نقاشی دیواری از عناصر تصویری به کار رفته در نگارگری است که ذهن مخاطب در مورد  نوع ارتباط آن با موضوع نگاره به چالش کشیده می­شود. هدف این پژوهش، بررسی رابطه­ی این عنصر تصویری با دیگر عناصر و دستیابی به کارکرد آن در تعامل با موضوع نگاره بر اساس الگوی سوسوری بوده است.20 نمونه از نگاره­های شاهنامه­ی تهماسبی با نقوش مختلف برای بررسی این رابطه انتخاب شده است. به منظور جمع­آوری مطالب، مطالعه­ی هم­زمان...

پایان نامه حاضر، بررسی ریشه ای در شناخت شاهنامه بایسنغری دارد که در دو جز مسیر این شناخت هموار می گردد. در جز اول که خود درآمدی بر شناخت نقاشی ایرانی در آغاز تا دوره تیموری، جدا از بحث سیرتاریخی این هنر، و بررسی روندهای شکل گیری آن ، مسئله مهم زیبایی شناسی نیز به میان می آید تا از این منظر نیز آثار مذکور مورد شناخت واقع شوند. در جز دوم که جز اصلی و مهم پایان نامه است، با شناختی که پیش از این در...

هرآنچه داستانی را بازگو کند یا نمایش دهد، روایت است. روایت در تمام جلوه های فرهنگی همچون داستان و قصه وجود دارد. روایتگری بعد از توسعه ی فرهنگ و شناخت بیشتر و اختراع خط، به ادبیات واگذار شد. اشتیاق به روایت، نقاشان داستان سرا را واداشت که از سرگذشت و حکایات، تصاویری برای نمایش هرچه بهتر نقش کنند. با اختراع عکاسی اثر هنری دستخوش تغییر شد و دوران جدیدی را در آفرینش هنری گشود. اما آمیزش کلام و تصو...

هنرمند ایرانی همواره در تلاش بوده است تا خود را از قید طبیعت ظاهری و عینی رها کند و به ترسیم حقیقت جهان هستی بپردازد. جهان هستی برای هنرمند ایرانی مسلمان سرشار از نشانه ها و آیات خداوندی است که جز با زبان رمز و تمثیل و مدد گرفتن از قدرت خیال شناختنی و گفتنی نیست. در فرهنگ و هنر اسلامی ایرانی، عالم قداست و کیفیت عارفانه و روحانی در قالب معماری رمزی مساجد و تزئینات اسلیمی و طرحهای هندسی و ... م...

زندگی ابراهیم (ع)، مجموعه ای از وقایعی است که با آزمون های دشوار الهی همراه بوده اند. بخشی از داستان این آزمون ها به دلیل برخورداری از بیان تصویری قابل اهمیت، همواره در گذشته از سوی نگارگران و سفارش دهنده گان نگاره ها مورد توجه قرار گرفته اند. امروزه نیز با توجه به ارزش و اهمیت داستان زندگی ابراهیم (ع) به عنوان میراثی غنی از مضامین دینی و تصویرآفرینی ادبی از یک سو و جای خالی آن در نگارگری معاصر...

هدف از بررسی روند شکل گیری انتزاع در نقاشی معاصر ایران، شناخت کلی نسبت به ماهیت این سبک و ریشه یابی آن در هنر نوگرای ایران می باشد. همچنین ادراک معانی، مفاهیم و ماهیت این شیوه در جهت هماهنگ سازی با فرهنگ خودی و خلق آثاری بدیع، مد نظر بوده است. بدین ترتیب سیر هنر مدرن ایران به خصوص دهه هایی که انتراع گرایی در آن شکل گرفته، مورد بررسی قرار گرفته است. این بررسی هااز طریق وصف، ارزیابی، تحلیل یافته ...

در هنر نگارگری، نگارگران تمامی مکاتب ذهنیتی کامل و فعال دربارة نبرد کیهانی میان آفرینش اهریمنی و آفرینش ایزدی داشتند. در این میان دیو که نماد اهریمن و دشمن است با چهره­های حیوانی با شاخ ودم و عریان، با سلاح­های بدوی و دیگر موارد نشان داده­ شده است. نگارگران با نمایش این ویژگی­ها به نوعی به برتری آفرینش ایزدی در مقابل آفرینش اهریمنی اشاره کرده­اند. هدف اصلی پژوهش، بررسی نقش دیو در نگاره­های دورة...

واقعه معراج پیامبر اکرم (ص) همواره موردتوجه هنرمندان بوده و موجب پدید آمدن آثار متعددی در عرصه‌های مختلف هنری همچون؛ نگارگری و سفالگری شده است. بنابر آیات قرآن کریم، شبی در مکه، جبرئیل بر پیامبر اکرم (ص) نازل می‌شود و پیامبر را به بیت‌المقدس فرامی‌خواند (آیه اول سوره اسرا و آیه 18 سوره نجم). پیامبر سوار بر مَرکبی به نام بُراق می‌شود و سفر روحانی خود را آغاز می‌کند. در سده هفتم هجری قمری و در عهد ...

  یکی از مهم‌ترین جنبه‌ های صوری نگارگری ایرانی ترکیب‌ بندی نوشته و تصویر در صفحه و در اصطلاح امروزی «صفحه‌ بندی» است. در این پژوهش، رابطةۀ بین نظام چینش عناصر نوشتاری و قاب تصویر و همچنین رابطةۀ شکل قاب تصویر با موضوع و ترکیب‌ بندی نگاره‌ های مکتب شیراز دوران ایلخانی بررسی شد. نتایج این پژوهش نشان داد که در نگارگری مکتب شیراز آل اینجو رابطۀه بین عناصر نوشتاری و ترکیب‌ بندی نگاره‌ها از اصول دق...

منظومه‌ی حماسی - مذهبی خاوران‌نامه‌ی ابن حسام خوسفی، در سال 830 ه.ق سروده و تصاویر و تذهیب نسخه، کار «فرهاد نقاش» دانسته شده است. نگارگر با به تصویر درآوردن این اثر ادبی، دایره دلالت‌های آن را گسترش داده و لایه‌های معنایی جدیدی بر آن افزوده است. مسئله‌ای که مطرح می‌شود این است که چه لایه‌های معنایی آشکار و پنهانی در نگاره‌های خاوران‌نامه وجود دارد. از این‌رو ضروری می‌نماید که این گنجینه‌ی هنری ...