مسئلۀ جاودانگی نفس در فلسفۀ ابن‌سینا و توماس آکوئیناس دو نظریۀ جداگانه است، اما در زوایایی اشتراک دارد. ابن‌سینا در تکمیل مبتکرانۀ علم‌النفس معلم اول، قید کمال را در تعریف نفس وارد و به جای صورت نشاند تا از تجرد نفس سخن گوید و در تبیین رابطۀ نفس و بدن بر شأن تدبیری نفس پای فشرد و نه بر اتحاد ذاتی و جوهری بین آن دو. توماس با پیروی از آموزۀ سینوی جاودانگی نفس، صورت بودن نفس برای بدن را چنان تقریر...

شناخت «رفتار سیاست خارجی» راهی است به‌سوی فهم مسائل عملی در عرصۀ روابط بین‌الملل. در این زمینه، پژوهش پیش‌رو بر آن است تا در چارچوب نظریۀ «نقش سیاست خارجی»، تبیین نوینی از چرایی و چگونگی تغییر رفتار  ایران در قبال اسرائیل، در دو مقطع تاریخی 1330-1327 و 1332-1330  ارائه ‌دهد. دولت «محمد‌ساعد مراغه‌ای» در سال 1328 اسرائیل را به‌صورت دوفاکتو به رسمیت شناخت، اما دولت «محمد مصدق» در سال 1330کنسولگری...

پس از حملۀ مغول، تاریخ نویسان متعددی به شرح وقایع این رویداد پرداختند. یکی از آثار مهم این دوره، تاریخ جهانگشای جوینی است. کاربرد گستردۀ آیات و احادیث و روایات در این اثر به منظور توجیه حملۀ مذکور جلب نظر می کند؛ گویی مؤلف خواسته است از همۀ آگاهیهای قرآنی خود برای طبیعی جلوه دادن رویدادهای تلخ و فاجعه بار حملۀ مغولان بهره جوید و هر آنچه در قرآن کریم در بارۀ حکمت و رحمت خداوند گفته شده است، برای...

استحالۀ اجتماع نقیضین یکی از پایه‌ای‌ترین بدیهیات اولیه به شمار می‌رود. میرزا مهدی اصفهانی با نگاهی متفاوت به بداهت این قضیه، به تبیین علم بلامعلوم در دایرۀ علم انسان پرداخته و معتقد است می‌توان از علمی سخن گفت که معلوم آن هیچ نوع تحققی در هیچ موطنی ندارد. او با تکیه بر این علم و آیه قرار دادن آن، علم خدای متعال پیش و پس از خلقت را علمی تفصیلی و بدون معیت معلومات می‌داند. در نتیجه، ذات پروردگار...

هدف اصلی این پژوهش بررسی نظام ارزشها در دانشجویان از طریق اندازه‌گیری ارزشهای دانشجویان در هر یک از سطوح، رتبه‌بندی نظام ارزشها و تعیین رابطه ویژگیهای فردی با نظام ارزشهای دانشجویان بوده است. جامعه آماری 6000 نفر دانشجوی مرکز تهران در مجتمع‌های علوم انسانی و علوم پایه بودند. در مجموع350 نفر با روش نمونه‌برداری خوشه‌ای به طور تصادفی انتخاب و از پرسشنامه نظام ارزشهای آلپورت، ورنون و لیندزی برای ...

لین رادر بیکر درصدد است که آموزۀرستاخیز در مسیحیت را با ماده­گرایی سازگار کند. او مدعی است که با تکیه بر نظریۀ تقوّم به عنوان یک نظریة مادی انگارانه، می­توان تبیین کلامی و فلسفی شایسته­ای از کیفیت زندگی پس از مرگ ارائه کرد. بیکر، به جای ارائه تبیین فلسفی از نسبت حیات ذهنی با بدن اخروی، به شیوه­ای متکلّمانه، رستاخیز را فعل اعجازی خدا می­داند. یکی از لوازم نظریۀ تقوّم، عدم اهمیت این­همانی عددی بدن د...

واژۀ نکره در گفتمان اصولی دارای چهار شناسه است و عالمان دانش اصول فقه سه انگارۀ عمده دربارۀ مفهوم آن دارند: برخی معتقدند مفهوم آن پیوسته کلی است؛ برخی ایدۀ جزئیت را ابراز نموده‌اند؛ بعضی دیگر نیز نظریۀ تفصیل را برگزیده‌اند و بر این باورند که اگر در سیاق اِخبار واقع شود، معنای آن جزئی است و اگر در سیاق امر قرار گیرد، مفهومش کلی خواهد بود. از سوی دیگر، کاربستی فقهی دربارۀ نزاع در مفهوم‌شناسی این ن...

در این مقاله با استفاده از مبانی سه­گانۀ هستی­شناسی، جهان­شناسی و انسان­شناسی به تبیین مرگ از نظر ابن­سینا و ملاصدرا پرداخته شده است. ابن­سینا بر مبنای نگرش ماهوی، از مبانی انسان­شناختی همانند دو ساحتی بودن انسان، روحانیة­الحدوث و روحانیةالبقا بودن نفس در تبیین مرگ بهره می­گیرد. در جهان­شناسی ابن سینا مسألۀ مرگ، بدون حضور عالم مثال منفصل و با تأکید بر عالم عقل و نظریۀ افلاک تبیین می­شود. او با ...

هدف: مقالۀ حاضر با هدف «بررسی راهکارهای تقویت تعلّق دانشجویان به ارزشها‌» (حاصل پژوهشی با همین عنوان)، تدوین شده و شناسایی چالشهای ارزشی موجود و موانع اجتماعی و فرهنگی نهادمندی ارزشها‌ی اجتماعی را از منظر استادان دانشگاهها و دانشجویان تحصیلات تکمیلی، در بین دانشجویان مورد کندوکاو قرار داده است. روش: نوع تحقیق حاضر، توصیفی و روش اجرای طرح، پیمایشی بوده است. جامعۀ آماری پژوهش، استادان حوزۀ علوم ان...

در چند دهۀ اخیر «نقد روان کاوانه» از پویاترین و پرکاربردترین رویکردهای نظریۀ ادبی معاصر بوده است. فروید، یونگ و لکان مهم ترین چهره های روان کاوی در قرن بیستم بودند که با استفاده از مفاهیم رایج در نظریۀ روان کاوی خود، در خوانش متون ادبی تحولی بزرگ پدید آوردند؛ اما در عرصۀ نقد ادبی، پژوهشگران ما از یک سو، کمتر به نقد روان کاوانه پرداخته اند، و از سوی دیگر، تحقیقات محدود آنها بیشتر به آثار ادبی در...