تجزیه به آحاد واژگان به عنوان یکی از نظریات حوزۀ معنی‌شناسی و مطالعات معنایی به تجزیۀ واحدهای زبانی و عناصر و اجزای تشکیل‌دهندۀ آنها می‌پردازد و در شناسایی تفاوت‌های معنایی بین واژگان هم‌معنا، اهمیت به‌سزایی دارد و معنای نهفته در لایه‌های معنایی واژگان را کشف و تبیین می‌نماید. پژوهش پیش‌رو کوشیده با معرفی این روش به عنوان رویکردی نو در حوزۀ معنی‌-شناسی به شیوه‌های برابریابی واژگان بر مبنای تحلی...

این نوشتار از واژگان بیگانه در قرآن بحث می کند. نویسنده با توجه به پژوهش های زبان شناختی و تاریخی واژه های زیر را بررسی می کند: اب، ابابیل، ابراهیم، ابریق، ابلیس، اجر، احبار، آدم، ادریس، ارائک، آزر، ارم، اساطیر.

واژه­های خویشاوندی از اساسی­ترین عناصر زبان­اند که به آنها از منظرهای گوناگون نگریسته­اند. در این جستار، ضمن گردآوری واژگان خویشاوندی تالشی جنوبی (شفت)، آنها را به بنیادی، ترکیبی، ناتنی و ساختگی بخش کرده­ایم. ساخت و ارجاعی یا خطابی بودن آنان را بررسیده­ و از ساختار زبانی راه به ساختار اجتماعی برده­ایم؛ استواری یا سستی پیوند خویشاوندی، ارجمندی و بی­ارجی، خوشایندی یا ناخوشایندی برخی خویشان، جنسیت...

هدف این پژوهش، تهیه هنجارهای عاطفی واژگان مرتبط با دلبستگی در زبان فارسی بود. این پژوهش در سه مرحله انجام شد. در مرحله نخست، 72 نفر (43 زن، 29 مرد) از دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی جهت گردآوری واژگان مرتبط با دلبستگی و در مرحله بعد، از میان پژوهشگران و متخصصان قلمرو دلبستگی در شهر تهران، 35 نفر (27 زن، 8 مرد) به‌منظور ارزیابی ارتباط واژگان گردآوری‎شده با دلبستگی انتخاب شدند. در مرحله آخر، 124 نف...

به رغم مطالعات بسیاری که با هدف توصیف مسائل زبان‌شناختی زبان‌های ایرانی انجام گرفته­اند، مسائل معنی‌شناختی و مردم­شناختی این زبان‌ها تا حدی مورد غفلت بوده­است. این مسأله به ویژه در مورد زبان‌ها و گویش­های غرب کشور مصداق پیدا می­کند. مطالعۀ حاضر در پی آن است تا با بهره­گیری از مفاهیم نظری موجود در معنی‌شناسی و انسان‌شناسی، به ویژه آرای مورداک، واژگان خویشاوندی و مفاهیم مرتبط با آن را در زبان هور...

 نهج البلاغه چون قرآن دریای بی کرانی است که هرکس به سهم خود می تواند با توجه به استعدادی که دارد از آن برداشت کند. زمینه های صرف و نحو و بلاغت و زبان شناسی و همچنین علوم اعتقادی چون کلام و فلسفه و عرفان در این کتاب بشری بسیار بی همتاست. در این میان زبان شناسی از علومی است که به کمک آن می توان درهای غلتانی را صید کرد که نتایج شگفت آوری در معنی کلام امام علی (ع) آشکار می کند.  یکی از شاخه های زبا...

بخشی از سرمایه­ی زمانی فراگیران زبان فارسی به یادگیری واژگان فارسی اختصاص داده می­شود. برای ­این که این سرمایه­گذاری، بیشترین بازگشت سرمایه را در پی داشته باشد، لازم است محتوای آموزشی به گونه­ای طراحی شود که مبتنی بر واژگان پرکاربرد موجود در قالب فهرست واژگان پایه باشد. برای تدوین فهرست واژگان پایه ی فارسی، ضروری است مفهوم «واژه» مطابق با انگاره­ی ذهنی گویشوران عادی این زبان تعریف شود تا بتوان ...

در سالهای اخیر شاهد نوزایی تحقیقات علمی در زمینة آزمون دانش واژگانیم (باکمن، 2000). اما توجه بیشتر محققان به بعدگستردگی واژگانی معطوف بوده است و دیگر جوانب این دانش مانند ژرفا، توان پذیرشی- فعال کمتر مورد توجه واقع شده است (رید،2007؛ نیشن، 2001؛ وشه و پریبخت، 1996) پژوهش حاضر به بررسی متغیرهای پیش بینی دانش واژگان بااستفاده از چارچوب سه بعدی هنریکسن (1999) یعنی: گستردگی، ژرفا و پذیرشی- فعال در ...

زبان مولانا، زبان مردم است که بیشتر با اصطلاحات عوامّ سر و کار داشته است و عقاید و افکار عامّه نیز در آثارش فراوان دیده می شود. از عوامل مهمّی که به مثنوی ارزش ویژه ای بخشیده است و از لوازم ارتباط بین طرز بیان مثنوی با شیوه بلاغت منبری او می باشد؛ فرهنگ و لغت عامیانه از یک طرف و معانی عالمانه از طرف دیگر است. بیان قصّه ها و تمثیلات و درج مثلها و خطابه ها که مثنوی مجموعه ای از این مواد است، ذخیره فر...