دگرگونی فرهنگی روابط زنان و مردان با یکدیگر در دورۀ قاجار که بیشتر مرهون روابط فرهنگی ایران با اروپا است، نظام­‌های فعالیتی و فضایی خانه‌ها را متحول کرد. هدف بررسی تحولات گفتمان جنسیتی دورۀ قاجار بر نظام‌های فعالیتی و فضایی خانه‌­های اعیانی است. سؤال اصلی این است که تحول گفتمان جنسیتی در میانه­ دوران قاجار چه تأثیری بر تحول نظام‌های فعالیتی و فضایی خانه­‌ها گذاشته است؟ روش­ پژوهش توصیفی-تحلیلی،...

چکیده: در میان دوره‌های مختلف تاریخی، دورۀ قاجار از جنبه‌های گوناگون ازجمله مسائل مربوط به تصوف، کمتر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. تصوف این عصر، از ویژگی‌های خاصی برخوردار است که تحلیل و بررسی آن می‌تواند در روشن‌تر شدن مباحث دیگر این دوره همچون ادبیات عرفانی و مباحث تاریخی، نقش به‌سزایی داشته باشد. به‌دلیل نزدیک بودن دورۀ قاجاریه به عصر حاضر، منابع مناسبی برای تحقیق در زوایا و ناگفته‌ها...

در این مقاله، با کاربرد روش توصیفی تحلیلی و شیوه گردآوری اسنادی، تلاش بر این است تا توسعه نیافتگی ایران در عصر قاجار با توجه به نقش سیاست و ویژگی های دولت از دیدگاه میردال مورد تأمل قرار گیرد و به این سؤال اساسی پاسخ داده شود که توسعه نیافتگی ایران در دوران قاجار، چگونه با توجه به نقش و مختصات دولت نرم از دیدگاه میردال قابل تبیین است؟ یافته ها حاکی از این است که جامعه ایران در عصر قاجار ک...

القاب و عناوین یکی از مهم‌ترین شاخص‌های شناخت ساختار دیوانسالاری است. القاب و عناوین سیاسی، نظامی، اداری و مالی و درک و فهم آنها در تأثیرگذاری و تأثیرپذیری تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، جریانی دوسویه است که باید در بازکاوی تاریخ اجتماعی و اداری ایران به آن توجه داشت. دستگاه دیوانسالاری قاجار، یک دستگاه عریض و طویل بود که القاب و عناوین این دستگاه، وجه‌ تسمیه و کارکردهای ویژه‌ای داشتند. یکی ا...

iran territory had divided in northwestern, northeastern, and east, because of the ruling kings' inefficiency. as a result, many parts of this territory were separated from it. a direct and long struggle between iranians and russians ended with the treaty of gulestan and turkamanchay. russians prepared the way for accepting the akhal treaty by supporting middle east tribes and khans' ...

مرکز ایالت قومس (دامغان) با تمدن شش هزار ساله، یکی از شهرهای بزرگ و آباد شرق ایران محسوب می شد. عبور جاده ابریشم از یک سو و موقعیت جغرافیایی آن از سوی دیگر و همچنین رود بزرگ چشمه علی همراه با خاک حاصلخیز که باعث رشد و شکوفایی این شهر بود، همواره مورد توجه پادشاهان ایران باستان و خلفای مسلمین در قرون اولیه اسلام قرار گرفت. به دنبال هجوم مهاجمان خارجی و جنگ های متعدد داخلی از قرن چهارم تا قرن ده...

پژوهش حاضر پژوهشی بینارشته ای و تطبیقی، در دو مقطع زمانی، روزگار صفوی و قاجار است؛ و به مقایسه ی جلوه های تصویری فرهنگ خوراک ایرانی در هنر ایران، با استناد به پیشینه های تاریخیِ فرهنگ و هنر ایران، آیین، اسطوره، ادبیات فارسی، متون مربوط به آشپزی ایرانی و همچنین فتوت نامه ها و سفرنامه های مربوط به این ادوار، می پردازد. فرآیند این پژوهش با مبنا قراردادن فرهنگِ تصویری خوراک دوره صفوی و قاجار به عنوا...

چکیده سفرنامه ها یکی از منابع مهمّ شناخت ویژگی های فرهنگی و اجتماعی جوامع است که راجع به همه ی مسائل مربوط به ایران و ایرانیان به صورت خاص و جزئی سخن به میان آورده اند. استان گیلان به دلیل موقعیّت خاصّ جغرافیایی همواره مورد توجّه جهانگردان بوده است. در این تحقیق که به روش توصیفی _ تحلیلی انجام گرفته است سعی شده در راستای شناخت فرهنگ و اوضاع اجتماعی گیلان و اهداف سیّاحان خارجی از سفر ب...

چکیده در دوران قاجاریه روابط سیاسی وفرهنگی ایران و اروپا وارد مرحله نوینی از تحولات بین المللی شد. جهان گردان و تجار و نمایندگان سیاسی کشورهای دیگر که به ایران سفر می کردند،متخصصینی را که در باب آداب و رسوم و فرهنگ و آثار باستانی و تاریخی ایران مطالعاتی داشتند،با خود به همراه می آوردند، که این متخصصان با ورود خود به ایران مطالعات باستان شناسی را رونق بخشیدند. فرانسویان از جمله ملل پیشگام در با...

چکیده زنان در طول تاریخ با بی عدالتی ها و تحقیرها و مصیبت های زیادی روبرو بوده و پیوسته از جامعه دور نگاه داشته می شدند. به گفته ی تاریخ و علمای اجتماع و سفرنامه نویسان اروپایی، در دوره ی قاجار نیز زنان، هیچ گونه نقشی در جامعه نداشته و از خود اراده و عقیده ای نشان نمی دادند. با آغاز دوران تجدد و نوسازی در ایران، ابتدا تغییراتی در ظاهر افراد و سپس در افکار و اندیشه های آنها به وجود آمد. زنا...