ایهام یکی از مهم­ترین صنایع معنوی بدیع در ادبیات فارسی است، اما علی رغم اهمیتش در تعریف و انواع آن در کتب بدیع و بلاغت دقت کافی نشده است. یکی از اهداف مقالۀ   حاضر بازتعریف ایهام است. در این مقاله با بررسی تعریف ایهام در کتب گوناگون قدیم و جدید، سعی می­شود تعریف دقیق­تری از ایهام به دست داده شود. همچنین انواع ایهام در     کتاب­های قدیم و جدید بلاغی فارسی و عربی- مانند ایهام مجرده، ایهام مرشحه، ...

سهروردی را باید حلقه واسط فلاسفه مشایی و اشراقی و عرفا دانست. وی عرفان را عمیقاً با فلسفه درآمیخت به گونه‌ای که فلسفه از خشکی محض خویش به درآمد و عرفان پایه‌های استوار استدلالی یافت. به عبارت دیگر، علت ظهور افرادی مثل ابن‌عربی، عزیزالدین نسفی و حتی صدرای شیرازی را باید در تأثیر سهروردی بر فلسفه و عرفان جست‌وجو کرد. یکی از مهم‌ترین وجوه اشتراک فلسفه مشاء، فلسفه اشراق و عرفان اسلامی، بحث وجود است ...

خاصیّت تنوّع واژگان از عـوامل مهم در مقبولیت یک شعر یا نثر محسوب می­شود. تنوّع واژگان از جمله ویژگی­های سبکی است که با مقایسه آن در بین تعدادی از متن ها، می توان با ارائه آمار و نمودارها، عنوان کرد که کدام یک از این متن ها در مقایسه با دیگر متون از غنای لغوی بیشتری برخوردار است؟ بحث حاضر به ارائه یک روش نظری برای مقایسه خاصیت تنوّع کلمات در اسلوب پرداخته و این روش را به شکل عملی میان نمونه هایی از ...

 چکیده  پس از ظهور اسلام، ارتباط ایرانیان و عربها بیش از پیش گسترده شد؛ آنچنان که آشنایی با قرآن زمینه ساز تأثیرپذیری ایرانیان از زبان و علوم مختلف عربی گردید. علاقة بسیار به اسلام و زبان قرآن سبب شد تا ایرانیان در کنار تأثیرپذیری از علوم مختلف عربی، بتوانند تأثیراتی چشمگیر بر آنها بگذارند و خدماتی ارزنده از خود به یادگار بگذارند؛ از جملة این موارد، علم بدیع عربی است. از آنجا که این علم به آرا...

مقامات بدیع‌الزمان همدانی یکی از ارزشمندترین آثار قدیم عرب به شمار می‌رود که به سرعت توانست مورد توجه ادبا و حتی عامة مردم قرار بگیرد، چرا که بدیع‌الزمان توانست با خلاقیت و هوش کم ‌نظیر خود برای اولین بار بسیاری از عناصر داستانی نظیر شخصیت ‌پردازی، حادثه، پیرنگ، صحنه، گفتگو، حقیقت ‌نمایی و... را در آنها به کار بگیرد. شخصیت و شخصیت ‌پردازی، محوری‌ترین عنصر داستانی درمقامات وحلقةارتباطیبیندیگرعنا...

 چکیده  پس از ظهور اسلام، ارتباط ایرانیان و عربها بیش از پیش گسترده شد؛ آنچنان که آشنایی با قرآن زمینه ساز تأثیرپذیری ایرانیان از زبان و علوم مختلف عربی گردید. علاقة بسیار به اسلام و زبان قرآن سبب شد تا ایرانیان در کنار تأثیرپذیری از علوم مختلف عربی، بتوانند تأثیراتی چشمگیر بر آنها بگذارند و خدماتی ارزنده از خود به یادگار بگذارند؛ از جملة این موارد، علم بدیع عربی است. از آنجا که این علم به آرا...

علوم بلاغی که در آغاز با تأمّل و تدبّر در قرآن و حدیث و اشعار عربی پدید آمد، شامل سه علم عمدة معانی، بیان و بدیع می شود. معانی و بیان زیر ساخت بلاغت است، در حالی که بدیع به جهات روبنایی آن توجه می کند. از سوی دیگر، محدودة علم بیان و بدیع ادبیات و شعر و محدودة علم معانی زبان است. در حوزۀ علم بیان، بحث مجاز مطرح می شود که به واسطة آن طرق مختلف و شیوه های گوناگون ایراد معنی واحد، همراه با اختلاف در ...

چکیده  پس از ظهور اسلام، ارتباط ایرانیان و عربها بیش از پیش گسترده شد؛ آنچنان که آشنایی با قرآن زمینه ساز تأثیرپذیری ایرانیان از زبان و علوم مختلف عربی گردید. علاقه بسیار به اسلام و زبان قرآن سبب شد تا ایرانیان در کنار تأثیرپذیری از علوم مختلف عربی، بتوانند تأثیراتی چشمگیر بر آنها بگذارند و خدماتی ارزنده از خود به یادگار بگذارند؛ از جمله این موارد، علم بدیع عربی است. از آنجا که این علم به آراست...

در این مقاله به کاربرد بیان (مجاز ـ تشبیه ـ استعاره ـ کنایه) بدیع (لفظی و معنوی) و عروض (وزن و بحر) در اشعار اخوان ثالث پرداخته شده است که نشان می دهد هر یک از حوزه های شعری اخوان تا چه اندازه از آرایه های بیانی و بدیعی و عروض سنتی و کهن سود برده است. آنچه مسلم است بیشتر آرایه های به کار رفته در آثار اخوان آرایه های بیانی است و بعد بدیع لفظی و معنوی و سپس عروض. اخوان در حوزۀ عروض سنتی از اوزان ...

علوم بلاغی از برترین و برجسته ترین علوم زبان عربی و فارسی است و یکی از سهشاخة اصلی آن بدیع می باشد که با صنایع خود به کار تحسین وجوه بیانی می پردازد وبدیهی است که زیبایی کلام آنگاه بیشتر جلوه گر خواهد شد و آن زمان جذبة دلکش بودنزبان مشخص خواهد شد که به آرایه های بلاغی و پیرایه های فصاحی آراسته شوند؛ اما ازآنجا که این شاخه در مسیر رشد و تکامل خود دستخوش تغییر و تحولات کمی و کیفی ازسوی عالمان و...