در زبان فارسی فرایندهای متعددی برای واژه‌سازی وجود دارد. ساخت انواع واژه بر پایۀ موازین و معیارهایی صورت می‌گیرد که برای زبان پذیرفته شده و معهود است. عدول از این موازین به هنجارشکنی زبانی منجر می‌شود. در شعر سبک هندی، واژه‌های تازۀ فراوانی ساخته شدند. یکی از مهم‌ترین فرایندهای ساخت واژه در سبک هندی که موجب غنای زبان هم شده، اشتقاق است. در سبک هندی، علاوه بر اینکه بر اساس قواعد عادی و متداول وا...

دربارۀ وند / u ـ / در گونۀ زبانی کرمانی     آزاده شریفی مقدم [1]   تاریخ دریافت: 27/9/89   تاریخ تصویب: 19/4/91   چکیده   گونه‏های زبانی از‏نظر ویژگی‏های مختلف آوایی- واجی، صرفی- نحوی و واژگانی با یکدیگر تفاوت دارند. از‏جمله ویژگی‏های صرفی گونۀ کرمانی، پسوند / u - / است که در این گونۀ زبانی، کاربرد و حوزۀ عمل‏کردی گسترده دارد. این وند با پیوستن به عناصر قاموسی مختلف، مجموعه‏ای متنوع از مفاهیم م...

کاهش واکه ای به دلیل سرعت گفتار و یا افزوده شدن وند به هجای تکیه بر و جذب تکیه توسط وند، در هجاهای بدون تکیه اتفاق می افتد. کاهش واکه ای در زبانهای مختلف بر اساس دیدگاه های متفاوتی از جمله، کاهش رسایی-بنیاد، کاهش تقابل افزا، کاهش مرکزگرا ، کاهش مرکزگریز و انگارۀ [aiu] مورد بررسی و تجزیه تحلیل قرار گرفته است. در این مقاله کاهش واکه ای در زبان فارسی را بر اساس انگاره [aiu] اندرسون بررسی کرده ایم....

کاهش واکه ای فرایندی است که همواره در گفتار سریع محاوره ای، در هجاهای بدون تکیه صورت می گیرد و طی آن واکه های بدون تکیه تغییر یافته و به واکه های دیگر گرایش می یابند. کاهش واکه‎ای در زبان فارسی در برخی موارد عبارت است ازگرایش واکه ‎ها به سوی واکه‏های دیگر که در هجاهای بدون تکیه و گفتار سریع محاوره‎ای روی می‎دهد، به این نوع کاهش، کاهش واکه‏ای آوایی گویند. نوع دیگری از کاهش، تغییر و دگرگونی واکه ...

زبان سرخه¬ای، جزء شاخه¬ی غربی زبان¬های ایرانی و در بین زبان¬های این شاخه نیز متعلق به نواحی شمالی لهجه¬های مرکزی ایران است. از نظر طبقه بندی تاریخی، این زبان، متعلق به حد فاصل زبان¬های ایرانی باستان و ایرانی میانه بوده و بسیاری از ویژگی¬های زبان¬های باستان چون کنایی را در خود حفظ کرده است. تحقیق حاضر تحت عنوان بررسی فرایندهای واژی نحوی در سرخه¬ای، با هدف بررسی توصیفیِ ویژگی¬های فرایندهای واژی نح...

ساختمان واژه را در بخشی از دستور زبان بررسی می کنند که صرف نامیده می شود. ساختمان واژه خود دو گونه تصریفی و اشتقاقی است. در صرف تصریفی نقش نحوی واژه را مورد بررسی قرار می دهند. در ساخت اشتقاقی واژه به نقش دو عامل مهم یعنی پیشوندها و پسوندها پرداخته می شود. پیشوندها و پسوندها از نظر فعال بودن یا نیمه فعال و یا غیر فعال بودن آنها مورد بررسی قرار می گیرند. اگر پیشوندها و پسوندها را از نظر مذکور ب...

یکی از مفاهیم اصلی در رویکرد زبان‌شناسی شناختی، این است که هر واحد زبانی شبکه‌ای از معانی است. لانگاکر (Langacker, 1991) معتقد است که «تکواژ، مقولات، و ساخت‌های دستوری همگی صورتی از واحدهای نمادین دارند»، از این نظر ‌وندها نیز معنای خاص خود را دارند که آن معنا را به پایة میزبان می‌افزایند و در نهایت معنای مشتق شکل می‌گیرد. یک پیش­وند، همانند مقولات واژگانی، مقوله‌ای را تشکیل می‌دهد که همة معانی...

  کاهش واکه‌ای فرایندی است که همواره در گفتار سریع محاوره‌ای، در هجاهای بدون تکیه صورت می‌گیرد و طی آن واکه‌های بدون تکیه تغییر یافته و به واکه‌های دیگر گرایش می‌یابند. کاهش واکه‎ای در زبان فارسی در برخی موارد عبارت است ازگرایش واکه‌‎ها به سوی واکه‏های دیگر که در هجاهای بدون تکیه و گفتار سریع محاوره‎ای روی می‎دهد، به این نوع کاهش، کاهش واکه‏ای آوایی گویند. نوع دیگری از کاهش، تغییر و دگرگونی واک...

این مقاله به تبیین نظری دو الگوی رایج در ساخت کُنایی زبان‌های ایرانی بر پایه برنامه کمینه‌گرا می‌پردازد. در الگوی اول، در بندهای متعدی، فاعل حالت نمای کُنایی/ غیرفاعلی و مفعول حالت فاعلی می‌پذیرد. در این الگو فعل متعدی در مطابقه کامل با مفعول قرار دارد. در الگوی دوم، فاعل متعدی حالت نمای کُنایی ندارد بلکه به وسیله یک واژه‌بست غیرفاعلی مضاعف‌سازی می‌شود. در این الگو فعل با مفعول مطابقه ندارد و شکل ...

کاهش واکه‌ای به دلیل سرعت گفتار و یا افزوده شدن وند به هجای تکیه‌بر و جذب تکیه توسط وند، در هجاهای بدون تکیه اتفاق می‌افتد. کاهش واکه‌ای در زبانهای مختلف بر اساس دیدگاه‌های متفاوتی از جمله، کاهش رسایی-بنیاد، کاهش تقابل افزا، کاهش مرکزگرا ، کاهش مرکزگریز و انگارۀ [AIU] مورد بررسی و تجزیه تحلیل قرار گرفته است. در این مقاله کاهش واکه‌ای در زبان فارسی را بر اساس انگاره [AIU] اندرسون بررسی کرده‌ایم...