مفهوم ولایت در نظام و ساختار اندیشۀ صوفیانه، همواره یکی از اصلی ترین بن مایه های فکری این بنای برین بوده است. با اندکی تأمّل در تاریخ تصوّف درمی یابیم که هر چه از سال های نخستین تولّد تصوّف به عنوان یک نظام عقیدتی و فکریْ بیشتر گذشته، بر فربهی و فزونی این معنا افزوده شده است. این گستردگی پس از ابن عربی به جایی رسید که عرصه را بر دیگر مفاهیم محوری در این نظام معنوی تنگ کرد. اندک اندک فزون طلبی نظریّۀ ...

ناحیۀ حصار از مواضع بسیار قدیمی تاجیکستان است که یادگاری‌ دورۀ نئولیت (عصر نوسنگی) شامل اناوی (کشاورزی محض)، کلته مناری (ماهیگیری، شکار و صیادی) و حصاری (آمیخته‌ای از کشاورزی، دامداری و شکار) را دربرمی‌گیرد. در عصرهای بعدی، مخصوصاً در عصرهای میانه تا انقلاب بخارا، حصار مرکز اداری و فرهنگی بخارای شرقی بود و در پیشرفت حیات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی این مملکت سهمی سزاوار داشت. هدف این مقاله نشان دا...

ازدواج امر مهمی در اسلام است و کامل کننده دین برای انسان، از این‌رو برای این مهم دختر باید تحت ولایت و اذن افرادی که شرع و قانون مشخص می‌کند ازدواج نماید. ولایت در نکاح از مباحث تابعه ازدواج و در فقه مذاهب اسلامی و حقوق کشورهای اسلامی در خصوص آن بحث شده است. در فقه و قانون ایران اذن پدر یا جد پدری در نکاح دختر باکره لازم است ولی در فقه و حقوق برخی از مذاهب و کشورهای اسلامی اذن برادر نیز مکفی اس...

چکیده این مقاله جستجویی مختصر با ذوق بینش عرفانی و معنوی به مسئلة ولایت از نگاه علاّمه طباطبائی(ره) است که با الهام از «رسالة الولایة» که از آثار گرانبهای ایشان است، نگاشته شده است و اساس آن از لحاظ معرفتی بر این مبتنی است که جوهرة دین، حنیف است و عطر الوهیّت دارد و نیز ازلی و ابدی است و ثبات و جاودانگی دارد؛ به بیان دیگر، برای ظاهر دین، شریعت و برای باطن آن، طریقتی است و نیز صورت حقّة آن را اسرا...

در عصر غیبت می توان از طریق برهان خلف نیز مشروعیت ولایت فقیه را اثبات کرد. با فرض خلف، یعنی فرض نفی حاکمیت فقیه در عصر غیبت، وضع از سه فرض خارج نیست: 1) حاکمیت طاغوت؛ بنابر نص کرایم قرآن و روایات، این فرض شرعاً ممتنع است. 2) عدم وجود حاکم: این فرض عادتاً ناممکن است و اگر ایجاد شود مستلزم اخلال نظام نوعی است. همچنین شرعاً جایز نیست. 3) حاکمیتی بین حق و باطل: این فرض محال است؛ زیرا اموری که به حق و ...

ریشه یابی معنایی عبارت نوظهور «ولایت تکوینی» نزد متکلمان مکتب بغداد اهمیت فراوانی دارد و این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی، اندیشه متکلمان بغداد را در مسئله «ولایت تکوینی» بررسی می کند. برخی از عالمان معاصر برای ولایت تکوینی شاخصه هایی مانند: خلق ایجادی کل یا بخشی از عالم توسط اولیا (علت فاعلی بودن اولیا برای عالم)؛ ابقای وجودی کل یا بخشی از نظام عالم توسط اولیا (اولیا علت ابقای عالم باشند)؛ تدب...

درباره‌ی اندیشه‌ی سیاسی اسلام در جهت اقامه‌ی حکومت نظریات متعددی بیان شده است. از جمله‌ی این نظریات می‌توان به ایده‌ی ولایت شورایی اشاره کرد که برخی فقهای معاصر بیان کرده‌اند. قائلان این نظر معتقدند که با توجه به ضرورت مشورت در نصوص دینی، ولایت داشتن همه‌ی فقها، احتمال استبداد در ولایت فردی و... مقتضی است که شورایی متشکل از مراجع تقلید هر عصر تشکیل شود و تصمیمات مربوط به حکومت به‌صورت جمعی اتخا...

ولایت فقیه یکی از مباحث کلامی و فقهی در اندیشه سیاسی شیعه می‌باشد که از دوران غیبت موردتوجه بوده و در اصل‌ آن بین فقها اختلافی وجود نداشته ‌است، بلکه در نحوه حدود و اختیارات ‌آن اختلاف نظر وجود دارد. بر این اساس فقهای زیادی از به بررسی دلایل ولایت فقیه پرداخته‌اند. یکی از فقهایی که بحث ولایت فقها را به صورت مبسوط مطرح و آن را استنباط نمود، آیت‌الله‌ عبدالفتاح ‌...

دو گروه از متألهین مسلمان به طور مبسوط درباره ولایت بحث کردهاند: نخست، عرفا و فلاسف های که در ساحت عرفان نظری اندیشهورزی کردهاند؛ دوم، فقیهان و متکلمین که از موضع فقهی کلامی به موضوع ولایت پرداخت هاند. لیکن به نظر میآید التفات هر دو گروه به مفهوم قرآنی ولایت، آنگونه که انتظار میرود نیست. از آنجا که برداشت عرفانی و فقهی کلامی از مفهوم قرآنی ولایت ممکن است مانعی برای فهم مفهوم سیاسی ولایت در قرآن...

در این نوشتار، ابتدا واژه ولایت در قرآن، معارف اهل بیت و فقه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و ثابت شده است که کلمه ولایت انصراف به معنای حاکمیت و زعامت داشته وهمان معنای حقیقی اوست . سپس اقسام ولایت از قبیل ولایت تکوینی و ولایت تشریعی و ولایت در تقنین و قانون گذاری مورد کنکاش قرار گرفته و ثابت شده است که ولایت به معنای حاکمیت اجتماعی است. آنگاه به انواع ولایت ها از قبیل ولایت الله ،ولایت پیامبر ...