از جمله شاعران توانمند سده یازدهم هجری که علیرغم خلاقیت ها و ذوق شعری اش تقریباً گمنام مانده، سید علی­رضا پسر سید مساعد جبل عاملی متخلص به مهری و سید و مشهور به مهری عرب (تولد 1050هـ.ق. – وفات؟) است. نگارنده در این تحقیق بر آن است تا برای نخستین بار به معرفی نسخ خطّی دیوان این شاعر و بررسی و تحلیل عناصر و مؤلّفه های سبکی او بپردازد. بررسی­های به عمل آمده حاکی از آن است که مهری عرب شاعری تواناست که...

هرقوم و ملّتی در طول تاریخ و در سرزمین خود سرمایه هایی دارد که زمینه ساز پیش رفت های مادی، رفاهی و معنوی آن هاست. یکی از این سرمایه های معنوی که فرهنگ و تمدن آن قوم را می سازد، نوشته هایی است در زمینه های گوناگون و از جمله در موضوع تاریخ که به خودی خود بخشی بزرگ از زندگی مردم را در تمام جنبه های رفاهی، عمران، اخلاق، سیاست، آداب و رسوم، علم، شخصیّت فردی و اجتماعی، افکار و روحیّات، سنن، امثال و بسیا...

هدف: این پژوهش باهدف بررسی وضعیت مؤلفه های گردآوری، سازمان دهی و اشاعه اطلاعات نسخ خطی، در بخش های نسخ خطی کتابخانه های ایران بر اساس مؤلفه های مدیریت دانش انجام شده است. روش تحقیق: در این پژوهش از روش ترکیبی (کمی و کیفی) همزمان استفاده شده است. جامعه پژوهش را کلیه بخش های نسخ خطی در کتابخانه های سطح کشور که دارای بخش نسخ خطی و کارمند بوده اند، شامل 44 کتابخانه در سطح ایران، تشکیل داده است که ب...

نسخه خطی "رضوان "نوشته میرزا آقاخان کرمانی، نویسنده دوره بازگشت ادبی است که به سبک "گلستان سعدی "در قالب حکایت و به نثرمسجع و توأم با نکات ادبی، و اخلاقی در قرن 13 به رشته تحریر درآمده است. حاوی 351 حکایت منظوم و منثور بوده و نخستین اثر میرزا آقاخان کرمانی ادیب عصر قاجار است که برای شناخت اوضاع سیاسی و اجتماعی و فرهنگی ایران در قرن سیزدهم هجری بسیار سودمند است. - مولف در نگارش و نثر کتاب خود ...

نسخه‌های خطی به دلیل احتوای آنها بر مسائل ادبی و تاریخی، اطلاعات ارزشمندی برای اهل پژوهش فراهم می‌کند؛ بدین دلیل معرفی نسخه‌های خطی، یکی از وظایف ضروری پژوهشگرانِ عرصۀ پژوهش‌های ادبی در عصر حاضر است. یکی از مجموعه‌های ناشناخته و مجهول القدری که در شبه قاره و در قرن یازدهم هجری تألیف شده است، «مجمع الافکار، نادر و کمیاب» اثر محمد حکیم هندی است. تنها نسخۀ خطی مجمع الافکار به شمارۀ 14209 در کتابخان...

کتاب حدایق الدقایق نسخه منحصر به فردی است که ابوالحسن وحیدالدین ابن زین­الدین حاجز بن اسفرغابادی نگاشته‌است. تاریخ دقیق تألیف کتاب مشخص نیست اما آنچه مسلم است، میرجان آن را در نیمه اول قرن دهم تألیف کرده است. میرجان در حدایق به شرح سخنان شیخ جلال الدین محمد، پیر و مراد خود پرداخته است. مؤلف از بزرگان سلسله نقشبندیه بوده،  به ناصرالدین عبیدالله، از خواجگان نقشبندیه نیز ارادت داشته است. از حدایق ...

تصحیح علمی دیوان حافظ از سید علی محمد رفیعی، با استفاده از روش احتمالات و تکیه بر اقدم و اکثر نسخ مدعی به دست دادن کلام راستین حافظ است و در این ادعا گاه به این نتیجه رسیده است که اگر ضبطی اشتباه و ضعیف باشد از زیر دست شخص حافظ بیرون آمده است و با توجه به این که حافظ معصوم نیست پس اشتباه خود اوست. بررسی گزینش هایی که مصحح بر این اساس آورده می تواند حدود توانایی محدود و لغزش ها و نواقص روش متکی ...

شناخت نسخه های خطی اصل یکی از عوامل اصلی در جریان گردآوری وتصحیح متون است .از اینرو محققان تلاش گسترده ای در به دست آوردن نسخه های خطی اصل دارند تا بتوانند جریان علمی عصر مولف را بهتر شناخته وشیوه ی تفکر مولف را ازاصل دستنوشته اودریابند.بدین جهت فهرست نویسان با توجه به علایم ونشانه های متعدد ،سعی درشناسایی نسخه های اصل داشته ودارند. درتحقیق حاضر سعی برآن شده تابخشی ازاین نشانه ها که ازفهرست ها...

تمثیل یکی از مهمترین و کهن ترین شیوه‌های بلاغی در ادب فارسی ایران و فرهنگ اجتماعی جهان است. به دلیل ظرفیت معنایی وکاریزمای گفتمان؛ حجم بزرگی از ادبیات تعلیمی را پوشش می‌دهد. در این مقاله ضمن معرفی ِ نسخه‌ی خطی "کلیات دیوانِ طالب علی خان متخلص به عیشی" نمونه‌های تازه‌ای از تمثیلات داستانی و شعری را از متن آن می‌آوریم. نسخه خطی این دیوان، به خط نستعلیق کتابت شده است. از ذکر تحمیدیه­ها و مناقب اهل ب...