تفسیر آیه خلافت انسان - آیه سى‌ام سوره بقره - است. نویسنده، پس از توضیحاتى در مورد معناى واژه خلیفه و مشتقات آن، به تبیین و اهمیّت بحث خلافت پرداخته و دیدگاه‌ها در خلافت انسان را در سه محور مورد بررسى قرار داده است. در بحث منظور از خلافت به چهار نظریه اشاره مى‌کند که عبارتند از: 1. آدم، 2. آدم و ذریه او، 3. فرزندان و ذریه آدم و 4. آدم (ع) و همه انبیاء دیگر. در مورد مراد از خلیفه به پنج دیدگاه ز...

 بررسى تأثیرات قراءت و قراءات مختلف در تفسیر قرآن است. نویسنده، اختلافات موجود در قراءات را به شش دسته تقسیم کرده و در دو بخش جایگاه قراءات در تفسیر و اقسام قراءات از جهت تفسیر به تأثیر اختلاف قراءات در تفسیر پرداخته است. قراءات را به مقبول و مردود و شاذّ تقسیم‌بندى کرده و نتایج ذیل را گرفته است: 1. معانى تفسیرى که از اختلافات قراءات مقبول نتیجه گرفته مى‌شود همان تفسیر قرآن به قرآن است، 2. معانى...

 دیدگاه شهید مطهرى درباره فهم و تفسیر متون دینى به طورى کلى و قرآن به طور ویژه مورد بررسى قرار گرفته است.  نگاه مطهرى به فهم قرآن به رغم وجود نقاط مشترک با برخى دیدگاه‌هاى هرمنوتیک، تفاوتهاى آشکارى نیز دارد. مقاله با طرح چند پرسش راجع‌به فهم یک متن به دیدگاه هرمنوتیکى موجود در غرب را مورد بررسى قرار داده سپس دیدگاه شهید مطهرى را پیرامون چند محور از قبیل ماهیت فهم قرآن، فهم‌پذیرى قرآن، قرآن و ف...

 دیدگاه‌هاى گوناگون درباره نسبیّت و اطلاق در اخلاق از منظر قرآن مورد بررسى و نقد قرار گرفته است. نسبیت و اطلاق یا همگانى و همه جایى بودن اصول اخلاقى و تغییرپذیرى آنها در شرایط فرهنگى در زمان‌ها و مکان‌هاى مختلف از مباحث دیرپا و مطرح نزد مسلمانان و غیرمسلمانان است. نویسنده پس از ذکر معناى اطلاق و نسبیّت، به نظرات فلاسفه غرب و فلاسفه اسلامى پرداخته و افرادى مانند: نیچه، ویلیام جیمز، سارتر، ویل دورا...

 نقد نظریه "خاستگاه دینى اخلاق" است. این نظریه معتقد است که تمام قواعد و دستورهاى اخلاقى، سراپا متکى به دین هستند و اگر ادیان را از زندگى بشر حذف کنیم، انسان به هیچ یک از قواعد اخلاقى ره نمى‌برد و پایبند نمى‌شود. اسمیت معتقد است که "دین و اخلاق، براى نحوه زندگى فردى و جمعى اهمیت بنیادى دارد." وى رابطه تنگاتنگ دین و اخلاق را به اجمال مى‌پذیرد و مى‌گوید، ممکن است بگوییم توجه به اخلاق و پایبندى به...

سبک زندگى، مفهوم جدیدى است. از زمان طرح نظرى آن در معناى امروزین، بیش از چند دهه )سالهاى دهه 60 میلادى( نمى‏گذرد. بخشى از ابهام درباره مفهوم سبک زندگى، به مسائل منطقى - زبانى و بخشى دیگر، به بستر فرهنگى - جامعه‏شناختى، که از آن برآمده، بازمى‏گردد. از سویى، ویژگى میان‏رشته‏اى مطالعات مربوط به سبک زندگى به ابهام مفهومى آن دامن زده است. سبک زندگى، مجموعه‏اى از عناصر پیوسته به هم است و افراد، سازوا...

کسانى مدعى شده‏اند که آیت الله سید محمد کاظم یزدى، فقیهى سکولار بوده است; نگارنده در این نوشتار ضمن تفکیک دو پدیده عرفْنگرى با عرفى‏گرایى، بر آن است که سید یزدى، فقیهى عرفْنگر بوده است نه عرفى‏گرا. عرفْنگرى، مفهومى شناخته شده در فقه اسلامى است; به معناى رجوع به عرف در مواردى که شریعت در آن‏ها ساکت است یا آن‏ها را به عرف احاله داده است. عرفى‏گرایى فرایندى است که طى آن، ضمن سلب نگاه قدسى و رازآلود ب...

شهید اول با نگارش آثارى مانا و پویا، نیز کوششى ستودنى، خدماتى شایان به دین و آیین نموده است، به رغم آنکه زودهنگام و در دهه ششم عمر خویش به شهادت رسید. وى بیست کتاب نوشت که لمعه دمشقیه و القواعد والفوائد از آن شمار است. اگر شهید اول جز این دو عنوان کتابى نداشت، باز مایه سرافرازى‏اش بود. این دو اثر شروح و تعلیقات بسیارى از سده هشتم هجرى تاکنون داشته است. این مقاله به پژوهش و بررسى القواعد والفوا...

با افزایش نفوذ پساساختارگرایى و پساتجددگرایى در حوزه ى روابط بین الملل طى دو دهه اخیر، مطالعه گفتمان، مورد توجه فزاینده اى قرار گرفته است. اما این مطالعات همیشه از سوى جریان اصلى روابط بین الملل به این متهم شده اند که فاقد روش هاى نظام یافته مطالعاتى هستند، به واقعیت هاى تجربى توجه نمى کنند و نتوانسته اند به یک برنامه پژوهشى شکل دهند. به نظر مى رسد مخالفت هاى دانش پژوهانى که به این نوع مطالعات ...

روحیات ایرانى چگونه است؟ بى‌گمان نمى‌توان ذات‌باورانه و تقلیل‌گرایانه، از روحیات خاص و ثابت ایرانى سخن گفت؛ درکل عنوان ایرانى ناظر بر تفاوت‌هاى رفتارى افراد و گروه‌هاى مختلفى در دوره‌هاى گوناگونى است. از سوى دیگر؛ مردم تمام فرهنگ‌ها و جوامع (حتى در توسعه‌یافته‌ترین کشورها) در معرض مشکلات رفتارى مانند پنهان‌کارى، دروغ و ضعف کار گروهى و مانند آن بوده و هستند، کما این‌که در میان ایرانیان صفات و رف...