دونزاسکوتوس]1[ الهی دان و فیلسوف قرن سیزدهم و چهاردهم میلادی اهل اسکاتلند با الهام از سخنان ابن سینا و برداشت خاصی از آن و با قول به تشکیک در وحدت، مراتبی از آن را در اشیاء مورد توجه قرار داد و طبعیت لابشرط را به وحدت کمتر و شیء متشخص را به وحدت بالعدد توصیف کرد، این نظریه که به نظریه «صور متمایز» مشهور است، مناط تشخص را در هویات خارجی تبیین می کند و آن را نهایتاً در مفهوم «هذائیت» متحقق می داند...

احمد بهشتی* مهدی بهشتی**  این نوشتار به دنبال این حقیقت است که خلق و خوی انسانی از مفاهیم متواطی ـ که بر همه ی مصادیق یکسان حمل شود ـ نیست و نباید انتظار داشت که همه ی انسان ها به لحاظ اخلاق حمیده و فضایل کریمه و پیراستگی از رذائل قبیحه، مساوی باشند. در حقیقت باید بگوییم: انسان ها به دو گروه اخلاقی و غیر اخلاقی تقسیم نمی شوند، بلکه در نسبت به اخلاق، یک گروه بیشتر نیستند، ولی این گروه عظیم به لح...

جغرافیای انتخابات به عنوان گرایشی از جغرافیای سیاسی به مطالعه الگوهای فضایی توزیع قدرت در قالب روابط متقابل جغرافیا (فضا)، انتخابات و قدرت می­پردازد. بر این پایه، پژوهش و خوانش عوامل مؤثر بر پراکَنش فضایی مشارکت و انتخابات از دیرباز در حوزه این گرایش قرار داشته­است. داده ها و یافته­های مرتبط با برگزاری انتخابات نشان می دهند طیف گسترده­ای از عوامل در ترجیحات مؤثر بر پراکَنش فضایی مشارکت در انتخابا...

این نوشتار، وحدت موضوعی در نگاه علامه طباطبایی و محمد رشید رضا در تفسیر المیزان و المنار را به بحث نشسته است. طرح پرسش های سه گانه در تناسب آیات و سوره های قرآن، گذار شتاب آلود به پیشینه دیدگاه مفسران و قرآن پژوهان در وحدت موضوعی و تعریف سوره های قرآن ورودی مطلب را فراهم آورده است. لایه های شش گانه وحدت موضوعی در قرآن از نگاه المنار و المیزان اسلوب و شیوه المیزان و المنار در موضوع یابی سوره ها،...

نظم ژئوپلیتیکی جهان اسلام که مبتنی بر وحدت و یگانگی امت اسلامی است، به طور اصولی متفاوت با نظم جغرافیایی موجود است و بر اساس نظم سنتی وستفالیایی بنا شده است. به نظر می رسد ناسازگاری اصولی نظم عقیدتی اسلام با نظم وستفالیایی در ابعاد زیر قابل بررسی است: - اسلام به مرزهای عقیدتی و نادیده انگاشتن اصل انشعاب ملی و نفی دولت ملی تأکید می ورزد؛ - اختلاف در منشأ قوانین سامان بخش و تنظیم کننده مناسبات ...

این مقاله اظهارات افلاطونی مشهور، لئون روبن را مبنی بر این که افلاطون میان نفس و تعلیمیات نوعی قرابت نزدیک به وحدت می­دیده است، تأیید و اثبات می­کند. بدین معنی که منظور افلاطون از تعلیمیات و نفس سریان­یافته در سرتاسر عالمِ صیرورت یک چیز بوده است؛ درست همان­گونه که وی مُثُل را همان اعداد می­پنداشته است. پس چنانکه در یکی پنداشتن مُثُل و اعداد هیچ­گونه استبعادی به ذهن صاحب­نظران نرسیده است، این جا نیز ...

در تاریخ تفکر اسلامی اختلاف در تعابیر معتقدان به وحدت وجود، تفسیرهای متفاوتی را به وجودآورده و ادعاهایی از جانب برخی از ایشان، مبنی بر بدیع بودن نظریاتشان، طرح شده است. از آنجمله عارف جنجالبرانگیز اندلسی، ابن سبعین، نظریة وحدت مطلقة وجود خود را دارایتفاوت های بنیادین در این باب میداند. مقالة حاضر به بررسی این ادعا میپردازد و در پایان به ایننتیجه میرسد که چنین ادعایی درست نیست و نظریة او همان با...

استدلال های متفاوتی بر مجاز نبودن سقط جنین به لحاظ اخلاقی از لحظه لقاح اقامه شده است؛ از جمله استدلال ذات نوعی، استدلال از طریق تقدس حیات انسان، استدلال شیب لغزنده، استدلال از طریق بالقوگی، استدلال آینده ای شبیه آیندۀ ما و استدلال از طریق احتمال. در این مقاله، نخست استدلال ذات نوعی بر اساس دیدگاه مادی نگارانه فیلسوفان غربی بررسی می شود و در ادامه بر اساس سه مکتب فلسفی مشاء، اشراق و حکمت متعالیه...

این نوشتار به بررسی ماهیت وحی می پردازد. نویسنده در آغاز به تفاوت دیدگاه اسلام و مسیحیت راجع به وحی اشاره می کند و بر این باور است که وحی در اسلام به معنای القای حقایق از سوی خدا به انسان است اما در مسیحیت علاوه بر این به مفهوم تجلی خدا در عیسی نیز آمده است که از نگاه مسیحیان شکل کامل تر وحی همین قسم دوم است. آنگاه به پیشینه دیدگاه تجربه دینی راجع به وحی اشاره و با بیان ویژگی های این دیدگاه، به...