بدون تردید هر اثر یا آفرینش ادبی (یا با رویکرد ادبی) منظره خاصی دارد که نوع نگاه و نگرش نویسنده را به جهان نشان می دهد. نویسنده سعی می کند واژه ها را به هم بریزد و روابطی جدید بین آنها تعریف کند. این روابط به تبیین نظام فکری ای می انجامد که مثلث ضمیر درون، جهان بیرون و نوشتار نام دارد.منظور ما از نگارش این مقاله تبیین قواعد نوشتار یا بیان هنجار گفتار نیست، بلکه بررسی مثلثی است که به نوشتاری خاص...

در باب استعاره و صورت های گوناگون آن، در کتب بلاغت بحث ها و نکته ها آورده اند و از دیدگاههای مختلف استعاره را تقسیم بندی کرده اند. یکی از بحث انگیزترین مباحث، موضوع استعاره تمثیلیه است که گاهی با عنوان های استعاره مرکب و مجاز مرکّب بالکنایه نیز تعریف شده است. در بسیاری از این کتاب ها، این سه موضوع تحت عنوان یک تعریف آمده و شواهد مشترکی برای آن ذکر کرده اند؛ امّا با غور در این کتاب ها و با دقّت نظر...

یکی از پایه های علوم اسلامی، علم رجال است که درآن احوال و اوصاف راویان و رجال سند ازحیث وثاقت و ضعف و جرح و تعدیل بررسی می شود تا از این طریق احادیث صحیح از سقیم باز شناخته شوند. در زمینه ی این علم درحال حاضر چهار کتاب از رجالیون گذشته تحت عنوان اصول اربعه رجالیه در اختیار می باشد که عبارتند از: کتاب رجال کشی تالیف محمد بن عمر بن عبدالعزیز کشی(قرن 4هـ .ق) که توسط شیخ طوسی تلخیص و تذهیب شده است ...

عده ای از متاخران اهل سنت به تألیف کتبی با عنوان «زوائد» دست زده اند. زوائد نویسی- با تعریفی که خواهد آمد- نخست با تالیف کتابهایی چون : مستخرجات، مستدرکات و دیگر آثاری که به عنوان ذیل و تکلمة صحیحین به رشتة تحریر در آمده بود، شکل گرفت، اما در دوره های بعد به صورت فن رایج و مستقلی درآمد و در نتیجه به احیای بسیاری از آثار حدیثی اهل سنت و گسترش دایرة حدیث در آن مکتب انجامید، به طوری که امروزه یکی...

هدف این نوشتار معرفی یکی از ویژگی های مشترک «منطق فهم حدیث» و «دانش هرمنوتیک» است و در آن، گونه ‏های دخالت ذهنیت ناقلان حدیث در فهم مخاطبان کتب روایی بررسی می شود. این پژوهش می‏کوشد تا نمونه ‏هایی از احادیث را گردآوری و دسته بندی نماید که فهم راوی، ناقل یا گردآورنده از معنای حدیث در روایت گری او تأثیر گذاشته و در نتیجه، امکان دارد به فهم نادرست مخاطبان منجر شود. سپس در هر مورد راهکار‏های مناسب ...

حدیث پس از قرآن، دومین منبع استنباط احکام اسلامی شناخته می‌شود. عموم مسلمانان آن را تنها ابزار دست‌یابی به سنت نبوی، یعنی قول، فعل و تقریر پیامبر می‌دانند. بررسی تاریخی نشان می‌دهد که حدیث همواره از این مقبولیت و حجّیت گسترده و عام بهره‌مند نبوده و گاه مخالفت‌هایی با نقل و ضبط حدیث و کاربرد آن به‌عنوان منبع استنباط احکام شرعی وجود داشته‌است. در سده نوزدهم و بیستم میلادی نیز مجدداً مخالفت‌هایی با ...

روایت «لن یفلح قوم ولَوا امرهم امرأة» _ که در منابع اهل‏سنت از ابو بکره نقل شده و سپس به منابع شیعی راه یافته _ یکی از احادیث بسیاری است که در مذمت زنان آمده است. حلقه مشترک اصلی روایت، ابو بکره بوده و وی برای طفره رفتن از حضور در جنگ جمل به نفع هر یک از طرفین، روایتی را از پیامبر6 نقل می کند که علاوه بر تقبیح زنان، عدم حضور خود را نیز توجیه نماید. در این مقاله، حدیث را بر اساس سند، متن و متن و ...

«حدیث» در لغت به هر چیز جدید گفته شده است؛ اما معمولاً این واژه در سخن و گفتار به کار می رود. «روایت» نیز در لغت به معنای جریان و نقل است؛ اما بیشتر در معنای گزارش کاربرد یافته است. این پژوهش با تکیه بر کاربردهای «حدیث» و «روایت» در نزد فهرست نگاران و قدمای رجالیان، تلاش نموده است فهمی بهتر از مقصود ایشان در گزارش شرح حال محدثان و ارزیابی آنها به دست دهد. تأکید این نوشتار بیشتر بر تبیین کاربرده...

هدف پژوهش حاضر بررسی روایات جابر بن عبد الله انصاری در تفاسیر روایی شیعه می باشد. از این رو جهت دستیابی به روایات مورد نظر به تفاسیر روایی شیعه نظیر تفسیر عیّاشی، تفسیر قمی، تفسیر فرات کوفی، البرهان، و نور الثقلین مراجعه شده است. و پس از بیان مأخذ اصلی روایت، احوال راویان آنها در کتب رجال جستجو و اعتبارشان از لحاظ سند بیان شده است. همچنین متن روایت از جهت ارتباط آن با آیه، دلالت حدیث...

هدف این نوشتار معرفی یکی از ویژگی‌های مشترک «منطق فهم حدیث» و «دانش هرمنوتیک» است و در آن، گونه‌‏های دخالت ذهنیت ناقلان حدیث در فهم مخاطبان کتب روایی بررسی می‌شود. این پژوهش می‏کوشد تا نمونه‌‏هایی از احادیث را گردآوری و دسته بندی نماید که فهم راوی، ناقل یا گردآورنده از معنای حدیث در روایت‌گری او تأثیر گذاشته و در نتیجه، امکان دارد به فهم نادرست مخاطبان منجر شود. سپس در هر مورد راهکار‏های مناسب ...