بیابان­زایی، پدیده ای چندعاملی و ناظر به ابعاد مختلف است. از این­رو این مفهوم در حوزه منابع طبیعی و محیط­زیست حول محورهای متعددی قابل بررسی است. امروزه یکی از مهمترین دغدغه­هایی که موجبات تعمق و توجه جدی صاحب­نظران و برنامه­ریزان را به سوی مفهوم بیابان­زدایی و یا مهار بیابان­زایی جلب نموده، واقعیت رشد شتابان و انبوهی جمعیت در محیط­ها و مناطق اکولوژیک و تداوم آن در آینده از یکسو و رشد حیرت­آور و...

امروزه بیابان­زایی به عنوان یک مشکل اساسی در خیلی از نقاط دنیا مطرح می­باشد. یکی از روش­ها برآورد میزان بیابان­زایی، مدل مدالوس می­باشد. در این تحقیق شدت بیابان­زایی دشت شمیل در شمال شرقی شهرستان بندرعباس که یکی از مراکز عمده کشاورزی استان هرمزگان می­باشد، با استفاده از مدل مدالوس مورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین منظور ابتدا چهار معیار (اقلیم، خاک، پوشش گیاهی و مدیریت) و معیار منطقه­ای آب زیرز...

در گذشته کشور ما با داشتن زمین های حاصلخیز فراوان و بهره گیری مناسب از مدیریت بهینه منابع خاک، همزیستی همگام با محیطِ زیست را تجربه کرده و سالیان زیادی آن را به عنوان موتور محرکه اقتصاد کشور محافظت نموده است. امّا اکنون ایران جزو کشورهایی است که فرسایش خاک به شدت در آن روی می‎دهد. با توجه به این که مناطق روستایی، بخش عمده ای از منابع طبیعی خاک کشور را در برمی گیرند؛ برنامه ریزی جهت رفع مسائل و به...

بیابانی شدن را می توان نمود عینی فروپاشی اکوسیستم در مناطقی دانست که تغییرات و اغتشاشات محیطی، مجال حفظ تعادل را از اکوسیستم ربوده است. اکوسیستم هایی که به واسطه قرار داشتن در محیط های شکننده از آسیب پذیری بالایی در برابر تغییرات حاصل از نیروهای موثر در بیابان زایی برخوردارند. بخش وسیعی از اراضی کشور ایران را محیط های خشک و نیمه خشک آسیب پذیر به خطر بیابانی شدن احاطه کرده اند، بطوریکه در حدود 7...

مناطق خشک محیط های اکولوژیک حساس و شکننده و مستعد بیابان زایی هستند. این مناطق بحرانی که در آن ها بیابان زایی رخ می دهد، پایداری اکولوژیک بیابان ها را تعیین می نماید. به­منظور مقابله با گسترش بیابان و خطرات ناشی از آن، طرح های احیای بیابان با کاشت گونه های مختلف اجرا می گردد که می توانند ویژگی های خاک را تحت تأثیر قرار دهند. هدف از این مطالعه، بررسی تأثیر گیاه سیاه تاغ بر روی خصوصیات فیزیکی و ش...

یکی از عوامل اصلی بیابان زایی، فشارهای انسانی و نوع رابطه ی طلبکارانه و یک سویه آدمی با زیست بوم است، رابطه ای که بدون لحاظ خواهش های بوم شناختی منطقه، صرفاً بر اساس رفع نیازهای اجتماعی و مصلحت های اقتصادی کوتاه مدت جوامع انسانی قوام و دوام یافته است. در این تحقیق روند  فشار جمعیت بر محیط زیست  در زیر حوضه ی شور بر اساس روش اسواران از نظر کمی و کیفی، مطالعه گردید. بر همین اساس، ابتدا نقشه های رق...

نتایج به دست آمده نشان داد که از بین سه معیار مورد بررسی به ترتیب معیارهای آب،کشاورزی و خاک در اولویت تشدید شرایط بیابانی قرار دارند. در این میان شاخص های سیستم های آبیاری و افت آب های زیرزمینی با ارزش عددی 4 و 1/3 بیشترین سهم را در معیار آب و شاخص کاربرد ماشین آلات و نهاده ها با ارزش عددی 3 بیشترین ارزش عددی را در معیار کشاورزی و شاخص بافت خاک با ارزش عددی 8/2 بیشترین سهم را در معیار خاک داشته...

شوری خاک یکی از مشکلات مهم زیست محیطی است که علاوه بر کاهش میزان عملکرد محصولات زراعی، باعث تشدید بیابان زایی در عرصه های منابع طبیعی می گردد. وسعت اراضی تحت تأثیر شوری در ایران بیش از 15 درصد می باشد که طبق مشاهدات عینی این رقم هر سال افزایش می یابد. از دیگر محدودیت های موجود در خاک های مناطق خشک و بیابانی شرایط آهکی، گچی و قلیائیت می باشد که با توجه به میزان درصد املاح موجود در این خاک ها و ا...

استفاده ی نامناسب از اراضی موجب افزایش سرعت بیابان زایی در مناطق خشک و نیمه خشک می گردد. هدف از این مطالعه ارزیابی اثرات بیابان زایی پیرامون تغییرات پوشش و کاربری اراضی در استان قم در یک بازه ی زمانی 33 ساله با استفاده از تصاویر لندست tm 1976، 1992 و 2009 می باشد. داده های بارش، تعداد دام و شاخص spi نیز برای تفسیر دلیل این تغییرات در این دوره مقایسه شد. ابتدا پیش پردازش های هندسی، اتمسفری و توپ...

به منظور مدیریت بهتر و استفاده بهینه از منابع طبیعی تشخیص به موقع و دقیق تغییرات عوارض سطح زمین تأثیر مهمی بر درک بهتر بین پدیده های انسانی و طبیعی دارد. با پایش تغییرات کاربری اراضی در بازه های زمانی می توان به روند وضعیت محیط طبیعی از قبیل تخریب سرزمین، کاهش توان بوم نظام ها (اکوسیستم) و بیابان زایی پی برد. پژوهش حاضر با استفاده از داده های سنجنده های tm و etm+ ماهواره ای لندست 4، 5 و 7، به پ...