسی مشخص شد که ...

واژۀ عربی «وادی» که برای عرب‏زبانان بیابان­نشین معنای روشنی داشت، در متون کهن فارسی به کار نرفته بود. آغاز کاربرد این واژه در آثار فارسی، به ترجمه­های کهن فارسی قرآن کریم در اواخر سدة سوم هجری برمی­گردد؛ هنگامی که مترجمان ناچار شدند برای ده کاربرد قرآنی آن، برابرنهادی بجویند. این پژوهش درصدد است دریابد در هر دوره، چه برابرنهادهایی در ترجمه و تفسیرهای فارسی قرآن به کار رفته است. مسئلۀ دیگر این م...

چکیده کتاب‌های تاریخی یکی از مهمترین رسانههای فرهنگی است که نقشهای مهمی چون آگاهی‌بخشی، هویتسازی، شکلدهی به ذهنیت، باورها و عقاید افراد جامعه را از رهگذر بازنمایی و بازآفرینی گذشته بر عهده دارد. وقتی این کتاب، کتاب تاریخ معاصر باشد، اهمیت، حساسیت و اولویت آن دوچندان میشود. این کتابها را می‌توان از منظرهای گوناگون ارزیابی کرد. یکی از اجزای اصلی چنین کتابهایی، طرح جلد و پوشش ظاهری آنهاست که درواق...

بررسی گرایش مترجم به هنجارهای متن مبدأ و یا هنجارهای متن مقصد از موضوعات مهم واساسی درمطالعات ترجمه است. ترجمه در حالت نخست به ترجمه بسنده و در حالت دیگر به ترجمه پذیرفته نامیده می‌شود. مترجم ادبی در فرایند ترجمه گاه بر اساس بسندگی و گاه بر مبنای پذیرفتگی عمل می‌کند. در این پژوهش بر آنیم بسندگی و پذیرفتگی را در ترجمه‌ای که مرحوم دکتر حسین خدیوجم در فصل‌های «بر مردگان چوب مزنید» و «گرفتار سه زند...

چکیده کتاب های تاریخی یکی از مهمترین رسانههای فرهنگی است که نقشهای مهمی چون آگاهی بخشی، هویتسازی، شکلدهی به ذهنیت، باورها و عقاید افراد جامعه را از رهگذر بازنمایی و بازآفرینی گذشته بر عهده دارد. وقتی این کتاب، کتاب تاریخ معاصر باشد، اهمیت، حساسیت و اولویت آن دوچندان میشود. این کتابها را می توان از منظرهای گوناگون ارزیابی کرد. یکی از اجزای اصلی چنین کتابهایی، طرح جلد و پوشش ظاهری آنهاست که درواق...

در این مقاله سعی شده است ترجمة لغات و اصطلاحات اسلامی در زبان فرانسه بررسی و نقاط ضعف و قوت آن ها با تجزیه و تحلیل فرهنگ های لغت معتبر مشخص شود. یکی از شاخص های مهم تفاوت ترجمهء متون وجود لغات و اصطلاحات تخصصی است. در نتیجه مترجم متون اسلامی باید به این اصطلاحات تسلط داشته باشد و به درستی از آن ها استفاده کند. استفاده از نویسه گردانی و آوانگاری لغات و اصطلاحات، به فهم بهتر مطالب کمک می کند، ...

تذکره‌های فارسی از دیرباز یکی از مَراجع زندگی‌نامه‌ای و از منابع مهم ادبی، تاریخی و اجتماعی بوده‌اند. در پی تحولاتِ دورة قاجار در آستانة مشروطه، تطوّر و دگرگونی ویژه‌ای در گونه‌های ادبی مختلف ایجاد شد. در این پژوهش به فصلِ مهمی از تذکره‌های این دوره، یعنی ترجمة خودنوشت مؤلف، پرداخته شده است. تاکنون هیچ پژوهشی دربارة ترجمه‌های خودنوشت تذکره‌ها، انجام نشده است. در این جستار تراجمِ خودنوشت تذکره‌های دو...

یکی از گنجینه‌های متون فارسی، کتب تاریخی است. این آثار، میراث گران بهای نیاکان ماست. متون تاریخی علاوه بر آگاهی‌هایی که در زمینة تاریخ و وقایع گذشته به ما می‌دهند، شیوه‌های نثر نویسی و ویژگی‌های زبانی متون را در ادوار پیشین به ما می‌نمایند. تاریخی مسعود نیک پی کتابی است از قرن 8 هجری قمری که دربارة تاریخ حیات بشر از ابتدای خلقت آدم تا پایان دورة چنگیزخان تدوین شده است. نسخة خطی این کتاب در دست ...

در مقالة حاضر، در چارچوب نظریة انسجام هلیدی، نحوة توزیع مقوله های ارجاعی و انواع آن در دو متن ترجمه شده از کتاب دوبلینی ها اثر جیمز جویس و خود کتاب را بررسی و متن مبدأ و متون مقصد را با یکدیگر مقایسه کردیم. هدف از انجام این پژوهش، شکل­گیری ارجاع در متون رمان دوبلینی­ها و مقایسة متن انگلیسی و دو ترجمة فارسی آن، بررسی علمی و کاربرد انواع ارجاع در متن مقصد، مقایسة انواع ارجاع در متن مبدأ و مقایسة ...