فقهای شیعه از چشم انداز مقاصد شریعت به مصلحت نگریسته، آن را ملازم شرع و در دوره متأخر، ملازم حکومت اسلامی مشروع پنداشته اند. درجه بندی و اولویت بندی متعلًّقات مصلحت در فقه سیاسی شیعه، دارای پیامدهای آشکاری در حوزه امنیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است. درک پیامدهای امنیتی، مستلزم حصول معرفت به نسبت مصلحت و امنیت است. در این راستا، دو نوع رابطه از یکدیگر تمیز داده شده اند، رابطه طولی مبتنی بر جانشینی ...

مقاله حاضر قصد دارد با بازشناسی عوامل مؤثر بر گذار منطقه آمریکای شمالی از فاز همسوسازی به فاز همگرایی فراگیر اقتصادی- سیاسی، به ارائه یک افق واقع بینانه و محتمل از چشم انداز همگرایی منطقه ای در آمریکای شمالی، با محوریت تحقق موجودیتی چون یک «جامعه اقتصادی- امنیتی آمریکای شمالی» و یا یک «اتحادیه آمریکای شمالی» بپردازد. در همین راستا، پس از فراهم آوردن مبانی نظری و ارائه بستر تاریخی موردنیاز، به ت...

هدف این مقاله شناسایی تهدیدات نرم علیه ج. ا. ا. با تأکید بر تهدیدات نرم رسانه ای است. به منظور رسیدن به این هدف، این پژوهش از روش توصیفی - پیمایشی استفاده شده است. 120 نفر از کارشناسان و نخبگان انتخاب شدند که تهدیدات نرم رسانه ای علیه ج. ا. ا. از دید آنها در حوزه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و امنیتی مورد بررسی قرار گرفته است. برای تعیین پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرانباخ استفاده شد ک...

فروپاشی شوروی با استقلال 15 جمهوری تشکیل دهنده آن به عنوان واحدهای سیاسی مستقل همراه بود. جمهوری های بازمانده از فروپاشی شوروی در پیرامون فدراسیون روسیه مجموعه خارج نزدیک را به وجود می آورند که در برابر خارج دور یعنی دیگر کشورهای جهان مباحث جدیدی را در روابط خارجی این کشورها ایجاد کردند. خارج نزدیک برای روسیه دارای اولویت نخست است و در حوزه منافع حیاتی آن به شمار می رود. در پی این امر روسیه بای...

مسأله اصلی مقاله حاضر، بررسی یافته‌ها و دشواری‌های تحقیقات باری بوزان در حوزه مطالعات امنیتی است. بر این اساس به این پرسش پرداخته می‌شود که باری بوزان در ربع قرن منتهی به سال 2011، چه نقشی در پیشبرد بررسی‌های امنیتی ایفا کرده و ابهامات و تناقض‌های نظریه وی کدامند؟ نویسنده مقاله، وجوه پاره‌ای موارد مبهم و متناقض را در آرای بوزان، مفروض گرفته و در پاسخ به پرسش اصلی، در پی آزمون این فرضیه است که ب...

ایران و پاکستان به عنوان دو بازیگر مهمّ جنوب غربی آسیا با داشتن مرز­های مشترک پهناور تأثیر­گذاری مهمی بر تحوّلات بین­المللی داشته­اند. ضرورت­های سیاسی و ژئو­استراتژیکی بین ایران و پاکستان با وجود اختلاف در منافع و چشم­اندازهای سیاسی در مورد مسائل منطقه­ای و جهانی، باعث رابطه­ی نزدیک بین دو کشور شده است. ماهیت و محتوای روابط دو جانبه­ی ایران و پاکستان در مورد مسائل منطقه­ای و بین­المللی مختلف از ج...

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، قفقاز جنوبی عرصه تهدیدها و چالش‌های امنیتی متعدد بوده است. مناقشه‌های قومی و سرزمینی، بی‌ثباتی سیاسی، نداشتن توسعه اقتصادی و اجتماعی، تهدید‌های فراملیتی و جرایم سازمان‌یافته و بالاخره رقابت قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای مهم‌ترین چالش‌های امنیتی در قفقازجنوبی است. وجود این چالش‌ها و مسایل حادامنیتی، پیچیدگی‌های امنیتی را برای قفقاز به ارمغان آورده...

کشور افغانستان در ناحیه‌ای قرار دارد که می‌توان آن را به لحاظ سیاسی، امنیتی، اقتصادی، فرهنگی و ژئوپلیتیکی در زیرمجموعه چند سیستم منطقه‌ای از جمله آسیای‌مرکزی، خاورمیانه و جنوب آسیا جای داد. هرچند اصلی‌ترین منطقه‌ای که افغانستان در زیر مجموعه آن قرار می‌گیرد آسیای‌مرکزی است. اما رقابت شدید میان هند و پاکستان باعث ورود کابل به معادلات منطقه‌ای آسیای‌جنوبی شده است. از سوی دیگ...

سازمان کنفرانس اسلامی تنها نهاد بین‎المللی دولتی مذهبی در جهان امروز است که هدف آن همکاری گسترده بین دولت‎های عضو در زمینه‎های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی است، علت تشکیل این سازمان را باید در ناکامی رادیکالیزم عربی برای آزادی فلسطین، جنگ فاجعه‎آمیز ژوئن 1967، آتش ‎سوزی عمدی مسجدالاقصی و همچنین نیاز کشورهای اسلامی به یک تشکل منطقه‎ای با هدف نیل به همگرایی در حوزه های متنوع دانست. تحولات سیا...

کشور عراق به دلیل وزن ژئوپلیتیکی و ظرفیت بالقوه­ اقتصادی، یکی از بازیگران مهم در منطقه­ خاورمیانه است.  حمله­ نظامی آمریکا به عراق و سقوط صدام درمارس2003 سبب تحولات ژئوپلیتیکی نوینی نه تنها در سیاست خارجی این کشور، بلکه در روابط با همسایگان شد و فرصت­های جدیدی را برای سرآغاز مناسبات راهبردی با ایران فراهم کرد. تهران نیز ضمن استقبال از تحولات جدید در عراق پس از صدام، درپی گسترش مناسبات درعرصه­ها...