مرکز باستانشناسی ایران در زمستان 1355 – 1356 ه ش / 1979 م با اعزام هیأتی تصمیم گرفت که گذشته هرمز را تحقیق نماید. تا پیش از آن، بجز قلعه پرتغالی، اثر دیگری از هرمز شهرت چندانی نداشت. لی ن تحقیقات این هیأت آش ار کرد که سال ها پیش از ایجاد قلعه ک ک مزبور در این جزیره بناهای عظیم سنگی به سب بناهای ساسانی وجود داشته است که بعدها در ک معماری قلعه پرتغالیها تأثیری عمیق بر جا نهاده است. مقاله پیش رو ح...

در این نوشته آثار معماری مکشوفه از نخستین فصل کاوش های اضطراری محوطۀ باستانی قلا گوری رماوند 1 در سال 1389 معرفی شده است. این کاوش ها با انگیزۀ نجات بخشی این محوطه از خطر آبگیری سد سیمره انجام گرفت. هدف اصلی در این کاو شها مستندسازی آثار منقول و غیر منقول و نجات بخشی آنها قبل از آبگیری سد سیمره و انهدام آنها بود. طرح کاوش نجات بخشی محوطۀ قلاگوری رماوند در اوایل پاییز سال 1389 به پیشنهاد سازمان ...

در پی بررسی ها و تحقیقات اولیه پیرامون پل صفوی بیستون مشخص شد که ساختار اولیه پل مربوط به دوره ساسانی بوده، که به دلایل نامشخصی تا مرحله سنگی نیمه کاره رها شده است. پس از ورود اسلام و در زمان حکمرانی حسنویه (حاکمان محلی غرب ایران پس از ورود اسلام به ایران) این پل کامل می گردد، پس از آن این پل در دوره های مختلف موارد بازسازی و مرمت قرار می گیرد که آثار برخی از این مرمت ها، مربوط به دوره های ایلخ...

این مقاله با توجه به آثار مکتوب و تصویری باقی مانده از هنر ساسانی و سغدی که در زمان امپراتوری ساسانی در دوره هایی زیرمجموعه این پادشاهی بوده است ـ به بررسی تأثیرات هنر ساسانی بر دیوارنگاره های سغدی می پردازد؛ جامعه آماری مورد بررسی 3 نمونه از نقش -برجسته ها و نقاشی دیواری های ساسانی و 6 نمونه از نقاشی دیواری های سغدی می باشد. روش تحقیق، توصیف و تحلیل نگاره ها ست و هدف بازشناسی تأثیرات نگاره های...

مسیحیان از بزرگ ترین اقلیت های دینی در دورۀ ساسانی به شمار می رفتند. با توجه به این که حکومت ساسانی بر بن مایه های آیین زردشتی استوار بود، مناسبات دربار ساسانی با مسیحیان، از جمله مباحث درخور توجه در دوران مورد نظر، به شمار می رود که در مطالعات تاریخی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. از اینرو، در پژوهش حاضر، ضمن مروری مختصر بر چگونگی ورود مسیحیت به ایران در دورۀ اشکانی و گسترش آن در عصر ساسانی، س...

پارچه‌های ساسانی، گروه مهمی از پارچه‌های ایرانی هستند که تعدادی از آن‌ها در موزه‌ها و مجموعه‌های شخصی جهان نگهداری می‌شود. هنر ساسانی بر هنر و تمدن‌های هم عصر و پس از خود تأثیر گذاشت و این تأثیرگذاری در منسوجات آندلس به خوبی آشکار است. عناصر هنری ساسانی به وضوح در پارچه‌های آندلس قابل شناسایی است و نقش‌مایه‌های مشترکی در منسوجات دو سرزمین دیده می‌شود. پرسش اصلی این تحقیق این است که، کدام نقوش ت...

در این نوشته آثار معماری مکشوفه از نخستین فصل کاوش های اضطراری محوطۀ باستانی قلا گوری رماوند 1 در سال 1389 معرفی شده است. این کاوش ها با انگیزۀ نجات بخشی این محوطه از خطر آبگیری سد سیمره انجام گرفت. هدف اصلی در این کاو شها مستندسازی آثار منقول و غیر منقول و نجات بخشی آنها قبل از آبگیری سد سیمره و انهدام آنها بود. طرح کاوش نجات بخشی محوطۀ قلاگوری رماوند در اوایل پاییز سال 1389 به پیشنهاد سازمان ...

مطالعات سکه‌شناسی ساسانی از اواخر قرن هجدهم میلادی آغاز شد و تا کنون پیشرفت‌های چشم‌گیری داشته است، به‌گونه‌ای که امروز پاسخ بسیاری از پرسش‌ها و ابهامات تاریخ و باستان‌شناسی دورۀ ساسانی از تحقیقات سکه‌شناختی به‌دست می‌آید. این مقاله در سه بخش جداگانه، به مسائل عمومی و بنیادی سکه‌شناسی ساسانی می‌پردازد تا خوانندگان فارسی‌زبان را از سرگذشت و دستاوردهای تحقیقات سکه‌شناسی ساسانی از آغاز تا امروز، م...

مدالیون های ساسانی از جمله نقوشی هستند که شخصیت و ممیزه هنر ساسانی را دارا هستند. مدالیون های ساسانی دارای انواع مختلفی هستند که در بین هنر سرزمین های همجوار و سایر تمدن های شرقی و غربی زمان خود نیز دارای محبوبیت و پر کاربرد بوده اند. با توجه به نمونه های زیاد این مدالیون ها، تنوع و گستردگی آنها در بین هنر پساساسانی، آسیای مرکزی، اسلامی، از شرق تا چین و از غرب تا بیزانس، سوریه، قبط (مصر)، اروپا...

عصر بالندگی و شکوفایی هنر ایران دوران سلجوقی و ایلخانی است و در زمان تیموریان به اوج می رسد. در حالی که از گذشته تاکنون مطالب بسیاری در مدح و ستایش صفویان گفته شده که بیشتر جنبه سیاسی دارد تا تحلیل و بررسی جدی در زمینه فرهنگ و هنر. تمرکز و یکپارچگی سازمان دولت صفوی باعث شد تا جمیع هنرها رونق گرفته و تولیدات فراوانی در تمامی زمینه های هنری انجام شود و بدین گونه بود که هنرها در این عصر به جهت کم...