خراسان کهن سرزمینی است باستانی که  مهد پیدایش یکی از درخشان ترین و کهن ترین تمدن های منطقه ایران بوده است. خراسان طبق نوشته های اوستا و کتیبه بیستون یکی از مهمترین ایالت ها و کوست های ایران در قبل از اسلام بوده که یکی از مقاطع حساس و مهم تاریخی آن مربوط به عصر ساسانی می باشد. سرزمین خراسان در دوره ساسانی بنابر موقعیت تاریخی، جغرافیایی و ژئوپولیتیکی کانون فرهنگی مهم و اصلی منطقه و تلاقی گاه فره...

جزیرۀ خارک یکی از جزایر مهم خلیج­فارس است که در طول تاریخ به علـت قرار گرفتـن در مـسیر راه­های تجاری دریایی موردتوجه بوده و آثار تاریخی متعدد و متنوعی در خود جای داده است. مدارک تاریخی و باستان­شناسی نشان می­دهد که این جزیره در دوره اشکانی و ساسانی مسکون بوده و یک پایگاه تجاری و مذهبی مهم به شمار می­رفته است. از جمله آثار برجسته جزیرۀ خارک، دو گورصخره­ای منسوب به تجار پالمیری است. این پژوهش در ...

پژوهش حاضر به مطالع? نقش مای? زن بر روی مُهرهای ایران دور? پیش از اسلام می پردازد. استفاده از مُهر در ایران از قدیمی ترین زمان بسیار معمول بوده است و نمونه های بسیاری از این نوع اشیاء را می توان در نقاط مختلف ایران یافت. استفاده از نقش مایه زن را نمی توان یک روش متداول در تزئین مُهرها محسوب نمود؛ اگر چه نمونه هایی متعدد از مُهرهای تزیین شده با نقش زن یافت شده اند. این مقاله به بررسی و طبقه بندی این...

فصلی را به وضع دین زرتشتی قبل از تشکیل شاهنشاهی ساسانی، یعنی در دوره های ماد، هخامنشینی و اشکانی اختصاص دادیم تا به موقعیت دین زرتشتی و نقش و مقام روحانیان در گذشته آشنا شویم، و علت جذب شدن سریع آنها به همکاری با اردشیر و دودمان ساسانی بهتر قابل درک شود. فصل بعدی ما را چگونگی تشکیل حکومت ساسانی تشکیل میدهد که در آن کلیه زمینه هایی که منجر به روی کارآمدن ساسانیان شد، مورد بحث قرار خواهد گرفت . خ...

در زمان ساسانیان اعتقاد به این اصل که سلطنت موهبتی است الهی که از طرف ایزدان به خاندان ساسانی اهدا شده تأثیر عمیق و عظیمی در تاریخ ایران آن زمان داشته است. پادشاهان ساسانی همواره تبار خود را ایزدی می انگاشتند و خود را پرستنده اهورامزدا معرفی می کردند. این امر نشان دهنده آن است که شاهان ساسانی خود را جانشین ایزدان بر روی زمین می دانستند و در زمره خدایان قرار می دادند. همذات پنداری پادشاه ساسانی ...

چکیده مطالعه نقوش برجسته صخره ای در شناسایی تاریخ ایران اهمیت بسزایی دارد چرا که از طریق این مطالعات به بسیاری از سنت ها ، دیدگاه های ایشان و نوع بیان زیبایی شناسانه آن ها می توان پی برد . در این تحقیق که از روش پژوهشی تاریخی-توصیفی با بهره گیری از منابع کتابخانه ای و نیز مطالعات میدانی به بررسی عوامل به وجود آورنده و نیز انگیزه های شکل گیری این نقوش پس از وقفه ای طولانی پرداخته شده است که از...

کرتیرومانی؛ بر پایه متون زردشتی و مانوی هدف از ارائه ی این پژوهش این است تا در باره کرتیر و اقدامات وی که تا حدودی در منابع تاریخی کمتر سخن رفته، مطالبی به صورت گسترده و یکجا گردآوری شوند و نیز بتوان نقش کرتیر را در اوایل دوره ی ساسانی آن گونه که بوده است بیان نمود. در این پژوهش نگارنده برآن است تا چالش های ایدئولوژیکی بین این دو شخصیت سیاسی- دینی یعنی کرتیرو مانی را بررسی نموده و بتواند مشخص ...

این مقاله با توجه به آثار مکتوب و تصویری باقی‌مانده از هنر ساسانی و سغدی که در زمان امپراتوری ساسانی در دوره‌هایی زیرمجموعه این پادشاهی بوده است ـ به ‌‌بررسی تأثیرات‌ هنر ‌ساسانی بر دیوارنگاره‌های سغدی می‌پردازد؛ جامعه‌ آماری مورد بررسی 3 نمونه از نقش -برجسته‌ها و نقاشی‌ دیواری‌های ساسانی و 6 نمونه از نقاشی‌ دیواری‌های سغدی می باشد. روش‌تحقیق، توصیف و تحلیل نگاره‌ها‌ست و هدف بازشناسی تأثیرات‌ ن...

منسوجات بافته شده در دوران ساسانیان (225-630م.)-که آخرین مرحلة هنر کهن شرقی است- به لحاظ زیبایی بصری، نقوش نمادین و تزیینی، کاربرد رنگ و فن بافت، از شاخصه های هنر ایران زمین به شمار می روند. آوازة این منسوجات در جهان کهن، بسیاری از تمدن ها از جمله تمدن های مجاور مانند بیزانس را به سمت وام گرفتن از نقوش این پارچه ها سوق داده بود. در این مقاله سعی شده تا پس از ترسیم پیش زمینه های تاریخی، سیاسی و ...

نقش‌مایۀ شکار از نخستین نقاشی‌های دیواری دوران پارینه‌سنگی درون غارها تا تکامل‌یافته ترین دست ساخته‌های امروزی در هنر ایران وجود داشته و در مسیر تاریخ هنر و طی فرایندِ شکل‌گیری فرهنگ‌های مختلف، مفاهیم گوناگونی را در درون خود پرورده است. این روند تکاملی در دوران تاریخی و خصوصاً دورۀ ساسانی مفهومی فراتر از شکار صرف به خود می‌گیرد، به طوری‌که یکی از رایج‌ترین موضوعات هنر و فرهنگ دورۀ ساسانی صحنه شکا...