با اتکا شهرهای استان فارس به پسکرانه کشاورزی خود هرگونه تغییرات شدید در نظام سلسله مراتب شهری را باید متاثر از بخش کشاورزی و تغییرات اقلیمی دانست، اما آنچه قابل ذکر است این که سلسله مراتب شهری در استان فارس تحت تاثیر عامل کشاورزی و اقلیمی قرار ندارد. عوامل سیاسی از جمله انتخاب شهرها به عنوان مرکز شهرستان (لامرد و نورآباد) و عوامل اقتصادی در تخصیص منابع به شهرها(به کارگیری قطب رشد) از جمله عوامل...

هدف مقاله، بررسی نقش شهرهای کوچک استان آذربایجان غربی در توسعة منطقه ای است. روش تحقیق «توصیفی ـ تحلیلی» است. استان آذربایجان غربی در سال 1390 دارای پنج شهر کوچک (50 – 25 هزار نفر جمعیت) به نامهای تکاب، ماکو، سردشت، شاهین دژ و اشنویه است که حدود 10.35 درصد از جمعیت شهری استان را شامل می شوند. در این میان شهر سردشت بیشترین ضریب کشش پذیری و جذب جمعیت را دارا بوده است.  تایج شاخصهای نخست شهری به ک...

این مقاله به بررسی نظام توزیع جمعیت در کانون‌های شهری استان فارس در دوره زمانی 1385-1335 می پردازد. روند رو به رشد شهرنشینی همگام با افزایش تعداد شهرها و به خصوص افزایش شهرهای زیر 25000 نفر جمعیت، از مهمترین خصوصیات نظام توزیع جمعیت شهری استان فارس است. گرایش به شهرنشینی در استان فارس در طول یک دوره پنجاه ساله از روند حاکم بر تحولات جمعیتی کل کشور تبعیت می کند، به طوری که در سال 1335 تنها 35/32...

روند فزاینده رشد شهرها در دهه های اخیر با وجود مواهب بسیار چالش های گوناگون اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی را در پی داشته است. رشد و گسترش فضایی شهر پیامد افزایش طبیعی جمعیت از سویی و مهاجرت و جابجایی آن از سوی دیگر است، در این میان چگونگی رشد و توسعه کالبدی شهرها از ارزش بسیار فراوانی برخوردار است. شهرها به گونه هایی از جمله در شکل توسعه میان افزا ، توسعه شهری پیوسته و توسعه شهری گسسته ...

گسترش کلان‌شهرها در دهه‌های اخیر پیامدهای متعدد کالبدی، اجتماعی- اقتصادی و محیط زیستی در پی داشته است. یکی از این پیامدها تشدید پدیده جزایر حرارتی شهری در نواحی با آب و هوای معتدل‌تر بوده است. اما در نواحی کلان‌شهری با آب و هوایی گرم و خشک‌تر افزایش شهرنشینی نه تنها موجب تشدید جزایر حرارتی نمی‌شود بلکه در فصول گرم سال دمای سطح زمین را کاهش نیز خواهد داد. کاهش دمایی که از آن با عنوان پدیده جزایر...

با توجه به انقلاب عظیمی که طی دهه های 60-1950 در علم جغرافیا بوجود آمد، این علم به مبدا تازه ای کشانده شد که با گذشته آن تفاوت های زیادی داشت. این انقلاب شامل انقلاب کمی و آماری و ریاضی بود که به دنبال آن تکنیک ها و مدل های مختلفی برای بررسی فضای جغرافیایی و عناصر آن وارد حوزه جغرافیا و رشته های مربوطه گردید. بی تردید بکارگیری مدل ها و تکنیک های کمی و ریاضی در پژوهش های جغرافیایی بخصوص در بررسی...

      اولین مرحله در برنامه­ریزی منطقه­ای تحلیل نظام سلسله­مراتب شهری و روند تحولات آن درسطح  مناطق و نواحی یک کشور است. در دنیای واقعی هیچ شهر و منطقه­ای بی نیاز از ارتباط و تعامل با شهرها و مناطق دیگر نیست. در پرتو  این ارتباط متقابل است که نظام شهری متوازن شکل می­گیرد. این مقاله با هدف، دستیابی به ویژگی­های شبکه شهری استان ایلام و چگونگی روند تحولات آن طی سالهای  1345 تا 1385 پرداخته است. رو...

در این مطالعه چگونگی استقرار و توزیع فضایی جمعیت و فعالیت در استان زنجان مورد بررسی قرار گرفته است. برای تحلیل نظام شهری جمعیتی و جهت بررسی میزان نخست شهری از سه روش شاخص‌های نخست شهری، محاسبه شاخص‌های عدم تمرکز و قانون توزیع رتبه – اندازه شهری استفاده شد. سپس برای تحلیل عملکردی نظام شهری شاخص‌هایی که از بررسی متون نظری بدست آمده بود استفاده گردید و با روش تحلیل عاملی به تحلیل عملکردی نظام شهری...

توزیع فضایی جمعیت در کشورهای جهان بخصوص در کشورهای در حال توسعه، عدم تعادل در شبکه استقرار جمعیت و بهره‌برداری از منابع سرزمینی را نشان می‌دهد. در دهه‌های اخیر این عدم تعادل شدت بیش‌تری یافته است و کشور‌های مختلف هریک به فراخور حال خود راه حل‌هایی در جهت تعادل سازی شبکه شهری برگزیده و به دنبال خطوطی برای توسعه آتی خود هستند. در ایران نظیر بسیاری از کشورهای در حال توسعه، شبکه شهری در دهه­های اخی...

گسترش شهرنشینی، ازدحام جمعیت و حرکت‌های جمعیتی تغییرات زیادی در الگوی سیستم شهرهای ایران به‌وجود آورده است. بررسی تغییرات نظام سلسله‌مراتب شهری استان لرستان در دورۀ زمانی 90-1355 از اهدافی است که این پژوهش دنبال می‌کند. جامعۀ آماری پژوهش نقاط شهری استان لرستان، روش تحقیق آن توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات بر اساس آمار مستخرج از پنج دورۀ سرشماری است. مدل‌های به‌کاررفته مدل رتبه- اندازه، ضری...