چکیده نحوعربی، دستورزبان فارسی وعلم معانی مباحثی است که به صورت واحدهای مستقل درسی دررشته زبان و ادبیات فارسی تدریس می شود، درحالی که مطالب مطرح دراین سه حوزه دارای پیوندی عمیق است و نادیده گرفتن این پیوند همواره مشکلاتی را برای درک صحیح این مباحث - بویژه برای دانشجویان- به همراه داشته است. دراین پژوهش کوشش شده است هریک از مباحث مربوط به بخش مرفوعات نحوعربی یعنی فاعل، نایب فاعل، مبتدا و خبر اب...

از میان نظریه هایی که در احیا و بازسازی دانش معانی در فاصلۀ سال های دهه 50-60 میلادی سهم بسزایی ایفا کرده اند، از کاربردشناسی زبانی می توان نام برد. هدف اصلی کاربردشناسی، مطالعه رابطۀ میان صورت های زبانی و کاربران آن هاست. کاربردشناسی زبانی به بررسی پدیده های زبانی از منظر کاربرد واحدهای زبانی می پردازد و هدف آن اساساً درک منظور کاربران زبان است. با در نظر گرفتن مبانی کاربردشناسی و علم معانی می ...

چکیده مثنوی مولوی دارای شیوه های مختلف بیانی است، که ما در ابتدای مقاله بعضی از آن ها را بررسی می کنیم. یکی از اصلی ترین این شیوه ها، تداعی معانی است. در این شیوه بسط سخن به گونه ای است که مؤلف با یادآوری موضوعات جدید به صورت سلسله وار به دنبال آن­ها می­رود. دربارۀ محاسن این شیوه در کتاب­هائی که دربارۀ مثنوی نوشته شده، صحبت شده است، ولی ما در این نوشته می کوشیم نشان دهیم که گاه این شیوه به یکد...

لفظی که دارای چند معناست، یا مشترک است و چند معنای حقیقی دارد که لفظ به صورت بدلی بر آنها شمول دارد یا اینکه دارای معانی حقیقی و مجازی است یا اینکه چند معنای مجازی دارد که عند القرائن از آن اراده می شوند. در مورد جواز ارادة معانی متعدد از این نوع از الفاظ و جواز حمل آن بر معانی متعدد آن، اصولیون به اختلاف اقوال افتاده اند که مشهورترین این اقوال جواز و عدم جواز است. این اختلاف اصولی در میان فقه...

بحث از «علیت»ازمهم ترین مباحثی است که زیربنای بسیاری از دیگر مباحث فلسفه اسلامی را تشکیل می دهد، تا آنجا که انکار آن در حقیقت نفی همة علوم اسلامی است. از سوی دیگر پذیرفتن اصل علیت هم، اختلافات و کشمکش ها را در ابعاد و زوایای این قانون در پی داشته است، امّا به ندرت موجب انکار اصل علیت شده است. یکی از کسانی که در مغرب زمین اصل علیت را به چالش کشیده و در صدد انکار آن برآمده است«دیوید هیوم» است. د...