موسیقی از دیرباز، هم چون ابزاری تأثیرگذار در اجرای نقشه های نظامی به کار گرفته می شد و نوازندگان انواع سازها در آرایش لشکر، جایگاهی مشخص داشتند. این نوازندگان شامل طبالان، شیپور نوازان، تبیره زنان و نوازندگان دیگر سازهای رزمی (آلاتی که اصوات بلند و مهیب تولید می کردند) و همین طور نوازندگان دَف، بربط و سرودخوانان می شدند که جایگاه ایشان، در آرایش لشکر بنابر وظیفه ای که بر عهده داشتند، تعیین می شد...

تحولات به‌وجودآمده بعد از فتح ساسانیان توسط اعراب مسلمان و دگرگونی‌های مذهبی پدیدار گشته در ایران بر هنرها، صنایع و فنون سده‌های اولیه اسلامی تأثیراتی چشمگیر بر جای گذاشت. از جمله این هنرها، هنر فلزکاری است که در دوره‌های مختلف اسلامی و بخصوص دوره آل‌بویه آشکارتر است. مهمترین پرسش‌های پژوهش حاضر این است که شاخصه‌های بصری مشترک در فلزکاری ساسانی و آل بویه چیست؟ مهم‌ترین مضامین انتقال‌یافته از فل...

دردوره ساسانی آثار هنری بی‌شماری توسط هنرمندان خلق شده‌است که شامل انواع نقوش می‌باشد که در این پژوهش به بررسی نقوش حیوانی به دو صورت 1- جانوران حقیقی 2- جانوران اسطوره­ای وترکیبی و پی‌بردن به مفاهیم نمادین و اسطوره‌ای هر کدام می‌پردازد وسوال اصلی پژوهش این است که از کدام جانوران به‌صورت حقیقی و یا اسطوره‌ای و ترکیبی در نگارکندها و گچبری‌ها و مهرها استفاده‌شده و مفاهیم نقوش هریک در دوره ساسانی ...

نیشابور، علیرغم دارابودن اهمیت استراتژیک و ژئوپلتیک در دورة ساسانی، کمتر مورد توجه باستان شناسان دوران تاریخی قرار گرفته است. تحلیل نویافته های باستان شناختی از کهندژ شهر ساسانی نیشابور و شناسایی استقرارهای ساسانی در پهنة دشت نیشابور، می تواند تا حدود زیادی بازسازی سازمان اقتصادی-سیاسی جوامع مستقر در این منطقه از ایران را میسر سازد. در این مقاله سعی شده با تحلیل داده های سفالی در قالب مدل های ک...

بندرگاههای بوشهر در دوره باستان مانند عصر حاضر در تجارت خلیج فارس ایفای نقش می کردند و مورد توجه شاهان و حاکمان وقت ایرانی بویژه شاهان ایلامی، هخامنشی و ساسانی قرار داشتند. یکی از مناطق بااهمیت سواحل خلیج فارس که ایلامی ها در آن حضور داشتند ناحیه شریهوم به مرکزیت بندر لیان بوده است. در این دوره شهر باستانی لیان با استناد به موقعیت تجاری و داشتن معبد ایلامی برای حکمرانان ایلام بویژه شاهان ایلام ...

قالی بافی از هنرهای بومی و منطقه ای ایرانیان با سابقه ای بسیار کهن است که در آن سلیقه هنرمندان ایرانی به خوبی مشاهده می گردد، با نگاهی به کتاب هایی که در این زمینه تألیف شده اند، شاهکارهایی از این هنر را می توان دید که در موزه های معتبر یا مجموعه های خصوصی نگهداری می شوند، اکثر این آثار منابع بسیار خوبی برای مطالعه هنر فرشبافی ایران از زمان صفویان تا دوران معاصر هستند، در کنار این آثار منابع دی...

چکیده این نوشتار تلاش دارد با نگاهی بر اساطیر و باورها و نیز نقشمایه های به جای مانده بر روی آثار هنری، کهن الگوی گیاه زندگی را در هنر مردمان ایران، میانرودان و مصر باستان تا آغاز دوران هخامنشی (هنگامه یکی شدن این فرهنگ ها) پیگیری کند، و در این راه با گردآوری داده های اسنادی کتابخانه ای و موزه ای، به پی جویی تحلیلی و تطبیقی ارتباط میان این فرهنگ ها بپردازد. این نوشتار بر اساس هدف از گونه پژوهش ...

سقاتالارها نمونه ای از معماری بومی و به مثابه شاخص هویت فرهنگ و تاریخ مازندران هستند. مازندران از معدود سرزمین هایی است که هم در جهان اساطیری شأن و نشان ویژه ای دارد و هم در جهان واقعیت از نام و اعتبار برخوردار است. این بناهای مذهبی یادمانی آیینی و تاریخی بوده اند که در دوره قاجار تصویرگری شده اند. مقاله با تمرکز بر جنبه های هنری و فرهنگی این نقوش در دو سقانفار « شیاده » و « کُردکُلا » و با تطبیق...

آثار هنری به جا مانده از دوره ساسانی به دلیل وقایع سیاسی، دینی، و اقتصادی این دوره اهمیت ویژه ای دارند، به همین دلیل تفسیر این آثار به ما کمک می کنند تا هر چه بیشتر با رمز و رازهای نهفته این دوره آشنا شویم. این دوره را می توان دوره اوج هنری ایران پیش از اسلام دانست که در آن شاخه های هنری پیشرفت چشمگیری داشته اند. از مهم ترین این شاخه ها فلزکاری است و بخش عمده ای از آثار فلزی این دوره بشقاب های ...

چکیده دوره ساسانی به عنوان یکی از مراحل مهم شکل گیری و تکامل تمدن ایرانی همواره مورد توجه پژوهشگران بوده است. نتایج به دست آمده از پژوهش های باستان شناختی در برخی نواحی باختری شاهنشاهی ساسانی همانند خوزستان و میان رودان و همچنین تطبیق این نتایج با متون کلاسیک بیانگر تحولات بزرگ اجتماعی ـ اقتصادی ایران در این دوره است. دگرگونی در سلسله مراتب اجتماعی، ایجاد نظام متمرکز مدیریتی، توجه ویژه به توسع...