اهمیت شهر تبریز در دوره ایلخانی به دلایل اقتصادی، سیاسی، مذهبی و به تبع آن توجه به هنر باعث گسترش حضور عرفا، شعرا، اولیا و امرا در سرتا سر شهر شده و نمود بارز این امر، تکریم، توسعه و اهمیت مزارات تا اواخر صفوی است. از این‌رو هدف این مقاله بررسی سیر افزایش کمی این مزارات از قرون اولیه اسلامی تا اواخر صفوی می‌باشد. در این تحقیق گردآوری اطلاعات به روش تاریخی ـ اسنادی با دید توصیفی و پدیدارشناسانه ...

تمامی پژوهشگرانی که در سده حاضر تالیفاتی در زمینه هنرهای تصویری ایران داشته اند از دو کتاب تاریخی «گلستان هنر»، نوشته قاضی میراحمد منشی قمی و «مناقب هنروران» اثر مصطفی عالی افندی که در زمانی نزدیک به هم تالیف شده اند بهره ها برده و لزوماً ارجاعات بسیاری به آنها داشته اند این دو نسخه مهم یکی در ایران عصر صفوی و دیگری در سرزمین عثمانی به رشته تحریر درآمده است. نوشتار حاضر می کوشد پس از معرفی کتاب ...

هنر اسلامی در قالب و محتواهای متنوعی در هنر فلزکاری ایران دیده می شود. یکی از آن ها، کتیبه های قرآنی با خطوط متنوع: کوفی، ثلث، نسخ و ... است که زیبایی بصری هم راه با فضای روحانی و عرفانی اش حاوی پیام های ارزش مندی برای صاحب اثر و بازدیدکنندگان آن در اعصار مختلف است. نمونه های فلزی مورد مطالعه ی این پژوهش، مستندات گنجینه اسلامی موزه ملی ایران مزین به کتیبه های قرآنی است. روش تحقیق توصیفی و تحلیل...

در آغاز قرن دهم هجری، با قدرت یافتن صفویان، مذهب تشیع در ایران رسمی شد. در طول تاریخ، مذهب به عنوان عاملی مهم در روند اندیشه‌ها و افکار ملت‌ها مطرح بوده‌است. از این‌رو در هر دوره تأثیرات عمیقی بر فرهنگ و هنر جوامع داشته است. در دورۀ صفویه نیز هنر از نهضت مذهبی ایجادشده در این عصر بی‌بهره نماند و هنرمندان این دوره توانستند با تأثیرپذیری از مذهب تشیع، افکار و عقاید خود را در آثار هنری و صنعتی تول...

چکیده یکی از مسائل مهم فرهنگی در عصر صفوی، تأثیر هنر اروپایی در ایران است. از دستاوردهای رابطة ایران و غرب در موسیقی عصر صفوی، حضور سازهای اروپایی در دربار ایران است. حضور سازهای اروپایی در ایران، هم در گزارشات سفرنامه نویسان اروپایی و هم در تصاویر به جا مانده از عصر صفوی مشهود است. با این حال سازهای غربی در جامعة صفوی فراگیر نشد و تنها در دربار شاهان و توسط نوازندگان اروپایی به اجرا در می آمد...

تذکره ادبی مجمع الخواص را صادقی بیگ افشار، نگارگر برجسته عهد صفوی، در سال 1016 ق به زبان ترکی نگاشت و در سال 1327 دکتر عبدالرسول خیام پور، استاد دانشگاه تبریز، آن را تصحیح و به فارسی ترجمه و منتشر کرد. این تذکره اطلاعات گران سنگی درباب وضعیت ادبی حاکم بر گروه های اجتماعی ترک و تاجیک ایران آن روزگار ارائه می دهد. هم چنین رونق ادبیات و هنر در نزد شاهان، شاهزادگان، و ارکان حکومت صفوی و برخی از سلا...

استفاده از چوب در طول تاریخ نقش به‌سزایی در بخش سازه و تزیینات بناهای دوره صفوی و قاجاری‌ داشته است که در شکل‌گیری معماری بناهای تاریخی روستای ییلاقی کپ از جمله خانه منصوری و مقصودی نیز، ساخت آثار چوبی زیبا و پرکار، همراه با تکنیک‌های متنوع تزیینی در سقف‌، تیر و ستون‌ها، در و پنجره و نرده‌های چوبی و نقوش به کار رفته در آن‌ها مشاهده شده است؛ لذا این پرسش‌ها مطرح است، تزیینات چوبی، طرح‌ها و نقاشی...

صندوق قبر شیخ صفی­الدین و شاه اسماعیل اول از آثار چوبی و نفیس هنر دوره اسلامی به شمار می­آیند. ساخت این دو صندوق قبر در بسیاری از منابع غربی و بعضاً ایرانی، به دوران حکومت همایون شاه و هنرمندان هندی نسبت داده شده است؛ این در حالی است که بر اساس مطالعات صورت گرفته دلایل بسیاری مبنی بر اصالت و خاستگاه ایرانی دو صندوق قبر مذکور می­توان ارائه داد، از جمله تزیینات، مواد مصرفی و شیوه خاتمکاری متفاوت د...

چکیده: داستان معراج حضرت رسول(ص) از موضوعات مورد توجه هنرمندان نقاشی ایرانی است. همانطور که در ادبیات هم پرداخت به آن زیاد اتفاق افتاده است.خصوصا در منظومه خمسه نظامی که در دوران صفوی جزء نسخ مورد علاقه دربار برای کتابت و مصور شدن بوده است.به همین دلیل است که در دوره صفوی رقعه هایی که مربوط به معراج حضرت است بسیار دیده می شود. در این متن، ابتدا به بررسی موضوع معراج و سپس دوره و حکومت صفویه و ...

هنر فلزکاری ایران، با برخورداری از یک پیشینه باشکوه تاریخی، غنای فرهنگی و زیبایی کم نظیر، در دوره سلجوقی به اوج شکوفایی و در عصر صفوی به نهایت و کمال رسیده است. بدین ترتیب با در نظر گرفتن تأثیرات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی هر عصری بر این آثار هنری، نقوش تزئینی و خط نگاره های روی آنها، روشنگر حقایق و واقعیات موجود در جوامع آن روزگاران می باشند که این آثار ارزشمند در آنها خلق گشته اند. هنر خوشنویس...