دادخدا کرمشایف، ایران‌شناس برجستۀ تاجیکی، در سال ۱۹۳۲م در ناحیۀ روشان بدخشان دیده به جهان گشود. وی در مکتب شرق‌شناسی لنینگراد به تحصیل پرداخت و به تحقیق در حوزۀ زبان‌های ایرانی شرقی روی آورد. فعالیت علمی کرمشایف با انستیتو زبان و ادبیات رودکی آکادمی علوم تاجیکستان سخت مربوط بوده و در همین مرکز در طول سی سال ایفای وظیفه کرده است. او همچنین یکی از پایه‌گذاران پامیرشناسی در تاجیکستان است و در سال ...

در قانون اساسی جمهوری تاجیکستان، ازجمله در مادة دوم قانون اساسی، بر جدا بودن سازمان‌های دینی از دولت و مداخله نکردن آن‌ها در کار‌های دولتی به‌طور واضح تأکید شده است. دولت تاجیکستان هیچ‌گونه تفکر نه تفکر دینی و نه تفکر غیردینی (مثلاً حزبی) را به‌عنوان تفکر دولتی به رسمیت نمی‌شناسد؛ زیرا گوناگون‌اندیشی اساس پیشرفت و رشد جامعه تلقی شده است. دربارة مناسبت شخص با دین باید یادآوری کرد که در جمهوری تاج...

کتاب مهم‌ترین وسیلۀ انتقال افکار، علوم و معارف، و کتاب‌خوانی عاملی مهم برای ارتقای سطح فرهنگ جامعه و رشد تحقیقات علمی و ترویج علوم بشری در هر جامعه‌ای است. این مقاله با هدف تبیین اهمیت کتاب‌شناسی در فضای اطلاعاتی تاجیکستان به نگارش درآمده است. یکی از حوزه‌هایی که موقعیت و مقام کتاب را در بین انواع دیگر علوم و وسایط اطلاع‌رسانی نشان می‌دهد، کتاب‌شناسی است. کتاب‌شناسی واسطۀ مهم نشر جهان‌بینی علمی...

مطبوعات تاجیک در چند مرحلۀ رشد توانسته است با استفاده از موضوعات دینی در پیشرفت سطح معنوی جامعه نقش گذارد. در این مقاله که با هدف بررسی جایگاه دین در مطبوعات تاجیکستان به نگارش درآمده، وضعیت مطبوعات تاجیکی از منظر مفاهیم و موضوعات دینی در دورۀ حاکمیت شوروی و پس از آن تبیین شده است. مطبوعات تاجیک در مرحلۀ اساسی ترقی خود، یعنی دوران شوروی، جایگاه عالم دین و اعتقاد را، به‌عنوان سرچشمۀ اساسی اخلاق ...

آثار فولکلوری سه کشور ایران، افغانستان و تاجیکستان سرشار از عناصر مشترک و همانند است و از میان آن‌ها هم‌نوایی همسایه‌ها در ترانه‌های ملی ایرانی جایگاهی ویژه‌ دارد. ایرانی فارسی‌زبانی که مجموعه‌های فراهم‌آمده از فرهنگ عامۀ این ملت‌ها را پیشِ‌روی خویش می‌گشاید، خود را در چنان حال‌و‌هوایی می‌یابد که اندیشۀ جدایی مرزها و قلمروهای سیاسی را مطلقاً به ذهن خود راه نمی‌دهد. بسیاری از نمونه‌های فولکلوری مر...

در عصر حاضر خرید و فروش اخبار نوعی تعامل بسیار رایج محسوب می شود. در بازار اطلاعاتی تاجیکستان امکان تأسیس نشریه در مقایسه با رادیو و تلویزیون بیشتر است؛ چراکه اولاً تأسیس روزنامه با مبلغ نه چندان زیاد امکان پذیر است و ثانیاً تأسیس شرکت های تلویزیونی چندان مورد توجه مدیا- ماگنات ها (شرکت های سرمایه گذار) نیست. شایان ذکر است که جمهوری تاجیکستان برای جلب سرمایه خارجی در عرصه اطلاع رسانی شرایط مساعد ...

در فاصلة سال های 1966-1967 از چند دیوارنگاره در کنار کاودیوار (تاقچة محرابی) در تالار اصلی اتاق1، بخش 22، در پنجکنت پرده برداشته شد. در این دیوارنگاره ها، بخش هایی از قصه ای ناشناخته در صحنه های متوالی به تصویر درآمده است. در صحنۀ نهایی، پیروزی قهرمان داستان در برابر دروازۀ دژی ترسیم شده است. روی این دژ، کتیبه ای به زبان سغدی، مشتمل بر 12 سطر نوشتة عمودی، قرار دارد. متن کتیبه در شرح ماجرای قصه ...

اگرچه بر اساس نظریه های ژئواکونومی، مطالعه مسایل مربوط به انرژی، برای همه کشورها ضرورت راهبردی دارد ولی باید این مهم را در نظر گرفت که انرژی برخلاف قرن گذشته تنها شامل منابع نفت و گاز نیست؛ اگرچه هنوز این منابع نقش اول را در مجموعه منابع انرژی بازی می کنند. امروزه در کنار طرح مفاهیمی مانند ژئوپلیتیک و ژئواکونومی مفهوم هیدروژئوپلیتیک نیز نشان از اهمیت انرژی آب در کنار نفت و گاز دارد. از سوی دیگر...

جهان گرایی روندی است که مردمان را به هم نزدیک می کند و از دستاورد های فرهنگ یکدیگر به ویژه از پیشرفت های تمدن غرب بهره مند می سازد. این روند بزرگ، ضدیت ها و جریان های ناروایی هم دارد که در تاجیکستان جلوه گر شده است. ازجمله اینکه دوست داران «طرز زندگی غرب» از پدیده های ظاهری آن که بیشتر نمونه ای از فساد اخلاقی است، کورکورانه تقلید می کنند؛ درنتیجه، جهان گرایی همچون رخدادی منفی نمودار می شود. متأ...

متن حاضر درصدد بررسی شرایط آنومیک و مشارکت اجتماعی جواناندر دو کشور ایران و تاجیکستان بوده است. از این منظر، پس از بسط فضای مفهومی موضوع، از رویکردهای نظری آنومی اجتماعی امیل دورکیم، تئوری بی سازمانی اجتماعی رابرت مرتن و تئوری احساس از خود بیگانگی ملوین سیمن برای تبیین موضوع استفاده شده است. با کاربرد روش پیمایش و با استفاده از تکنیک پرسشنامه بر روی 768 نفر از جوانان 20 ـ 29 ساله که از طریق روش...