درایران باستان و پیش از ورود اسلام به ایران، ادیان و مذهب زردشتی، مانوی و مزدکی، پا به عرصه ی وجود نهادند و هرکدام سعی کردند با توجه به مقتضیات زمان و خصوصیات آن روز جامعه ی ایرانی، تعالیمی را نشر دهند تا بتوانند از پیروان بیشتری برخوردار شوند، خصوصاً دین زردشتی که از دوران پیشدایان تا ساسانیان به عنوان دین و آئینی مهم و بزرگ همواره دارای پیروان بیشماری بوده است. اما با ورود اسلام به ایران و موا...

تداخل مفهومی میان امنیت، سیاست و استراتژی، همواره باعث ایجاد ابهام و وابستگی حوزه مطالعات امنیتی به حوزه های مطالعات سیاسی، استراتژیک و روابط بین الملل شده است. در این مقاله، با در معرض سؤال قرار دادن مفروضات ادبیات موجود در مطالعات امنیتی، تلاش می شود تا زمینه های برون رفت از این وضعیت مورد بررسی قرار گیرد. به اعتقاد نگارنده، برای حل مشکل تداخل مفهومی امنیت با سیاست و استراتژی و به تبع آن، برا...

کرتیرومانی؛ بر پایه متون زردشتی و مانوی هدف از ارائه ی این پژوهش این است تا در باره کرتیر و اقدامات وی که تا حدودی در منابع تاریخی کمتر سخن رفته، مطالبی به صورت گسترده و یکجا گردآوری شوند و نیز بتوان نقش کرتیر را در اوایل دوره ی ساسانی آن گونه که بوده است بیان نمود. در این پژوهش نگارنده برآن است تا چالش های ایدئولوژیکی بین این دو شخصیت سیاسی- دینی یعنی کرتیرو مانی را بررسی نموده و بتواند مشخص ...

دینکرد، مهمترین و بزرگترین اثر به زبان فارسی میانه است؛ دانشنامه ای است شامل نٌه کتاب، در بردارندة آثاری قدیم تر به شکل گزیده، با تعبیر و تفسیر. به طور کلی هدف این کتاب ها دفاع منطقی و مستدل از دین زردشتی و رد دیگر ادیان است. کتاب پنجم دینکرد متشکل از پرسش هایی است که پیروان دین زردشتی مطرح کرده و آذرفرنبغ به آنها پاسخ می گوید. در این پرسش ها و پاسخ ها، موضوعاتی از قبیل تاریخ دین، زندگی و تعالیم...

بسیاری از مکاتب فکری در جهان، خواه فلسفی یا دینی، تعبیر و رویکردی ویژه به مفهوم تاریخ و زمان ارائه کرده­اند. از این­رو، فلسفه­های تاریخ و الهیات تاریخی گوناگون و چندمنظری در این زمینه شکل گرفته­است. ایرانیان باستان نیز به همین­گونه، قائل به فلسفة خاصی از تاریخ بوده­اند که برداشت­های دینی و جهان­بینی­شان در آن منعکس می­شد. این فلسفة تاریخ، حاصل یک زمان مشخص یا متأثر از واقعه­ای خاص نبوده­است، بل...

گزارش گمان‌شکن از آثار الاهیاتی زردشتی است که مؤلف آن، مردان فرخ، پسر اورمزد داد، ضمن بیان اصول دین زردشتی شبهاتی را درباره باورهای اسلامی، یهودی، مسیحی و مانوی مطرح می‌کند. مهم‌ترین مسئله، از نظرگاه مردان فرخ، مسئلۀ یکی‌پنداشتن منشأ خیر و شر است که پیوند نزدیکی با مبحث توحید دارد. از این‌رو مؤلف فقراتی را از منابع ادیان ابراهیمی در این باره نقل و نقد می‌کند. در واقع، نویسندۀ گزارش...

در روزگار باستان آیین قربانی ، در هند و ایران ، مهمترین آیین دینی تلقی می شد . در هندآیین قربانی رفته رفته از آیینی ابتدایی به چنان نظام پیچیده ای بدل شد که در دوره ای برایبرگزاری آن حضور چندین دین یار ضروری بود و نظام تمام کائنات وابسته به این عملتصور می شد. شرح این آیین با جزئیات تمام در متونی موسوم به براهمنه ها نقل شده است .براهمنه ها در واقع بازتاب دوره ای از حیات دین هندوست که در آن آیین ...

یزدگرد یکُم. 399-420 میلادی با دوری جستن از جنگ با امپراتوری روم که خود سخت گرفتار شورش‌ها و آشفتگی‌های سیاسی بود و پایان بخشیدن به پیگردها و آزارهای گهگاه مسیحیان و یهودیان، هم بزرگان ایرانی خواهندۀ جنگ با دشمن دیرینۀ ایران را به خشم آورد و هم آزردگی و ناخشنودی موبدان زردشتی را که هیچگاه چشم دیدن بردباری مذهبی شهریاران ایران و گسترش فزایندۀ آموزه‌های مذهبی بیگانه در ایران را نداشتند. از این‌رو،...

تاکنون در مورد ترکیه، مطالعات و تحقیقات چشمگیری صورت گرفته و محققان تلاش نموده اند تا این کشور همسایه و پل واسط میان فرهنگ و تمدن شرق و غرب را بهتر بشناسند؛ بااین حال، هیچ پژوهشی در مورد وضعیت مطالعات ترکیه شناسی در ایران صورت نگرفته است. ما در این مقاله سعی کردیم تا وضعیت این مطالعات را در چهار دانشگاه معتبر (امام صادق(ع)، شهید بهشتی، تهران و علامه طباطبایی) مورد بررسی قرار داده و منبع جامعی ر...