نیمه دوم سده سیزدهم شمسی در تاریخ ایران معاصر حائز اهمیت ویژ های است. موج تغییرات گسترده اجتماعی- سیاسی آرام آرام جریان یافت و به پا خاست و مشروطیت شکل گرفت که پس از استقرار و ثبات نسبی به برافتادن دودمان قاجار و ظهور حکومت پهلوی منجر شد. این تغییر از آن رو اهمیت دارد که قدرت سیاسی حکومت نیز - با وجود حفظ نظام سلطنتی- تغییرات نسبی ساختاری را پذیرفت و دولت مدرن یا دولت-ملت با تلفیقی از استبد...

ارتش نوین مهم ترین نهادی بود که دولت پهلوی در تکوین و تداوم خود به سوی مطلقه بر آن اتکاء داشت. نخستین و مهم ترین گام در تشکیل دولت پهلوی با کودتای سوم اسفند1299 هـ.ش برداشته شد. جنگ سرد، ملی شدن نفت، ورود نیروهای جدید به عرصه سیاست و افزون شدن قدرت آنها چشم انداز مخاطره آمیزی از تحولات ساختاری در سیاست و حکومت ایران برای نیروها و نهادهای سنتی، میانه رو و قدرت های غربی گشود؛ در این شرایط همکاری ...

انقلاب اسلامی ایران را می‌توان یکی از مهم ترین پدیده‌های قرن بیستم دانست. در روابط سیاسی- اجتماعی جوامع مدرن، نقش‌پذیری طبقه متوسط جدید در مشارکت‌های سیاسی، فرهنگی جامعه نکته‌ای قابل کتمان می‌باشد. این طبقه، کانون فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی در درون جامعه شهری جدید است و این در حالی است که طبقه متوسط جدید به لحاظ جایگاه اجتماعی و اقتصادی بینابینی خود گرفتار حفظ موقعیت و تراکم و انباشت نا‌محدود ثر...

روند مدرن سازی و ایجاد تحول بر اساس الگوهای غربی در نظام قضایی و نیز ترفیع موقعیت زنان در سطح اجتماع را می توان به منزله برجسته ترین موارد اصلاحات در دهه های اولیه حکومت پهلوی برشمرد. با وجود این، در روند این تغییرات، به دلیل بینش مردسالارانه جامعه، در زمینه اصلاحات حقوقی و سیاسی به حقوق و مسائل زنان در بعد وسیع توجهی نشد. حتی در دوره مورد بحث، به دلیل سرکوب های سیاسی و ناکامی های حقوقی، زنان ن...

کودتای سوم اسفند 1299 ش در نوع خود صفحه جدیدی در تاریخ ایران گشود. سید ضیاء الدین طباطبایی و رضاخاان میرپنج رهبران ایرانی کودتا برای مدت کوتاهی باهم همکاری داشتند اما به زودی در دوره زمامداری کابینه سید ضیاء به پایان رسید و رضاخان یکه تاز مدیریت کودتا گشت. وی در مقام وزارت جنگ باقی ماند و با تشکیل قشون جدید موفق شد به چهره شاخص سیاسی –نظامی کشور تبدیل شود و با سرکوب کلنل محمد تقی خان پسیان ماژو...

تصوف در قرن دوم هجری و پس از آن که عده ای برای در امان ماندن از آلودگی های دنیوی، حالت انزوا و گوشه نشینی به خود گرفتند، با استفاده از اندیشه ها و آداب و سنت های رایج دیگر ادیان در جامعه مسلمانان بویژه اهل سنت شکل گرفت. البته مشکلات و سختی های روزگار هم از عوامل گرایش مردم به صوفیگری می باشد. حمایت های حاکمان از صوفیان و بویژه اقطاب صوفیه را بایستی ناشی از اهداف سیاسی و عقیدتی دانست که البته جا...

امام با درس آموزی از گذشته تاریخی شیعه و نهضت های آزادیخواهانه ملت ایران درعصر معاصر، انقلاب خویش را بر یک پایگاه فکری استوار بنا کرد .سبک سیاسی امام آمیزه ای از چهارضلع فلسفه، فقه، عرفان و اخلاق بود کههوشمندانه این چهار عنصر را به هم آمیخت و معجونی کیمیاصفت به نام حاکمیت دینی درقرن بیستم را نوید داد .امام از 15 خرداد 1342 با کشاندن مبارزه به کانون فقاهت یعنی حوزه علمیه قم وحضور مرجعیت شیعی در ...

این مقاله به‏‌دنبال بررسی  اهداف افراد و جریان‏‌های سیاسی از انتشار خاطرات زندان در دوران حکومت پهلوی است. یکی از کارکردهای اصلی انتشار خاطرات زندان کمونیست‏‌های دوران رضاشاه، کارکرد تبلیغاتی به سود حزب توده بوده است. از سوی دیگر، انتشار یادداشت‏‌های زندان، مانیفستی علیه رژیم و مشروعیت‌‏زدایی از آن به‏‌شمار می‏‌آمد. رژیم پهلوی نیز با جذب برخی زندانیان، یادداشت‌‏های زندان و متونی در راستای منافع...

نقش ویژه جغرافیای سیاسی، سازماندهی فضا در سطح ملی، ناحیه ای و محلی است. در مورد ایران، چگونگی سازماندهی سیاسی فضای درون کشوری؛ در مرحله نخست از ویژگیهای جغرافیایی آن تاثیر می پذیرد و در مرحله بعد، تابع نوع نظام سیاسی حاکم بر این کشور است. بررسی فای جغرافیایی کشور ایران، ویژگیهایی مانند تکثر، تنوع و تعدد کارکردهای محیطی و عملکردهای گروههای انسانی را نمایان می سازد. این مسئله منجر به شکل گیری حو...

ساختار قشربندی جامعه شهری ایران در طی دهه 1340 تا 1370 در نتیجه تحولات سیاسی،اقتصادی و اجتماعی دستخوش دگرگونی شده است. لذا هدف در این تحقیق بررسی سیر تطور قشربندی جامعه شهری ایران از دوره دوم پهلوی تا دهه دوم جمهوری اسلامی با استفاده از رهیافت وبری می باشد. بر اساس این رهیافت، ساختار قشربندی اجتماعی جامعه شهری را در3 بعد بهره مندی از ابزارهای فعالیت اقتصادی ، داشتن مهارت و صلاحیت و استفاده از ف...