چکیده: گستردگی و پیچیدگی دیوان‌ها و تشکیلات درباری درزمان حکومت‌‌های نیمه ‌مستقل سامانی، غزنوی و سلجوقی در ایران پس از اسلام، تاثیر فراوانی در تحول و تطورسبک نثر منشیانه گذاشته است؛ با گسترش دربارها و دیوان ها علی‌-الخصوص دیوان رسالت بر اهمیت و جایگاه دبیران افزوده شد؛ به نسبت افزایش قدر و منزلت دبیران و منشیان، نثر منشیانه و مترسلانه نیز جایگاه ویژه‌‌ای ‌‌یافت. به‌ نظر می-رسد نثر ساده و ...

شرف‌الدین مَنیَری (661؟‑782 ق) مشهورترین شیخِ طریقة کبرویّة فردوسیه در هند است. مکتوبات صدی مهم‌ترین اثر فارسی اوست که یکی از مریدان خاصش به نام زین بدر عربی آن را تدوین کرد. در این نوشتار پس از معرفی این اثر، نمونه‌هایی از اختلافات مهم و تأمل‌برانگیز چاپ‌های سنگی با نسخه‌های کهن مکتوبات صدی بیان می‌شود تا خوانندگان ضرورت تصحیح انتقادی این اثر را دریابند. سبب تصحیح مکتوبات صدی افزون‌بر قدمت و اهمیت...

بنا بر شیوة مرسوم، تصحیح هر متنی باید براساس دست‌نوشته یا دست‌نوشته‌هایی از آن متن انجام گیرد، امّا گاهی به دلایل گوناگون ـ همچون ناآشنایی کاتبان ـ تبدیل و تحریف‌هایی در متون کهن راه می‌یابد که آنها را از اصل خود دور می‌کند و رسیدن به اصل را به کمک نسخه‌ها دشوار می‌سازد، به‌خصوص وقتی که دست‌‌نوشتة متنی منحصربه‌فرد و یا با نسخه‌‌های دیگر متفاوت باشد. در اینجاست که مصحّح از مراجعه به منابع موضوع مت...

جاودانگی و جامعیت قرآن به مفهوم فرازمانی و فرامکانی بودن و عدم تأثیرپذیری آن از فرهنگ زمانه اثبات گردیده است. آیات من بلغ، بعثت، عزّت و آیاتی که از پایداری و جهان شمولی بشارت ها و بیم ها و پیام های قرآن و پیراستگی قرآن از هر گونه اختلاف و کاستی سخن می گویند، دلایل قرآنی این مدعا هستند. روایات رسیده در باب تازه بودن قرآن در همه زمانها، لزوم مراجعه به قرآن، عرضه احادیث بر قرآن و حدیث ثقلین مستندات...

تاریخ ظاهر و باطن آیات قرآن و دیدگاه های گوناگون در این زمینه مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. باور به بطون و ژرفای معنای چند لایه قرآن از حقایق برگرفته از خود قرآن و معارف اهل بیت(ع) است که در شمار مبادی فهم قرآن قرار دارد و در گذر تاریخ تفسیر، رویکردهای گوناگونی را برتافته است. نویسنده در آغاز از رویکردهای سه گانه، ظاهرگرایی از نوع سنّتی و مدرن، بطون گرایی و اخباری گری در تاریخ تفسیر قرآن یاد ...

بنابر شیوة مرسوم، تصحیح هر متنی براساس دست‌نوشته‌هایی از آن انجام می‌گیرد، اما گاه به دلایل گوناگون از جمله ناآشنایی و تصرّف کاتبان به سبب کهن بودن متن، تحریف‌هایی در آن راه می‌یابد و بیت یا عبارتی را چنان از اصل خود دور می‌کند که نسخه‌ها در رفع ابهام آن مفید نمی‌افتند و مصحّح ناگزیر است که از منابع جنبی استفاده کند. آثار سنائی غزنوی از این نوع متون کهن‌اند و چه بسا در ابیاتی از او تحریف‌هایی راه...

مانی و مانویان به فراست دریافتند که بهترین وسیله ترویج و تبلیغ دین، نگارش و بهره‌وری از هنرهای کلامی و تصویری است. از این رو، حجم عظیمی از گنجینه‌های تصویری آثار مانی و پیروان او بازمانده است. سنت دیرپای نگارگریِ دست‌نویس‌های مانوی، خود نشان از توجه کاتبان مانوی به زیبایی و فاخر بودن نوشته‌هایشان دارد. از طرفی دیگر، جزئیاتی ناب پیرامون شخصیت‌ها و اشیاء موجود در این نگاره‌ها، در خور توجه است. در ...

این کتاب فهرست تفصیلی کتب و مقالات قرآنی انتشار یافته به یکی از زبان های اروپایی (انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، اسپانیولی، ایتالیایی، هلندی و لاتینی) را طی پنج قرن گذشته و در فاصله سال های 1500 تا 2012 میلادی ارائه می دهد. متن کتاب حاوی 9000 مدخل قرآنی و تفسیری همراه با ترجمه عناوین و نمایه تفصیلی به زبان فارسی جمعاً در 1000 صفحه منتشر خواهد شد. به استثنای ترجمه های قرآن در زبان های اروپایی، در این ...

خداوند بر اساس آیات قرآن، اولین معلم قرآن است. پیامبر (ص) با بهره گیری از روش های گوناگون به آموزش قرآن اقدام و آموزش قرآن به دیگران به ویژه فرزندان را توصیه کرده اند. مسئلۀ جواز اخذ اجرت یا عدم اخذ اجرت در ازای آموزش قرآن، سبب ایجاد اختلاف هایی میان عالمان اسلامی شده است، به گونه ای که هر گروه با توجه به برخی آیات قرآن سعی در اثبات نظر خویش داشته اند. در این نوشتار آیات دال بر نهی از اخذ اجرت ...

یکی از روش های تلاوت قرآن کریم و بلکه مهم ترین و اصلی ترین روش قرائت قرآن، تلاوت آن با روش ترتیل است که در آیات قرآن و روایات متعدد مورد تأکید قرار گرفته است. اما در مورد اینکه مفهوم ترتیل چیست، دیدگاه های مختلفی از سوی مفسران، محدثان و عالمان علم تجوید بیان شده است. در این پژوهش ضمن بیان اهمیت و جایگاه ترتیل از نگاه قرآن و روایات، مفهوم ترتیل در قرآن، سنت و علم تجوید به گونه تطبیقی مورد بررسی ...