الجامع‌الصغیر سیوطی، یکی از جوامع روایی معروف اهل سنت است که با روش الفبایی (بر حسب ابتدای روایات) تدوین شده است. این تحقیق به بررسی میزان صحت استنادات کتاب مذکور به راویان و مصادر روایی پیشین که سیوطی از آنها نقل کرده (و در نگاه اول به نظر می‌رسد ارجاعات وی همگی دقیق هستند) پرداخته است.پژوهش حاضر، با روش کتابخانه‌ای و تحلیل محتوای کمّی و بر اساس نمونه‌ای که به روش سیستماتیک و طبقاتی تهیه شده اس...

از ویژگی های تاریخ نگاری در دورۀ فاطمیان، ظهور سبک جدیدی بود که در کنارتاریخ سیاسی، جنبه های مختلف تاریخ اجتماعی ، از جمله مسائلی چو ن نحوۀعملکرد دولت در ادارۀ امور مالی، قضایی، اداری و نظامی و نظام تشکیلاتی رامورد توجه قرار می داد. در این نوشتار شماری از قدیم ترین نگاشته هایی که درباب تاریخ تشکیلات اداری و مالی در دورۀ فاطمیان یا اوایل دورۀ ایوبی، نوشتهشده و خود از مصادر تاریخ نگاری متأخرتر قل...

در مصادر حدیثی در باره تربیت دینی کودکان روایات زیادی وجود دارد که در میان آنها مراقبت بر نماز فرزندان جایگاه ویژه‌ای را به خود اختصاص داده است. در این بین، احادیثی به چشم می‌خورد که به سبب وجود واژه ضرب، در نگاه اول، از آنها فهمیده می‌شود که معصومان والدین را به زدن کودک در صورت سرپیچی از خواندن نماز ترغیب کرده‌اند. این نوشتار در پی اثبات آن است که با توجه به شواهد لغوی، حدیثی، سیره اهل بیت ...

این پژوهش به مطالعۀ نامه‌های دعوت پیامبر گرامی اسلام(ص) می‌پردازد. با یک نگرش کلی به تمام نامه‌های دعوت، مواردی چون؛ تعداد نامه‌ها، زمان ارسال نامه‌ها، مخاطبان، مفاهیم اصلی و متون اختلافی مورد مطالعه قرار گرفته است. همچنین مصادر طولی و عرضی نامه‌ها، مسألۀ امی بودن پیامبر(ص) و فلسفه ارسال پیام کتبی نیز بررسی شده است. در بخش دیگری از این پژوهش، تحلیل فراوانی ‌نامه‌های دعوت بر اساس سال‌های پس از ب...

آگاهی از روش معصومین، به‌خصوص امام علی ‌(ع) به‌عنوان وارث علم پیامبر، ما را در استفادة صحیح و روشمند از قرآن رهنمون می‌سازد. ضرورت پرداختن به این موضوع وقتی دوچندان می‌نماید که بدانیم شمار شایان توجهی از روایات این امام همام در تفاسیر اهل سنت ذکر و به آن‌ها استناد شده است. مقالۀ حاضر به روش توصیفی ـ کتابخانه‌ای ابتدا روایات تفسیری امام علی ‌(ع) را از این مصادر استخراج و سپس گونه‌ها و روش‌های آن...

فی مصادر التراث السیاسی الاسلامی اثر نصر محمد عارف یکی از مطالعات ارزشمندی است که در حوزه میراث سیاسی اسلام تألیف شده است. ایشان در بخش اول کتاب، به نقد روش شناختی مطالعات سیاسی معاصر و در بخش دوم آن به کتاب شناسی میراث سیاسی در اسلام پرداخته است. در شماره های پیشین، میراث سیاسی در هفت سده نخستین هجری معرفی گردید. آنچه اکنون پیش روی شماست، ادامه همین کتاب شناسی در سده های هشتم و نهم هجری است که...

قال رسول الله: «کلمهُ حکمهٍ سَمِعَها المومن فَیَعمَل بها خَیرٌ مِن عباده سنهٍ». یبحث الإنسان فی کل زمان و مکان عن الإنسان الحکیم، و یری فیه تجارب و یتعلم منه دروساً، و لذا نجد أنَّ کلمه حکیم إذا أطلقها الناس علی أحد فکأنّما یمنحونه وساماً رفیع المستوی، و لقباً یخلد اسمه فی سجل أهل الرأی و البصیره النافذه. بما أنَّ الحکمه تصقل عقول الناس، و علی حدٍ ما تلعب هذه الحکمه من دور مهم فی تشکیل العقل الإنسانی، و تسهم فی تق...