دین ایدئولوژیک در فضا و شرایط قبل از انقلاب، در بین روشنفکران دینی جامعه ایران مطرح شد. علی شریعتی به عنوان مؤثرترین روشنفکر دینی زمان خویش، ایده اسلام به مثابه ایدئولوژی را به شکل مؤثر ارائه کرد. نگرش ایدئولوژیک به دین و ضرورت آن اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار جمهوری اسلامی در ایران، مخصوصاً از دهه 60 شمسی به بعد، دستخوش تردید و تنازلاتی جدی گردید و خود به محملی بدل شد برای نقد قدرت ح...

مسجد، به عنوان اصیل ترین نهاد فرهنگی برخاسته از اندیشۀ دینی، ظرفیت های نهفتۀ فراوانی برای نقش آفرینی در حیات فرهنگی جامعۀ اسلامی دارد. مساجد مانند هر پدیدۀ دیگر، تنها در صورت سیاست گذاری و مدیریت صحیح می توانند نقش خود را به بهترین وجه در مناسبات مختلف جامعه ایفا کنند. یکی از ابعاد مهم سیاست گذاری و مدیریت مساجد، توجه به ابعاد کارکردی این نهاد مقدس است. در این مقاله، با بررسی منابع تاریخی و دین...

از ابتدای دوره فقهی، سؤالی که فقهای شیعه درباره حکومت با آن روبهرو بودند، محدود بود به اینکه آیا عملکرد عادلانه برای مشروعیت یک حکومت کافی است یا ضرورتاً نصب یا اذن امام معصوملازم است؟ با آغاز اصلاحات دینی و پیدایش انقلاب صنعتی در اروپا و به دنبال آن تحولات سیاسی واجتماعی و پیدایش مفاهیم و ملاک های جدید برای مشروعیت حکومت ها مانند اگزیستانسیالیسم ودموکراسی، دینداران مسلمان با چالشی سخت روبهرو شد...

مراسم و موسم های اجتماعی جلوه ای از آداب، رسوم، تاریخ، فرهنگ و دیگر مؤلفه های فکری و مذهبی یک جامعه هستند. یکی از نکاتی که موجب اهمیت بررسی تاریخی مراسم و مواسم دینی می شود واکاوی اصالت و بدعت گرایی در شعائر و نمادهای دینی است؛ زیرا امکان دارد برخی با رویکردی نص گرایانه به مخالفت با هر نماد و آیین نوپیدای تصریح نشده از سوی معصومان: بپردازند و برخی دیگر با استناد به کلیات و نکته های عمومی دلایل،...

وجوه اجتماعی و فرهنگی در این منابع از اهمیت زیادی برخوردار است و در آن به مسائلی چون آداب و رسوم ، معماری و اماکن ، نظم و امنیت ، القاب و انساب ، خصایل مردمی و عوامل مهاجرت اشاره شده است. موقعیت ژئوپولتیکی کردستان باعث شده که این منطقه همیشه در معرض غارت و نا امنی قرار گیرد به همین خاطر نظم و امنیت و شورش و طغیان از مسائل مهم اجتماعی بوده که در تمامی منابع مورد بررسی این پایان نامه مورد توجه ...

از جمله مفاهیم کلیدی در معارف اسلامی به شکل عام و در عرفان اسلامی به شکل خاص، مفهوم خلافت است. در این مقاله مفهوم خلافت در منابع عرفانی و مقایسه آن با دیدگاه شریعت به بحث گذاشته می شود. به دیگرسخن، در پی آنیم که مقام خلافت را با استفاده از آموزه های عرفانی توضیح داده و نشان دهیم که خلافت عرفانی چیزی ورای خلافت منصوص در منابع دینی نیست.

ماکس وبر، عموماً به عنوان ارائه‌کننده انواع مثالی اقتدار شناخته می‌شود. اما وی، همچنین انواع مثالی نگرش‌­­های دینی را نیز مطرح کرده است. تاکید من بر انواع مثالی در جامعه­­­­­‌شناسی دین وی، بر این واقعیت شکل گرفته است که کتب اصلی جامعه‌­­ شناسی و نیز منابع جامعه ‌شناسی دین، گرایش به این دارند که نوع‌شناسی دینی ارائه شده توسط وی را نادیده بگیرند، در حالی که این نوع­‌شناسی،یک طبقه‌بندی مبتنی بر مقو...

خشم یکی از هیجانات کاملاً معمولی و اغلب سالم در روان‌شناسی است. پیامدهای خشم از دیرباز در ادبیات و متون فلسفی، دینی و علمی بیان شده‌اند. هدف نوشتار حاضر بررسی خشم از دید اسلام برای تولید ابزارها و روش‌های سنجش و مدیریت اسلامی آن بود. در مرور سیستماتیک حاضر، کلیدواژه‌های «خشم، خشم در دین، خشم در اسلام، مدیریت خشم دینی، مدیریت خشم در اسلام، مدیریت خشم اسلامی» در موتورهای جست‌و‌جوی PubMed، ScienceD...

در نظام تربیتی اسلام که هدفش به کمال رساندن انسان است، تربیت و پرورش، چیزی جز شکوفاکردن استعدادهای درونی، که به صورت بالقوه در انسان وجود دارد، نیست. این پژوهش به منظور بررسی تحلیل مفهومی و فرآیندی استعداد بر اساس منابع اسلامی طراحی شد. روش این پژوهش توصیفی‏ تحلیلی است. یافته‏ های پژوهش نشان داد واژه «استعداد» به معنایی که امروزه در متون روان‏شناسی و علوم تربیتی بدان پرداخته می‏شود، در منابع دی...