گویش گیلکی از گویش­های ایرانی نو است که در ناحیۀ وسیعی از استان گیلان در حاشیۀ دریای خزر و نیز بخش­هایی از استان مازندران رواج دارد. این جستار اختصاص دارد به بررسی ریشه شناختی چند واژه از گویش گیلکی شرق گیلان. در هر مدخل، ابتدا ریشۀ ایرانی باستان و هندواروپایی واژه یا فعل مورد نظر و برابرهای آن در دیگر زبان­های ایرانی را آورده ایم، سپس به بررسی ساخت اشتقاقی آنها در گویش گیلکی، فرایندهای واجی و ...

در این گفتار به واژه bayaspān در زبان پهلوی پرداخته شده است. این واژه تنها به معنی «پیک شاهی، پیغام آور» در فرهنگ های موجود زبان پهلوی درج شده است و معنی و کاربرد دیگر آن از قلم فرهنگ نویسان افتاده است. نویسنده، ضمن یادآوری واژه bayaspān به معنی «نوعی ازدواج» در متون فقهی و حقوقی زبان پهلوی و آوردن نمونه و مثال از آن متون، استدلال می کند که این واژه ریشه شناسی متفاوت نیز دارد. در نتیجه، بهتر اس...

زبان سغدی از زبان های ایرانی میانه شرقی است که از سده نخست تا سدۀ سیزدهم میلادی رواج داشته است. این زبان به سبب نفوذ زبان پهلوی و نیز بر اثر نفوذ زبان ترکی به تدریج از رونق افتاد و زوال آن با گسترش زبان فارسی و، علاوه بر آن، با نفوذ زبان عربی، از دیگر سوی، شتاب بیش تری گرفت. به هر روی، واژه هایی از زبان سغدی به زبان فارسی راه یافت و در قالب وام واژه به حیات خود ادامه داد. در این پژوهش، واژۀ سغد...

0

این مقاله، پس از نگاهی به ضرورت حفظ فرهنگ و زبان فارسی، به تاریخچه فرهنگستان ایران پرداخته و به سیر تاریخی تکوین مؤسسات و سازمانهایی که در جهت هماهنگ سازی و پیرایش زبان فارسی و پیشگیری از کاربرد واژه های بیگانه که منجر به تأسیس فرهنگستان ایران(1314)، گردیده و سپس به گشایش فرهنگستان زبان ایران(1349) و فرهنگستان علوم (1370) گردید مور بررسی قرار می دهد. پس از ذکر اهداف شورای هماهنگی فرهنگ واژه های...

پژوهش حاضر با عنوان «معناشناسی واژه غیب در قرآن» با هدف بررسی مولفه های معنایی این واژه بر محور رابطه همنشینی، جانشینی و تقابلی نگارش شده است. برای رسیدن به این هدف، ابتدا واژه هایی که در حوزه معنایی «غیب»، رابطه همنشینی، جانشینی و تقابلی با این واژه دارند با ذکر فراوانی، معرفی و سپس با تحلیل اطلاعات، مولفه های معنایی «غیب» تبیین شد که در نهایت در بخش نتایج کلی، مولفه های معنایی منتج شده براسا...

واژه «مبانی» از جمله واژگانی است که در پژوهش‌های حقوقی زیاد به چشم می‌خورد. با این وجود حقوقدانان در تعریف این واژه و بیان معنای آن اتفاق نظر ندارند. در این پژوهش تلاش می‌شود با تحلیل تعاریفی که حقوقدانان برای مبانی ارائه کرده‌اند، نشان داده شود که دو مفهوم «نیروی الزام‌آور حقوق» و «دلیل اعتبار»</strong...