«خروجگاه» در بعضی از متون کهن فارسی و ازجمله در آثار قرن‌های پنجم و ششم بارها به­کاررفته است. امروزه ابتدایی‌ترین دریافت از آن، «مکان خارج­شدن» و احیاناً «زمان خارج­شدن» است. بعضی از معاصران جزء نخست آن، یعنی «خروج» را با واژة «خوریژ» و گونه‌های مختلفش (خریج، خریچ، خوریج، خوریچ، خموج، خوموج) در بعضی از گویش‌ها سنجیده و به معنای «آتش» دانسته‌اند، حال آنکه باتوجه­به کاربرد آن در متون مختلف قرن‌های...

مفسران قرآن واژه «غیر بعید» در آیه 31 سوره ق «وَ أُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِینَ غَیْرَ بَعِید» (ق/31) را دارای چهار احتمال نحوی ظرف مکان، ظرف زمان، حال، صفت مصدر محذوف دانسته­اند. این در حالی است که ایشان درباره تفسیر این واژه، حدود 9 احتمال معنایی بیان­کرده ولی برای اکثر آنها دلیلی ارائه نداده­اند. این پژوهش با توجه به مضامین کلی سوره ق، دو معنا برای واژه «غیر بعید» بیان و سپس هردو را با سایر آیات قرآن تأیید و...

پایان نامه مشتمل بر یک مقدمه و هفت فصل می باشد: در مقدمه از ضرورت تحقیق، اهداف، فرضیه ها، پرسش ها، پیشینه و مفاهیم همچون معنا، حجیت، عقل، سنت و ... بحث شده است. در فصل اول ریشه عقل، معانی آن در لغت و مترادفات آن بیان کرده ایم. ریشه عقل عقال به معنای (بند شتر) نمی باشد بلکه عقل (قوه دراکه) ریشه اش عقل (مصدر به معنای منع) یا عقال (که مصدر و به معنای منع است) و یا از معقل منقول می باشد و حجا، کیاس...

دستگاه فعل در گویش کلاسوری مختصات و ویژگی­هایی دارد که آن را در تقابل با زبان فارسی و دیگر گویش­های جنوب غربی ایران قرار می­دهد. حتی در مواردی آن را از برخی از گویش­های هم‌خانوادۀ خود، نظیر هرزنی، تالشی، تاکستانی، چالی، اشتهاردی، سگزاری، خیارجی و ... که گروه زبان­های شمال غربی ایران را تشکیل می­دهند و احتمالاً جملگی از آذری باستان منشعب شده­اند، متمایز می­کند. برخی از این ویژگی­ها که در بررسی­ها...

در این پژوهش، چهار متن را از ‏میان نثرهای قاجار بدین شرح برگزیده‌ایم: ناسخ‌التواریخ اثر محمّدتقی لسان‌الملک سپهر، مسالک‌المحسنین اثر عبدالرّحیم تبریزی، مجمع‌الفصحا اثر رضاقلی‌خان هدایت و هزار و یک شب ترجم? عبداللّطیف تسوجی تبریزی. سپس در آنها مهمّ‌ترین اشکال‌های نگارشی و ویرایشی را در ‏حوزه‌های فعل، نشانه‌های جمع، واژه‌ها و ترکیبات، قید، حروف، مصدر، صفت بررسی کرد‌ه‌ایم و ادام? آنها را در نثر فارسی ...

گویش اردکان فارس یکی از گویش‌های جنوب غربی ایران است که در بعضی از مناطق شهرستان سپیدان استان فارس از جمله مرکز آن؛ یعنی شهر اردکان رایج است. در این پژوهش سعی شده است با تجزیه و تحلیل داده‌های جمع آوری‌شده از طریق پرسشنامه و مصاحبه با  گویشورانِ بالای 35 سال، به بررسی و توصیف موشکافانۀ دستگاه فعلی گویش اردکان فارس پرداخته شود و مباحث مصدر، ریشۀ فعل، افزونه‌های صرفی، زمان‌های مختلف، وجه، افعال سب...

دیدگاه فقیهان به فقه، دیدگاه یکسانی نیست؛ برخی فقه را تنها در حوزه فردی مورد بررسی قرار داده و وظیفه آن را تعیین وظایف مکلفان در زندگی فردی می‌‌دانند، اما عده‌‌ای به خصوص فقهای معاصر، علاوه بر آنچه در فقه فردی مطرح است، آن را منبع تعیین قواعد اجتماعی همه مردم در جامعه و مرجع تقنین برای اداره حکومت اسلامی می‌دانند. روشن است که هریک از این دو دیدگاه، موجب تفاوتها و تغییراتی در نحوه استنباط فقها خ...

شهرسازان تا کنون همواره به مسائلی مانند زیباشناسی، کاربری زمین، حمل و نقل و امثال آن پرداخته و کمتر به مسئله انرژی و مصرف بهینه آن در شهر توجه کرده‌اند. باتوجه به اینکه منابع انرژی فسیلی محدود هستند و استفاده بی‌رویه از آنها محیط زیست را آسیب پذیر کرده است، استفاده از آنها بعنوان سوخت نابخردانه است. در سالیان اخیر طراحی شهرهایی با حداقل مصرف انرژی مانند مصدر در امارات مورد توجه شهرسازان قرار گر...

کان القرآن الکریم المعین الأوّل لمن یرید أن یتثقّف، فلا غنی لأیّ مثقّف عن قراءته وفهمه وحفظه؛ فهو مصدر التّراث الدّینی، وینبوع الفکر الإسلامی، ومَعین ثَرٍّ للبلاغة والفصاحة والبیان، إذ استثمره الشّعراء فی کلّ مکان وزمان فی صوغ معانیهم، وإغناء إبداعاتهم، وإضفاء الجمال علیها، وتعمیق تجاربهم الشّعریة. وقد اقتبس  الکثیر من الشّعراء آیات من القرآن الکریم وضمّنوها قصائدهم، واستفادوا منها فی سرد قصصٍ علی طرازها، وربط...

حقیقت علم و ادراک و چگونگى حصول آن برای نفس ناطقه، در حکمت متعالیۀ صدرایى از مرحلۀ معرفت‏شناسى فراتر رفته و وارد مباحث هستى‏شناسى شده است. صدرالمتألهین در دو حوزۀ ادراکات جزئی خیالی و ادراکات کلی عقلی، نوآورى‌هایی دارد که در فلسفه‌هاى پیش از او سابقه نداشته اما دیدگاه او دربارۀ مصدر بودن نفس در حصول ادراکات جزئی خیالی، از سوی برخی شارحان فلسفۀ او پذیرفته نشده است. در نوشتار حاضر، تلاش شده مظهری...