در ادبیات عرب،مقامات به نوشته هایی با نثر مسجوع و متصنع اطلاق می گردد که نویسنده در ضمن بیان داستان هایی که معمولا پیرامون کدیه و گدایی است،سعی دارد قدرت هنری و ادبی خود را نیز به نمایش بگذارد.سابقه ی نگارش این گونه داستان ها که دارای یک قهرمان و راوی خیالی است به بدیع الزمان همدانی(398-355 ه ق )بر می گردد و ادامه و پرورش آن ،توسط ابوالقاسم حریری-که بر پیش کسوت خود،سبقت جست –صورت گرفت .البته نگ...

هر نوع ادبی (literary genre) می­تواند حاوی انواع دیگری نیز باشد. شعر عطار در مثنوی‌هایش، علی­رغم اینکه جنبة تعلیمی دارد، در درون خود معانی و مضامین گوناگونی را جای داده است. این امر، بررسی این منظومه­ها را از منظر انواع ادبی (literary genres) و مضامین شعری موجود در آنها لازم می­نماید. با بررسی و مطالعة دقیق چهار منظومة عطار؛ یعنی الهی‌نامه، اسرارنامه، منطق‌الطیر و مصیبت‌نامه در مجموع، بیست و هش...

اهمّیت نسخه های خطّی، در شناخت جامعه در دوره های مختلف تاریخی، امری است که بر کسی پوشیده نیست. متون ادبی ما در بردارنده اطّلاعات باارزشی از آداب، سنن، فرهنگ و اعتقادات هر دوره بوده، مسیر شناخت تحوّلات فکری، سیاسی و ساختارهای حکومتی آن دوره را بر ما هموار و روشن می کند. این پژوهش به معرّفی و بررسی یکی از نسخه های خطّی « الفیّه »میرزا محمد تقی تبریزی متخلص یه نیّر می پردازد که از شاهکارهای ادبی در حوزه ط...

ترجمه تاریخ یمینی که توسط جرفادقانی در تاریخ غزنویان بخصوص یمین الدوله محمود به فارسی برگردانده شده است، همانند متن عربی دارای نثری سنگین ، مصنوع، متکلف و فنی است تا جائیکه ممکن است خوانندگان و پژوهندگان را دچار سردرگمی و عدم درک مفاهیم آن کند و از رغبت آنان در تحقیق و مطالعه این اثر بی نظیر ادب فارسی بکاهد، لذا نگارنده بر آن شد تا نکات بغرنج این اثر را در قالب لغات، ترکیبات، اصطلاحات، اعلام اش...

«باهم آیی» در کلام ادبی، حاصل تداعی ذهنی و ابداع ارتباطات هنری و زبانی میان اجزای کلام در دو محور هم نشینی و جانشینی است. در زبان عادی و رسمی، باهم آیی، یکی از شروط لازم برای انسجام و معنی دار بودن کلام است، امّا در زبان ادبی، انواع خلّاقیّت ها و ابتکارات زیبایی شناختی است که منجر به ظهور انواع باهم آیی ها در سخن می شود. بدین جهت، انواع و دایرۀ باهم آیی ها در زبان ادبی بسیار گسترده تر و متنوّع تر ا...

«باهم‌آیی» در کلام ادبی، حاصل تداعی ذهنی و ابداع ارتباطات هنری و زبانی میان اجزای کلام در دو محور هم‌نشینی و جانشینی است. در زبان عادی و رسمی، باهم‌آیی، یکی از شروط لازم برای انسجام و معنی‌دار بودن کلام است، امّا در زبان ادبی، انواع خلّاقیّت‌ها و ابتکارات زیبایی‌شناختی است که منجر به ظهور انواع باهم‌آیی‌ها در سخن می‌شود. بدین جهت، انواع و دایرۀ باهم‌‌آیی‌ها در زبان ادبی بسیار گسترده‌تر و متنوّع‌تر ...

در تذکره‌ها، کتاب‌های تاریخ ادبیات، فهرست‌ها و سایر مراجع به دلیل گستردگی و پراکندگی موضوعی، گاه مطالبی نقل می‌شود که نمی‌توان به درستی همه‌ی آن‌ها اطمینان داشت؛ یکی از آن موارد، انتساب آثار نسبتاً زیادی به ده‌نامه‌هاست. این وضعیت گاه نیز حاصل پیش‌داوری‌های غیر تحقیقی و اعتماد بدون مراجعه به اصل آثار است که برخی محققان مرتکب شده‌اند و به اندک نشانه‌ای مانند شباهت نام یا اشاره‌ی صرفاً واژگانی و نه...

-

صباحی بیدگلی از پیش آهنگان و شاعران پرآوازۀ سبک دورۀ بازگشت ادبی است و در میان شاعران این سبک، رتبتی ممتاز دارد. او در سرودن انواع شعر (غزل، قصیده، ترکیب بند، مثنوی و...) طبع خود را آزموده و در هر صنفِ سخن، به خوبی از عهدۀ ادای آن برآمده است. صباحی در غزلیاتِ شیرین و لطیف خود، به سخن سعدی و حافظ توجه دارد و در قصیده، کار قصیده سرایان بزرگ قرن پنجم و ششم سرمشق اوست. او توانسته است با به کارگیری ان...

بلاغت سنتی، زیبایی شناسی آثار ادبی را تنها در سه حوزه‌ی علم بدیع، بیان و معانی بررسی می‌کند. این دیدگاه سنتی، ارزش زیبایی شناختی هر سروده یا نوشته ادبی را تنها آراسته بودن آن به آرایه‌ها و هنرهایی می‌داند که در سه قلمرو بدیع، بیان و معانی از آن‌ها سخن می‌رود. اما بلاغت جدید، معیار زیبایی اثر ادبی را علاوه بر این سه علم، در شاخص‌ها و مؤلفه‌های دیگری جست‌وجو می‌کند که موجب تمامیت و کلیت اثر و شال...