یکی از موضوعات مهم در جامعه‌شناسی، نقش ایدئولوژی و ارزش‌های دین‌پایه بر نظریه‌های جامعه‌شناختی و پدیده‌های اجتماعی است. نمونة بارز این آموزه‌ها سخن حضرت فاطمه زهرا(س) است مبنی بر اینکه «فجعل الله ... طاعتنا نظاماً للملة و إمامتنا أمانا من الفرقة.»؛ خداوند پیروی از ما اهل بیت را سبب برقراری نظام اجتماعی و رهبری ما را عامل در امان ماندن از تفرقه‌ها قرار داده است. فرضیة مقاله بدین سمت رفته است که ا...

چکیده از دهۀ 1890 میلادی، علم اقتصاد با عنوان نئوکلاسیک یاد ‎شده ‎است. به طور دقیق‎تر، اقتصاد سیاسی کلاسیک به اقتصاد نئوکلاسیک تغییر نام داده ‎است. ابداع اصطلاح نئوکلاسیک در سیر تاریخ اندیشۀ اقتصادی کاربرد وسیعی را ایجاد کرده ‎است و افراد متعددی چنین اصطلاحی را به ‎کار برده‎اند. از ‎آن جایی ‎که مارشال در تعیین یا اثبات پیوستگی میان اقتصاد نهایی‎گرایی با اقتصاد سیاسی کلاسیک نسبت به دیگر بنیان‎گذ...

دیدگاه هنجاری رسانه، برآیند مجموعه ای از باید ها و نباید ها در نهادهای متنوعی است که در تعامل با رسانه قرار دارند. رابطۀ رسانه با هریک از این نهاد ها، شرایط و موقعیت عمل رسانه، مبانی فلسفی و فکری پایه گذاران آن و ریشه های شکل گیری رسانه و نیز ارزش ها و آموزه ها و اصول دینی از جمله بستر های شکل گیری نظریه های هنجاری در ارتباطات جمعی به شمار می روند. نظریۀ مسئولیت اجتماعی در میان نظریات هنجاری به...

سنت قرارداد اجتماعی در تاریخ فلسفه ی سیاسی از اهمیت خاصی برخوردار است. نظریه پردازان کلاسیکسنت قرارداد اجتماعی، مثل لاک، روسو و کانت، قرارداد اجتماعی را برای برقراری مرجعیت سیاسی بهمنظور غلبه بر مشکلات زندگی در وضعیت بی قانونی امری لازم می دانستند. جان رالز در نظریۀ عدالت خودرویکرد تاز های به نظریۀ قرارداد اجتماعی دارد. او طرف های قرارداد یای را برای انتخاب اصول عدالت فرضمی کند که به تعیین اصول...

هدف: مسئلۀ اصلی این است که مبنای زندگی اجتماعی چیست و چه استلزاماتی بر تمدن‌سازی اسلامی دارد؟ نوشتار حاضر کوشیده است با بررسی نظریه‌های قدیمی و رایج مدنی بالطبع بودن آدمی در دیدگاه حکمای گذشته، با ارائۀ نظریۀ جدید «ماهیت استرشادی» حیات اجتماعی آدمی، استلزامات آن را در تمدن سازی اسلامی بررسی نماید. روش: مقالۀ حاضر بر روش نظریۀ بنیادین است و معتقد است نظریه‌ها همراه با زمینه‌های فرهنگی، بر مبانی ...

نظریۀ انصاف یک مفهوم ‌پردازی است که بر علل و پیامدهای ادراکات مردم از انصاف و بی‌انصافی در روابط خود با دیگران تمرکز دارد. این نظریه یکی از نظریه‌های روانشناسی اجتماعی است و در تبیین اینکه افراد چگونه رابطۀ خود را ارزیابی می‌کنند کمک شایانی کرده است. برداشت‌ها و ادراکاتی که افراد از رابطۀ خود دارند بر شکل‌گیری، حفظ و بهبود رابطه و یا احتمالاً انحلال رابطه اثر دارد. این مقاله به توصیف نظریۀ انصاف...

کارناوال ها، جشن های عامیانه و عمومی هستند که در آن ها، طبقات اجتماعی واژگونه می شوند . دلقک ها، پادشاه؛ احمق ها ،خردمند ومقدّسین، مسخره می شوند . به این ترتیب،نسبی بودن همۀ ادعاها با طنزی شیرین به نمایش گذاشته می شود.میخائیل باختین، منتقد بزرگ قرن بیستم،نخستین بار،نظریۀ کارناوال گرایی را که زیر مجموعۀ فرهنگ عامه و طنز می شود، در ادبیات مطرح کرد.با این فرض که می توان خوانشی دیگر مبتنی بر نظریۀ ک...

مقالۀ حاضر پس از بررسی اجمالی برخی نظریه‌های موجود دربارۀ رشد زبان کودک، از جمله نظریه‌های رفتارگرا، فطری‌نگر و نقش‌نگر، به‌طور اخص دیدگاه ویگوتسکی دربارۀ رشد زبان و تفکر و ارتباط آنها با یکدیگر را، مورد مطالعه قرارداده‌است. هدف این بررسی نشان دادن شمول نظریۀ ویگوتسکی در تفسیر ارتباط زبان و تفکر است. بررسی دو مفهوم عمدۀ نظریۀ وی، یعنی منطقۀ مجاور رشد و میانجی‌گری، روشن‌کرده‌است که این دو مفهوم ...

استاد مطهری به واسطه مطالعه فلسفه غرب نخستین فیلسوف اسلامی است که متوجه اهمیت فلسفه‌های مضاف گشته‌است. در منظومه فکری ایشان، فطرت به عنوان ام‌المسائل، مبنای نظریاتی است که در فلسفه اخلاق، فلسفه حقوق و فلسفه تعلیم و تربیت طرح کرده‌‌اند. فلسفه تاریخ از مباحث بسیار مهمی است که استاد مطهری در آن تحقیق فراوان نموده و مفهوم محوری آن تأملات نیز فطرت است. آنچه در این مقاله در پی بررسی آن هستیم، امکان ط...

تفاوت‌های‌ فرهنگی همواره امری معناساز در زیست اجتماعی بشر بوده‌ است و شناخت همه‌جانبه از این مسئله جایگاه مؤثری در تبیین و پیش‌بینی تعاملات و ارتباطات میان فرهنگ‌ها و نیز درون‌ آن‌ها فراهم می‌آورد. نظریۀ ابعاد فرهنگ ملی (dimensions of national culture) خِرت هوفستِدِه[i](Geert Hofstede) با محوریت کتاب سازمان‌ها و فرهنگ‌ها؛ نرم‌افزار ذهن از نظریات پیش‌گام و اثرگذار در ...