بررسی فعالیت‌های اتباع و سفرای دولت‌های اروپایی در ایران از جمله موضوعات قابل توجه در دورۀ صفوی است. در میان فرستادگان مذکور، «پدر ژان تاده»، سفیر اعزامی دربار واتیکان که در سال 1607م / 1016ق مقارن سلطنت شاه عباس اول همراه شماری از کشیشان کرملیت وارد اصفهان شد، یکی از مشهورترین آنهاست. حضور 19 سالۀ این کشیش اسپانیایی تباردر ایران و همچنین انتخاب وی به‌عنوان فرستادۀ ویژه شاه عباس به دربار روسیۀ ...

در میان مردان دربار قاجار، عباس میرزا، قائم مقام و امیر کبیر از پیشگامان نوگرایی و توجه به تمدن اروپا بودند. اما حدود آشنایی زنان دربار قاجار با تمدن غرب مشخص نیست. این پژوهش با تکیه بر سه زن عصر ناصری یعنی مهد علیا مادر، عزت الدوله خواهر و تاج السلطنه دختر ناصرالدین شاه، حدود آشنایی زنان را با دانش و از سوی دیـگر با استعمار غـرب بررسی می کند. به نظر می رسد زنان دربار قاجار در جهت گسترش مظاهر ع...

درک ماهیتِ نقش سیاسی وزارتِ دربار در دوره پهلوی‌دوم، چه در چارچوب شرحِ وظایف قانونی و چه در عرصه واقعیت‌های عملی حوزه سیاست، تنها با درنظرگرفتنِ رابطه ضروری این نهاد با نهادِ پادشاهی، ممکن و میسر است. در مقاطعی از دوران مزبور که هنوز خواست شاه مبنی بر تمرکزِ قدرت تحقق نیافته بود، قدرتِ وزرای دربار نیز، براساس نظامِ رسمی و قانونی توزیعِ قدرت در قانون اساسی، چندان درخور توجه نبود؛ پس، متصدیانِ این منصب مرت...

در میان مردان دربار قاجار، عباس میرزا، قائم مقام و امیر کبیر از پیشگامان نوگرایی و توجه به تمدن اروپا بودند. اما حدود آشنایی زنان دربار قاجار با تمدن غرب مشخص نیست. این پژوهش با تکیه بر سه زن عصر ناصری یعنی مهد علیا مادر، عزت‌الدوله خواهر و تاج‌السلطنه دختر ناصرالدین شاه، حدود آشنایی زنان را با دانش و از سوی دیـگر با استعمار غـرب بررسی می‌کند. به نظر می‌رسد زنان دربار قاجار در جهت گسترش مظاهر ع...

مسیحیان از بزرگ ترین اقلیت های دینی در دورۀ ساسانی به شمار می رفتند. با توجه به این که حکومت ساسانی بر بن مایه های آیین زردشتی استوار بود، مناسبات دربار ساسانی با مسیحیان، از جمله مباحث درخور توجه در دوران مورد نظر، به شمار می رود که در مطالعات تاریخی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. از اینرو، در پژوهش حاضر، ضمن مروری مختصر بر چگونگی ورود مسیحیت به ایران در دورۀ اشکانی و گسترش آن در عصر ساسانی، س...

نیمه دوم سده سوم و چهارم هجری یکی از اعصار مهم در تاریخ خلافت عباسی است. در این دوران که به عصر دوم خلافت عباسی معروف است ، نقش ایرانیان در تشکیلات اداری و سیاسی حکومت کمرنگ شده و عنصر ترک نقش بارزتری پیدا می کند . با این وجود نمی توان حضور ایرانیان و فعالیتهای ایشان را در امور سیاسی و اقتصادی نادیده گرفت . برخی خاندانهای ایرانی در این دوران همچنان حضور فعال داشتند و در دربار خلفا به مناصب بالا...

بعد از یک دوره بی‌مهری نسبت به شیعیان در طول حکومت سه پادشاه اول سلجوقی(طغرل بیک ،آلب ارسلان و ملکشاه) بویژه از اواسط قدرت‌گیری ملکشاه شاهد قدرت‌یابی تدریجی شیعیان امامی در دستگاه حکومتی می‌باشیم. در این مقاله زمینه‌های موثر در فرآیند تقویت تعامل جامعه شیعی با حکومت و مشارکت در حوزه قدرت سیاسی و تصدی امور حکمرانی دردوره سلجوقیان مورد بررسی قرار می‌گیرد. سوال اصلی چنین مطرح است که با وجود سیاست ...

حکومت مغولان به دلیل تحولات سیاسی، فرهنگی و نظامی خاصی که در تاریخ ایران و جهان داشته اند، از اهمیت خاصی برخوردار هستند. آنان در راستای سیاستهای داخلی که حول محور اقتصاد بود، سیاستهای خارجی خود را تعقیب می کردند. در منظومه قدرت و روابط حاکم بر ساختار سیاسی مغولان ، تنشها ،منازعات و رقابتهای داخلی از اهمیت خاصی برخوردار است. افتراقات خاندان مغول که تا پایان حکومت مغولان وجود داشت ، موانع و چالشه...

اوّلین تجربۀ روزنامه‌‌نگاری ایرانی، تقلیدی تفنّنی از روزنامه‌‌نگاری غربی بود که از سوی دربار قاجار و با انتشار نخستین روزنامۀ دولتی در سال 1253ق آغاز شد. روزنامه‌‌های دولتی که حاوی مضامین بی‌‌اهمیّتی چون وصف سیر و سیاحت شاه بود، به سبک منشیانه تحریر می‌شد و به‌عنوان رسانه‌‌ای برای قدرت‌‌نمایی و بیان شکوه و اقتدار نظام سلطنت به­چاپ­می‌‌رسید. زبان تک‌‌صداییِ دربار تنها سیاسـت‌‌های نظام سلطنت را تبلیغ...

قدرت گرفتن و به سلطنت رسیدن رضاشاه، محصول همراهی جمعی از روشنفکران و فعالان سیاسی و فکری، برای پایان دادن به وضع پرآشوب کشور و استقرار تمرکز سیاسی و برقراری نظم و امنیت در کشور بود. یکی از روشنفکرانی که در آن زمان یار رضاخان شد و او را تا رسیدن به سلطنت و بعد از آن همراهی کرد، عبدالحسین تیمورتاش بود. وی بعد از رسیدن رضاشاه به سلطنت، به پاس زحماتش، به وزارت دربار پهلوی انتخاب شد و در این سمت نیز...