العوی در این مقاله، نقش نظریه انسجام و مناسبت را که از جمله رویکردهای تازه در مطالعات زبان‌شناختی متن است و بیشتر از طرف اسپربر و ویلسون نظریه پردازی شده، در متن قرآن بررسی می‌کند. انسجام، روابط صوری میان پاره‌های مختلف متن و مناسبت، روابط و ادات انسجامی را بررسی می‌کنند. به دیگر سخن، انسجام، رابطه میان واحدهای زبانی (پاره‌گفته‌ها و اجزای متن) است و نظریه مناسبت، رابطه‌ای است که نه فقط بر اساس ...

ترجمه، جریان مستقیمی نیست که در آن مترجم، بدون هیچ نوع دستکاری، متن مبداء را به متن مقصد برگرداند، بلکه در روند این انتقال مداخلاتی از سوی مترجم، در متن مبداء صورت می گیرد که در محصول نهایی آن- متن مقصد- قابل مشاهده است. اغلب این مداخلات، آگاهانه و ناآگاهانه تحت تاثیر ایدئولوژی های مترجمان، صورت می گیرد و در سطوح مختلف متن مقصد تجلی می یابد. هدف مقالة حاضر، بررسی تاثیر ایدئولوژی و نمود آن در تر...

اعتبار و حجیت احکام شرعی از طریق ظواهر کتاب و سنت در نزد دانشمندان اصول و فقه امامیه امری پذیرفته شده و مسلم تلقی می شود. مراد از حجت بودن ظواهر قرآن این است که ظاهر قرآن مانند هر متن بشری برای خواننده و شنونده قابل فهم می‌باشد و آنجه را که انسان از ظواهر قرآن با استفاده از قرائن لفظی و سیاق و سباق متوجه می‌‌‌شود برای وی حجت می‌باشد و به همین ترتیب احادیث و روایاتی که از پیامبر اکرم (ص) و ائمه ...

دیدگاه ژرف نگر عارف در مواجهه با هر متنی فهمی تازه در جهان رقم می­زند.هرگاه این دیدگاه با متنی چون قرآن روبارو شود بی شک این ارتباط منجر به کشف لایه های پنهانی از معانی قرآن می­شود که حاصل آن فهم جدیدی از متن قرآن را پیش روی مخاطبان قرار می­دهد.عارفان مسلمان از نظریه های ناب تفسیری برخوردارند که می­تواند با جدیدترین آرای هرمنیوتیکی نظریه پردازان غربی برابری کند.در این زمینه هنوز پژوهشی صورت نگر...

معناشناسى و تفسیر اجتهادى قرآن کریم از کجا آغاز مى شود و چه فرایندى را طى مى کند؟ این مقال در پاسخ به این پرسش بر آن است که شناخت هسته هاى اولیه معنا از واژگان جستجو مى شود که موجِد متن آنها را گزینش نموده و پیام خود را در ترکیب ساختارى عبارات ویژه جاى داده است. ملاحظه ویژگى هاى ادبى، دلالى و سیاق ترکیبى جمله، مرحله اى دیگر است. نگاه پیوستارى به متن قرآن و نیز سنت معصوم(علیه السلام)، همچنین نظر ...

قرآن کریم اصیل ترین سرچشمه ی آموزه ها، به فصیح ترین زبان نازل شده، از این رو برای ترویج و تبلیغ مفاهیم والا و معارف بلند آن، ترجمه و شرح حقایق جاودانه اش به زبان های مختلف دنیا ناگزیر می نماید. از دیرباز و از سده های نخستین اسلام، متفکران و قرآن پژوهان بسیاری در ترجمه پذیری یا ترجمه ناپذیری قرآن، اصول و مبانی ترجمه ی قرآن و انواع سبک های ترجمه ی آن قلم فرسایی کرده و ترجمه هایی شیوا و روان هم ار...

هر زبان داری ویژگی‌ها، ظرافت‌ها و لطافت‌هایی است که مختص همان زبان می‌باشد و چه بسا در حین ترجمه این لطافت‌ها و ظرافت‌ها ناپدید شود؛ اما به نظر می‌رسد در عین حال هر زبان دارای ابزارها و وسایلی است که می‌تواند بسیاری از لطافت‌ها و ظرایف زبان مبدأ را منعکس کند. این امر یعنی انتقال ظرافت‌ها و لطافت‌های یک متن از زبان مبدأ به زبان مقصد درباره‌ی قرآن ضرورت و اهمیت صد چندان و بلکه بی‌نهایت می‌یابد؛ ...

پژوهش حاضر با هدف ارتقای کیفی پدیده تفسیر و فهم گزاره‌های قرآنی، سعی در تلفیق دو روش «تفسیر قرآن به قرآن» و «نظریه میدان معنایی»، در فهم و تفسیر قرآن دارد. ایده اصلی نوشتار آن است تا هم‌سویی‌های مبنایی آنها را روشن کند و از لابه‌لای مبانی مورد اختلاف، بزنگاه‌های مشترک و متقارب را کشف نماید. یافته‌ها حاکی از آن است که دو روش در برخی مبانی مانند متن‌گرایی، نظام‌وارگی متن و جهان‌بینی زبانی اشتراک ...

همزمان با تحولات اساسی در عرصه­های گوناگون زندگی بشری در قرون اخیر و پس از رنسانس در غرب، مفهوم «متن» نیز دچار تغییرات بنیادین گشتهو پس از آنکه مختص آثار مکتوب بود، بر هر اثر قابل تفسیر و دارای پیامی برای مخاطب، تلقی گردید. برای بررسی متون، ضمن اکتفا به ساختار زبانی متن، از رویکردهای نقدی نوین معاصر همچون ساختارگرایی و شالوده­شکنی استفاده شد. متن در تعریف امروزی با استقلال از نیت مؤلف خود، پذیر...

سیاق یکی از قرائن پیوسته در متن قرآن است که به مثابه ابزاری برای فهم بهتر قرآن به کار می­رود. ابعاد گوناگون سیاق عبارتند از: سیاق کلمات، سیاق جمله­ها، سیاق آیات و سیاق سوره­ها. امام رضا، علیه­السّلام، که از بزرگ­ترین مفسران قرآن کریم هستند و قرآن در اندیشه، گفتار و کردار ایشان تجسّم و عینیت تمام یافته است، سیاق و روند کلی کلام را یکی از قواعد زبان­شناختی در تفسیر قرآن کریم دانسته و در موارد زیاد...