تاریخ جهانگشای جوینی، اثر عطاملک جوینی، از نمونه های برجسته نثر فنی است که در قرن هفتم به نگارش در آمده است. نثر فاضلانه کتاب، استشهادات قرآنی و حدیثی فراوان، کثرت استعمال لغات و اصطلاحات مغولی و عربی، استعمال واژه ها در معنای نادر و کمیاب، بهره گیری از ابیات عربی بی شمار، ظرایف بیانی و سرانجام کثرت اعلام، شرح کتاب را ضروری نموده است. از این رو، در کنار تصحیح محققانه علامه قزوینی، کتب و مقالاتی...

چکیده ظفرنامه تیموری تألیف شرف الدّین علی یزدی (متوفی 858 هـ.ق.)، از جمله کتب تاریخی برجسته دوره تیموری (771ـ911 هـ.ق.) است. در این دوره، بیشتر کتب نثر برخلاف دوره قبل که دربرگیرنده نثرهای مصنوع و متکلّف بود، به نثری ساده و روان نوشته شده اند. در این میان، شرف الدّین علی یزدی کتاب مشهور خود (ظفرنامه) را به سبکی مصنوع و فنی نگاشته و بار دیگر این شیوه نثر فارسی را رونق بخشیده است. شرف الدّین علی، ا...

یکی از گنجینه‌های متون فارسی، کتب تاریخی است. این آثار، میراث گران بهای نیاکان ماست. متون تاریخی علاوه بر آگاهی‌هایی که در زمینة تاریخ و وقایع گذشته به ما می‌دهند، شیوه‌های نثر نویسی و ویژگی‌های زبانی متون را در ادوار پیشین به ما می‌نمایند. تاریخی مسعود نیک پی کتابی است از قرن 8 هجری قمری که دربارة تاریخ حیات بشر از ابتدای خلقت آدم تا پایان دورة چنگیزخان تدوین شده است. نسخة خطی این کتاب در دست ...

چکیده ندارد.

تجلّی و تأثیر اسطوره از جهات گوناگون در زندگی انسان پس از عصر اساطیری، امری است اجتناب ناپذیر. در این مقاله تلاش شده است تا علاوه بر شناخت مختصر عرفان و اسطوره و آیین های اساطیری، به یافتن تجلّی و تأثیر و ردّ پاهای محسوس و نامحسوس یکی از این آیین ها یعنی رقص، در سماع عرفانی مندرج در برگزیدهء نثر عرفانی فارسی تا قرن هفتم هجری قمری پرداخته شود. در این پژوهش، یکی از تجلّی های آیینی بررسی شده است که آگ...

آثار ماندگار عرفانی چه در حوزه شعر و چه در نثر اغلب با استفاده از هنرهای بیانی و زبانی و به شیوه ادبیات شکل گرفته­ است. اشعار و امثال و گفتار و کلمات قصار و تمثیلات و تلمیحات و تعبیرات بسیار جذّاب و زیبا و حکایت­های بسیار کوتاه و پر معنا از ویژگی­های مشترک ادبیات و عرفان است. صرف نظر از تفاوت در نوع نگرش و سویه نگاه به پدیده­ها در ادبیات و عرفان، اساس کنش­ها و روش­ها در هر دو غالباً همسان است و ب...

در برخی کتب نثر اواخر سدۀ هفتم و اوایل سدۀ هشتم و پس از آن، به کلام موزونی با کارکردی مثل‌گونه استشهاد شده که شباهت زیادی به مصرعی از سروده‌های سعدی دارد؛ در حالی که در تاریخ وصّاف، این مصرع به مؤلف تاریخ، انتساب یافته است. در این گفتار با نگاهی چندوجهی ابتدا ضبط تعدادی از دستنویس‌های کلیات سعدی در موضع مربوط به مصرع مزبور بررسی خواهد شد، سپس فقره‌ای از تاریخ وصّاف که این مصرع را در خود جای داده ...

چکیده: عرفان درخت تنومندی است که ریشه آن در قلب انسان های حقیقت خواه و شاخ و برگ آن دراوج عرش الهی است . عرفان کمال اندیشه انسانی است که در کوره راه دنیا چشم به قله های سعادت ابدی دارد . به دلیل رفع خلا های اخلاقی و انسانی در جهان کنونی و تربیت نسلی نوین طبق الگوهای اسلامی –ایرانی ،ترویج و گسترش اندیشه های عرفانی اهمیت بسزایی برخوردار است و اهمِِّیت انجام این پژوهش را نمایان می سازد .در این رسال...

اسرار التوحید از کتابهای مهم عرفانی است.این کتاب علاوه بر اینکه ما را بااخلاق و رفتارو گفتار شیخ ابوسعید ابی الخیر(و.357ه.ق) آشنا می سازد،بر روح و روان ما اثر تربیتی می گذارد.تصحیح کنندگان این اثر شریف،در بعضی از عبارات نتوانسته اند تصحیح لازم را انجام دهند،به طور مثال لغت را بدون داشتن و دانستن  شناسنامه آن معنی کرده اند.این مقاله کوشیده است بعضی از این نارسایی ها راجبران کند.بنابراین،در ان به...

چکیده کشف الاسرار و عد? الابرار ابوالفضل رشیدالدین میبدی اثر گرانقدر سده ی ششم هجری از مهمترین و اولین تفاسیر عرفانی کهن پارسی است. که نویسنده ی آن در نگارش هر سه نوبت به متون تفسیری قبل از خود نظر داشته و هنرمندانه از آنها بهره برده است. در این تفسیر ذیل هر آیه در سه بخش که تحت عنوان نوبت آمده است به سه سبک آیه ترجمه و تفسیر شده است. میبدی در نوبت اول کشف الاسرار ترجمه ای تحت الفظی و معنا...