با آغاز دعوت اسلامی از سوی پیامبر اسلام(ص)، مسیحیان ساکن شبه جزیره و نیز امپراتوری بیزانس رویکردهای متفاوتی در برابر اسلام پیش گرفتند. یکی از این رویکردها دفاعیه(ردّیه)نویسی بوده است که دانشمندان معاصر اسلام آنها را خصمانه و مبتنی بر اوهام و مجعولات ارزیابی کرده‌اند. یوحنّای دمشقی گویا نخستین مسیحی شرقی باشد که در دفاع از مسیحیت ردّیه‌ای بر اسلام نوشته است. این پژوهش بر آن است تا با بررسی گزاره‌ها...

فروغی بسطامی از شاعران قرن سیزدهم هجری است و در هنر غزل سرایی در صف بزرگ‌ترین غزل سرایان عصر قاجار محسوب می‌شود. وی مدتی از عمر خود را به مدح شاهزادگان قاجاری گذرانید و سپس شاعر دربار ناصرالدین شاه شد. استغراق در آثار و احوال عارفانی چون بایزید بسطامی و منصور حلّاج، سبب تغییر احوال او و اختیار زندگی درویشی شد. فروغی شاعر دورۀ بازگشت ادبی است و نقش مهمی در احیای سنت شاعری استادان پیشین دارد. اصل ...

زندگینامه ژانری است که در حد فاصل بین امر واقع و امر مخیل، بین تاریخ و ادبیات، در نوسان مداوم است و بنابر دلمشغولی‌های نویسندگانش به این سو یا آن سو متمایل می‌شود. در دو زندگینامه از منصور حلاج، یکی زندگی حلاج (جلد اول مجموعۀ مصائب حلاج) نوشتۀ لویی ماسسینون و دیگری شعلۀ طور نوشتۀ عبدالحسین زرین‌کوب، می‌بینیم که نویسندۀ فرانسوی خود را مقید به نگارش عینیت‌گرا و علمی کرده است و در مقابل نویسندۀ ای...

پیشرفت علمی تمدن اسلامی اگر چه به عقیدۀ بسیاری از محققان مخالف با آن، از تمدن‌های پیشین (ایران، روم، مصر و...) نشأت گرفته، ولی باید پیشرفت‌های علمی جهان را مرهون عالمان و اندیشمندان این تمدن بزرگ دانست. با بوجود آمدن این نهضت علمی در عصر عباسی، خدماتی در عرصه علم و دانش و همچنین اختراعات و اکتشافات به مردم جهان تقدیم شد. در این خصوص نیاز بود که با این نوع دانش افزایی تمدن اسلامی در عصر عباسی بی...

رسالۀ السفیر فی الهیئة از جمله رساله‌های مختصر هیئت است که غیاث‌الدین منصور دشتکی، دانشمند بزرگ دورۀ صفوی، آن را در سال 906ق تألیف کرده است. بررسی آن از چند منظر اهمیت دارد: اول، این رساله از جمله آخرین کتاب‌هایی است که در ادامۀ سنت هیئت‌نگاری در دورۀ اسلامی نوشته شده است. دوم، این رساله در دوره‌ای تألیف شده که ازآن به دورۀ افول علم اسلامی تعبیر می‌شود. سوم، در این کتاب، بر خلاف رویۀ کتاب‌های م...

مساله‌ی کلی این مقاله عبارت است از فهم روایت مورد نظر عباسیان از فرایند برآمدن خویش و یافتن تاثیر آن بر منابع تاریخی. به طور ویژه فرض اصلی مقاله‌ی حاضر این است که روایت اخبار الطوال از برآمدن عباسیان و تثبیت دولت آنها نمایان‌گر رویکردی است آگاهانه برای به دست دادن روایتی منسجم و هدف‌دار از این روند. این، روایتِ دلخواه و مورد نظر عباسیان است که عناصر اصلی آن در دوران خلافت ابوجعفر منصور و فرزندش ...

پایان نامه حاضر با هدف بررسی عناصر بصری فرهنگ و هنر ترکمن بر نقاشی نوگرای ایران به انجام رسید. ضرورت این مطالعه ریشه در دغدغه جامعه نقاشان ایران در خلق آثاری است که نمودی از هویت ملی و ایرانی باشد. در این راستا آثار هنرمندانی چون آنه محمد تاتاری، منصور قندریز و پرویز کلانتری با روش تحقیق تطبیقی و توصیفی و روش گردآوری کتابخانه ای و میدانی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان می دهد که این ...

چیرگی اقلیم‌‌‌های خشک و نیمه‌خشک در پهنه وسیعی از کشور و افزایش تقاضا برای آب در کاربری‌‌‌های گوناگون ایجاب می‌‌‌کند که وضعیت این منابع جهت تأمین آب، مورد مطالعه قرار گیرد. از فناوری سامانه اطلاعات جغرافیایی در زمینه‌‌‌های گوناگون از جمله پهنه‌‌‌بندی کیفی آب زیرزمینی استفاده می‌‌‌شود. دشت زیرراه در شمال شرق شهرستان دشتستان در استان بوشهر قرار دارد. به منظور بررسی هیدروژئوشیمی آب‌‌‌های زیرزمینی ...

فرانتس کافکا به عنوان یک نویسنده فلسفی، در پی یافتن حقیقت است و به تجربیات شخصی زندگی خود بعدی اسطوره ای می بخشد. این دورنمایه افلاطونی، این اشتیاق روح برای یافتن حقیقت، مضمون اصلی داستان های بلند و کوتاه او به شمار می آید. در این مقاله، شاهکارهای کافکا، در ارتباط باکتاب مقدس، تفسیر می شوند. در تمام نوشته هایش، حقیقت غایب است و قهرمانان می کوشند تا به آن برسند: حقیقت به صورت نمادین در دادگاه، ق...

نزدیک به هفتاد و پنج سال از تأسیس بغداد توسط منصور عباسی می گذشت که یکی از جانشینان او به نام ابو اسحاق معتصم بالله سیاست انتقال دارالخلافه را در دستور کار خود قرار داد و بغداد را که تا آن زمان از حیث سیاسی و فرهنگی به جایگاه بی بدیلی در جهان اسلام دست یافته بود وانهاد و مرکز سیاسی خلافت را به شهر نوبنیاد سامرا منتقل نمود. این پژوهش با ژرف کاوی در زمینه هایی که منجر به اتخاذ این سیاست از سوی مع...