چکیده فهم درست آیات قرآن کریم بر پایه فهم صحیح مفردات آن استوار است. برای پی بردن به معنای مفردات قرآن دو روش وجود دارد: شیوه نخست همان شیوه رایج و تقلیدی است که با مراجعه به منابعی مانند «مفردات الفاظ القرآن» راغب اصفهانی انجام می گیرد. شیوه دیگر روش اجتهادی است که در آن افراد می توانند پس از شناسایی مبانی و آگاهی از ضوابط و مراحلی خاصّ، خود به معنای دقیق واژه دست یابند. این راه از آن جهت مهمّ ...

مصادر اسلامی جنگهای صلیبی در طیفی وسیع از سنت های تاریخنگاری یافت می شوند که هر چند از زاویه نگرش مسلمین این جنگها را ارزیابی می کنند لیکن بواسطه نزدیکی به رویدادها و دسترسی به اسناد و روش علمی که تاریخنگاران اسلامی بویژه ابن اثیر به آن پایبند بوده اند از اعتبار بسیار برخوردارند. بررسی روش های تاریخ نگاری و ارزیابی شیوۀ علمی گزینش و چینش روایات مصادر اسلامی و میزان و حوزۀ اعتبار این روایات در ج...

در میان فقیهان، این جمله مشهور است که: «فقیه ترین مردم آشناترین ایشان به اختلافات فقهی است». گویا کسی که همۀ مواضع فقهیِ پیشوایان و مجتهدان مذاهب و دلایل آنها را از نظر گذرانده است و به موضع فقهی خاصی به صورت مدلل و مستدل رسیده، حتماً از توانایی فقهی بیشتری برخوردار است. در میان عالمان امامیه، یکی از نخستین فقیهانی که به «فقه الخلاف» پرداخته و آثاری را در « فقه مقارَن» پدید آورده، سید مرتضی متوفای...

آنچه تاکنون در حوزه فرهنگ های لغت فارسی به عربی به نگارش درآمده است ، حدود پانزده فرهنگ لغت دو زبانه است که شامل همه انواع واژگان است. اما تخصصی بودن کار مترجمان و همچنین دانشجویان و استادان عربی دانشگاههای کشور اقتضا می کند تا در این حوزه فرهنگ های لغت با محدوده دستوری ویژه به رشته تحریر درآید. یکی از این فرهنگ ها می تواند «فرهنگ مصادر فارسی و معادل عربی آن ها» باشد. از آنجا که این کار نیازمن...

بازشناسی مؤلفه‌های مهدی‌باوری پاره‌ای از زیدیان هم‌زمان با ظهور محمدعبدالله بن حسن مثنی ملقب به نفس زکیه (145 ـ 100) موضوع اصلی پژوهش پیش روست. در این مقال بررسی تحلیلی عناصر مهدی‌انگاری نفس زکیه پی گرفته شده است که از کارکردهای ویژه‌ای در قیام محمد و همچنین تبیین روند باور به مهدویت در میان زیدیه برخوردار است. به نظر می‌رسد مهدی‌باوری نفس زکیه از مؤلفه‌ها و شاخص‌هایی چون اهتمام به نام و نسب و ...

زید بن وَهْب جُهَنی (84 ه‍ ) یکی از اصحاب امام علی(ع) و از نخستین گردآورندگان خطب حضرت بود که اثری با عنوان «خطب امیرالمؤمنین علی المنابر فی الجُمَع و الأعیاد و غیرها» تألیف کرد. این کتاب که از کهن ترین مصادر نهج البلاغه نیز به شمار می رود، تا زمان شیخ طوسی (460 ه‍ ) وجود داشت و مورد استفاده نویسندگان اسلامی قرار می گرفت، لکن پس از قرن پنجم هجری همچون بسیاری از میراث مکتوب اسلامی دستخوش حوادث قرار گر...

در میان فقیهان،‌ این جمله مشهور است که: «فقیه‌ترین مردم آشناترین ایشان به اختلافات فقهی است». گویا کسی که همۀ مواضع فقهیِ پیشوایان و مجتهدان مذاهب و دلایل آنها را از نظر گذرانده است و به موضع فقهی خاصی به صورت مدلل و مستدل رسیده، حتماً از توانایی فقهی بیشتری برخوردار است. در میان عالمان امامیه، یکی از نخستین فقیهانی که به «فقه الخلاف» پرداخته و آثاری را در « فقه مقارَن» پدید آورده، سید مرتضی متوفا...

 نگاهى گذرا به زندگى نامه و شخصیت عکرمه و ارائه روش تفسیرى اوست. عِکْرِمَة - مولى ابن عباس - (25-105 ه .ق.( از مفسّران تابعین است. نویسنده پس از ذکر تاریخ زندگانى وى از جمله ورود به جمع تابعین و سفرها و اخذ جوائز و دوران پایانى زندگى، به مشایخ و استادان و شاگردان عکرمه اشاره کرده و اتهامات رجالیان را درباره شخصیت وى به ویژه کذاب بودن و دروغ بستن بر ابن عباس، گرایش به مذهب خوارج، ناخشنودى معاصران از ...