نوع غنایی، وسیع‌ترین نوع ادبی زبان فارسی شناخته می‌شود که با در برگرفتن شاخه‌های مختلف با عواطف و احساسات انسانی رابطه دارد. منظومه­سرایی عاشقانه که از مهم‌ترین بخش‌های ادب غنایی است، بستری مناسب برای پژوهش‌های ساختاری فراهم می‌کند، زیرا از یک‌ سو با زبان غنایی و از سوی دیگر با اصول داستان‌نویسی سروکار دارد. عصر صفوی که دوران رشد و شکوفایی منظومه‌سرایی عاشقانه است، از این حیث اهمیّت قابل‌توجهی د...

عصر مشروطه از دوره های متفاوت در تاریخ ایران است که در آن تمام جنبه های زندگی دستخوش تغییر گردید و به تبع آن شعر نیز دگرگون شد و نگاه شاعران این دوره با نگاه شاعران دوره های پیشین تفاوت کلی پیدا کرد. در این عصر همه چیز در خدمت اجتماع قرار گرفت حتی شعر. بزرگترین شاعران این دوره کسانی هستند که در متن اجتماع و حوادث اجتماعی قرار دارند و نسبت به آنها عکس العمل نشان می دهند؛ از این رو شعر این دوره ش...

ادبیات غنایی بیان نرم و لطیف عواطف و احساسات شخصی شاعر است و به عشق، دوستی، رنج­ها، نامرادی­ها و هرچه روح آدمی را متأثر می­کند­، می­پردازد. آنچه این نوع ادبی را از غیرآن متمایز می­سازد غلبۀ عنصر عاطفه و احساس است بر سایر عناصر شعری؛ هر اندازه عواطف شاعر عمیق­تر و احساسات او لطیف­تر باشد، سخنش نافذتر و دلنشین­تر خواهد بود. ادب غنایی از انواع دیگر خصوصیّت شعری برجسته­تری دارد و از نظر مراتب، کهن­ت...

 در مقالۀ حاضر، ضمن گذری بر پیشینۀ تألیف آثار در حوزۀ نثر معاصر فارسی، چهار منبع از درس‌نامه‌های «ادبیات معاصر نثر»، تألیف یاحقی، عبدللهیان، رحیمیان و روزبه مورد بررسی قرار گرفته و در کنار بیان کاستی‌ها و نارسایی‌های احتمالی این کتاب‌ها، نکاتی برای بهترشدن کیفیت مطالب و رفع کاستی‌ها پیشنهاد شده‌است. عمده‌ترین کاستی‌ها و نارسایی‌ها عبارتند از: 1. چَربِش نگاه تاریخی و تاریخ‌ادبیات گونه بر نگرش علمی...

در نیمه دوم قرن نوزدهم، تحولات ژرفی در مفاهیم و ساختار زبانی نثر فارسی و عربی پدید آمد. عواملی چند از جمله اعزام دانشجو به غرب، ترجمه ی آثار نویسندگان غربی، صنعت چاپ، ظهور و شکوفایی مطبوعات و تأسیس مدارس بر اساس الگوهای نوین در دگرگونی شیوه ی نویسندگی معاصر نقش بسزایی داشتند. به دنبال کوشش نویسندگان پیشگام هر دو زبان، شاخه های نثر نوین از قبیل نمایشنامه نویسی، نقد ادبی، داستان نویسی و مقاله نوی...

اراده و بیان هر نوع معنی، قالب مخصوص و کلام ویژه خود را می طلبد و مثلاً زبان شعر، غالباً، گویای مفاهیم و محتوای مربوط به نثر نیست. بنابراین، انتخاب نوع کلام با توجه به مقاصد و اهداف ادیب از تألیف و تصنیف، ضرورت تام و تمام دارد. استفاده از نثر موزون و مسجّع به عنوان کلامی مستقل در زبان و ادبیات فارسی، برای اولین بار در متون عرفانی رواج و شیوعی گسترده یافت. هدف از طرح این بحث، چرایی انتخاب این نوع ک...

موسیقی  در نثر فارسی ناشی از آهنگ و تناسبی است که در یک جمله میان واژگان گوناگون و یا در میان واژگان دو جمله احساس می شود. گاه کلمات و جملاتی که در کنار یکدیگر قرار        می گیرند در نثر فارسی ایجاد موسیقی میکنند که از آن تعبیر به موسیقی درونی می شود . این نوع موسیقی از تناسب حروف و اصوات حاصل می شود که از تنوع و تکرار به وجود می آید. یکی از مهمترین ویژگی های نثر امیر خسرو آهنگینی و عبارت های ...

ادب غنایی گونه ای از ادبیات است که با زبانی نرم و لطیف و با استفاده از معانی عمیق و باریک به بیان احساسات شخصی انسان می پردازد و از نظر مضمون دارای وسیع ترین محدوده است .در حوزه ادبیات فارسی شاعران بسیاری به سرودن شعر غنایی پرداخته اند که در این میان حمیدی شیرازی از جمله شاعرانی است که بی گمان عشق سوزان و فراموش ناشدنی دوران جوانی اش،تصویر های احساسی و عاطفی را در اشعار وی به وجود آورده است.تبی...

شعر غنایی در یکی از مهم­ترین مفاهیم خودش شعری است که بیانگر احساسات و عواطف شاعر یا یک شخصیت شعری باشد. یکی از انواع مختلف احساسات که همواره در شعر مورد استفاده قرار گرفته احساس غم گوینده در سوگ از دست دادن کسی است؛ به این نوع شعر مرثیه می­گویند. در این مقاله این نوع شعر از دیدگاه نظریه ارتباط کلامی بررسی شده است.  بررسی مرثیه فارسی از این منظر نشانگر این است که در صمیمی­ترین و عاطفی­ترین این ن...

شعر غنایی که موضوع اصلی آن بیان عواطف و احساسات لطیف انسانی است همۀ غزل‌ها و غزلواره‌ها و منظومه‌های عاشقانه اعم از عرفانی و غیر عرفانی را شامل می‌شود، از آنجا که بزرگترین بخش ادبیات غنایی را اشعار عرفانی تشکیل می‌دهد، در این مقاله بحث اصلی پیرامون شعر عاشقانه است و بدان دلیل که مهمترین نقش در شعر به طور عموم و شعر عرفانی به طور خاص بر عهدۀ قوه خیال و تخیل است و حل بسیاری از غوامض اشعار عارفانه...