ادبیات دوران حکومت سامانی(287-385ه.ق) نخستین جلوه‌های ادب پارسی را در بردارد. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های سبکی شعر غنایی این دوره، یادآوری از نام شخصیت‌های دینی در انواع شعرهاست. ثبت این تلمیح‌ها و منقبت‌های دینی و تحلیل تأثیر زمینه‌های سبکی و سیاسی در نوع استفاده شاعران از آن‌ها، مسأله‌ای است که تا کنون بطور کامل به آن توجه نشده است. در کتاب‌های سبک‌شناسی و تاثیر قرآن و حدیث نیز به سبب اعتماد به...

یکی از مفاهیم تأمل برانگیز در عرفان و تصوف، مسأله تجلی حق در سلسله مراتب هستی از ملائکه تا عالممادی است . عرفان، تجلی حق را، همچون نگرشی ، به ج هان در ارتباط با حق و معرفتی هدای ت گر انسان ازبند عالم مادی به حقایق ورای عالم مادی بررسی م ی کند. مبدا هستی و مراتب تجلیات حق شامل نظری ه یوحدت وجود می شود که هر دیدگاه عرفانی را در بر می گیرد؛ به گونه ای که دو آموزه ی بنیادین وحدت وجودو انسان کامل بر...

هدف از این مقاله، بررسی ساختار زبان در اشعار احمد عزیزی است. از آن جایی که هنجارگریزی و شگردهای آشنایی زدایانه در یکی از آثار او به نام «کفش های مکاشفه» بسیار مورد استفاده قرار گرفته اند، این اثر به عنوان داده این پژوهش انتخاب گردیده است. تحلیل ساختار زبانی این اثر با استفاده از چارچوب ها و الگوهای موجود در صورت گرایی و ساختارگرایی انجام گرفته است. بر این اساس، تحلیل ها حاکی از آن است که شاعر د...

سهراب سپهری از جمله شاعران نو پرداز معاصر است که توانسته است در کنار نیما، پدر شعر نو، و دیگر بزرگان شعر نیمایی همانند شاملو، فروغ فرخزاد، و اخوان ثالث بر فراز قله های شعر نو قد علم کند. سروده های سپهری به علت آشنایی او با ادبیات و مکاتب غربی و همچنین علاقه و آشنایی با عرفان شرقی دارای رنگ و بو و سبکی یگانه است. توجه ویژه به عناصر طبیعی و نسبت دادن امور غیر عادی به اشیای عادی و گام نهادن در فرا...

پرسش­های فلسفی از دیرباز و از روزگار رودکی و فردوسی تا دوره­ی معاصر در شعر فارسی دیده می­شود. با این حال، بارزترین جلوه­ی آن را در رباعیّات فیلسوف شاعر، خیّام نیشابوری می­توان دید. این پرسش­ها که همواره برای بشر مطرح بوده، غالباً درباره­ی فلسفه­ی آفرینش، حیات و مرگ است و این که انسان از کجا و برای چه آمده و به کجا خواهد رفت. در میان شاعران معاصر، تأمّلات خیّامی از جمله پرسش­های فلسفی، در شعر مهدی اخ...

قافیه یکی از جلوه‌های موسیقی شعر است به‌گونه‌ای که اگر قافیۀ شعری درست و سالم باشد آن شعر زنده می‌ماند. از همین رو، شاعران زمانی را صرف قافیه‌پردازی کرده و به آن اهمیت زیادی داده‌اند. از سده‌های ابتدایی شعر فارسی تا به امروز، تغییرات زیادی در قافیه­ها رخ‌ داده است و با بررسی علم قافیه بر اساس مطالبی که در کتب بلاغت و نقد شعر، مسطور است به سهولت می‌توان به اهمیت قافیه و اثربخشی آن در شعر فارسی پ...

زبان، بستری مناسب برای افکار و حادثه های ذهنی انسان است که با ‏درجه های متفاوتی از وضوح و صراحت در لایه های ضمنی خود حامل معناست. ‏درک و تجربه ی معناهای زبانی تا رسیدن به ذهن گویندگان آن ها، تنها از طریق ‏تحلیل و تجزیه ی سطوح زبان و درک روساخت و ژرف ساخت آن امکان پذیر ‏است.‏ از آن جا که شعر معاصر با تکیه بر بینش و نظریه ی ادبی نیما، دارای ‏تنظیمات و انتظارات ساختاری و بافتاری مستقل است، مسیر مع...

مقالة حاضر به هدف معرفی ویژگی‌های سبکی لیکو، گونه‌ای از شعر شفاهی بلوچی، تدوین شده است. لیکو تک‌بیتی است مقفا و با وزن هجایی که با استناد به یافته‌های پژوهش حاضر از ویژگی‌های سبکی مشخصی به لحاظ نوع واژگان، تشبیهات، سازوکار استعاری غالب، بازنمود نگرش‌های قومی و محتوای واقع‌گرایانة آن برخوردار است. در این پژوهش یکصدو سی و پنج بیت لیکو به ترتیب از کتاب صد لیکو (مؤمنی، 1384)، خبرنامة بلوچستان (Axen...

      سبک­شناسی با مطالعة بسامد­ها سر و کار دارد؛ از همین رو، به کارگیری تحلیل­های آماری در ارزیابی­های سبک­شناسانه بسیار سودمند است. از آنجا که آمارهای توصیفی، همیشه نمی­توانند نوسان­های سبکی را توضیح دهند، استفاده از روش­های آمار­ استنباطی از دقّت علمی بالایی در ارزیابی پدیدار­های سبکی برخوردار خواهد بود. سبک­سنجی، اصطلاحی است که برای پژوهش­های سبک­شناسانة مرتبط با رایانه وضع شده است. در مقالة...

در این مقاله سعی شده است ابتدا معنی و مفهوم «معنی بیگانه» از دیدگاه صائب بررسی و با مراجعه به دیوان و کشف شاخصه‌های اصلی شعر او روشن گردد که مصادیق «معنی بیگانه» در شعر او چیست؟ ویژگیهایی که شاعر تلاش شعری‌اش را مصروف به دستیابی بدان کرده، کدام است؟ با دقت در سبک شعر او و کشف شاخصه‌های سبکی آن دریافتیم که «معنی بیگانه» از نظر شاعر خلق مضامین و کشف شبکه‌های تازة تداعی و تناسبات است که بیشتر از ر...