معماران تاریخی در طراحی فضا برای سهولت ایجاد رابطه بین خالق و مخلوق از ابزارهای مختلفی بهره گرفته اند؛ آن ها با به کارگیری نور، نماد وحدت الهی، سعی داشتند تا جلوه ای از ذات الهی را در ذهن بیننده به تصویر بکشند. به سبب جایگاه ارزشمند نور در باور ایرانی و رابطه ی مستقیم آن با قلمروی حکمت و فلسفه کامل ترین بازخوانی می تواند بر روی فضاهای نیایشی انجام شود. درنتیجه بهترین گزینه برای بررسی نسبت نور و...

معماری گذشته ایران بر پایه هندسه بنا شده که از ویژگی‌های بارز آن تزیین و نقش‌بندی سطوح است. معمار ایرانی همواره سعی در پرهیز از بیهودگی و بهینه‌سازی مصالح مورد استفاده داشته است. با شناخت و تحلیل گره‌های کاشی‌کاری از لحاظ فرم و هندسه می‌توان به ساختار فرمی و نحوة اجرای آنها پی برد. در این راستا، اصفهان ازجمله شهرهای ایران است که تنوع کاشی‌کاری‌ها در مساجد آن بسیار چشمگیر است. فرض بنیادین این پژ...

از زمان بنیانگذاری مساجد اسلامی توسط نبی اکرم)ص(، نه تنها به صورت شکلی مساجد متحول شده اند، بلکه از نظر فرهنگی و اجتماعی نیز در جریان دگرگونی قرار گرفته و هویتی جدید برای آنها پدید آمده است. برای آن که مسجد بتواند جایگاه حقیقی خود را در جامعه محقق سازد، لازم است دو دسته کارکرد را به صورت همزمان تأمین نمایند: -1 کارکردهای آیینی 2- کارکردهای فرهنگی– اجتماعی؛ بسیاری از فعالیت ها به صورت همزمان هر ...

تزیین در معماری مساجد و سایر ابنیه اسلامی جایگاهی رفیع دارد، چراکه علاوه بر زیبایی ظاهری از ارزش های والاتری نیز برخوردار بوده و ذهن جستجوگر را قبل از نمود ظاهری به معنای درونی رهنمون می سازد. در تحقیق پیش رو خصوصیات تزیینات معماری مسجد سید، به عنوان یکی از مهم ترین بناهای مذهبی دوران اسلامی ایران، و آخرین بنای معروف دوره قاجار در شهر اصفهان مورد بررسی قرار گرفته است. در ابتدا مروری بر اندیش...

سرچشمه‌های ساختار شکل در ابنیه آیینی متنوع‌ است که ریشه در فرهنگ، جغرافیا، اقلیم، معماری بومی و... دارد. با ثبات ساختار شکل این ابنیه در هر آیین، تکرار آن جزو لاینفکی از آن شده و به نمادی از آیین تبدیل می‌شود. به دیگر سخن شکل در ابنیه آیینی به عنوان امری مقدس قلمداد می‌شود. با چنین پشتوانه‌ای، ساختار شکل دیگر وابسته به جغرافیا، اقلیم، بوم و... نبوده و به صورت تحمیلی تداوم پیدا می‌کند. هریک از ا...

مقرنس گونه ای تاقچه بندی آذینی در زیر گنبد های روی ایوان ها و درگاه ها با آجر،کاشی و گچ می باشد که در آن هر رده از تاقچه ها از رده زیرین خود پیش می نشیند تا درگاه به هم آید.در حقیقت،مقرنس اساساً یک هنر تزیینی هندسی است که هدف تزیینی آن در درجه اول ایجاد سایه روشن و القاء خطوط و در درجه دوم فراهم نمودن سطوح بیشتر برای اجرای تزیینات ظریف تری هم چون آجر چینی،گچ بری،موزاییک کاری و نقاشی می باشد. در...

هنر اسلامی در بخشهای مختلف، بخصوص در زمینه معماری و تزئینات وابسته به آن دارای ویژگی و زیبایی خاصی است. به طور کلی در تاریخ معماری ایران تزئین نقش مهمی دارد و توانسته از گذشته های دور تا به امروز پویایی و تداوم خود را همواره حفظ نماید. از اواخر دوره سلجوقی هنرمندان ایرانی بخش های خارجی بنا را با قطعات ریز لعابدار به رنگ فیروزه ای تزئین نمودند و اوج تزئینات خارجی بناها در دوره صفوی بوده است. تزئ...

سنگاب­های اصفهان حاصل دست هنرمندان توانا و چیره دست اصفهانی در ادوار مختلف تاریخ است. این ظروف سنگی بزرگ را در گذشته خیّرین وقف می­کردند و در اماکن عمومی قرار می­گرفت و با آب خنک و گوارای خود هر تشنه لبی را به یاد آقا امام حسین)ع( و شهدای کربلا سیراب می­کرد. در این مقاله به کتیبه­های سنگاب مدور مسجد رحیم خان پرداخته شده است. این سنگاب بر اساس متن کتیبه­ها و مادۀ تاریخ آن در سال ۱۲۹۹ ق توسط آقا م...

این مقاله فاقد چکیده می​باشد.