جی. ال. مکی، فیلسوف ملحد انگلیسی مدعی است که باورهای دینی فاقد تکیه گاه عقلانی اند. وی برای اثبات مدعای خویش بین سه قضیه ای که مورد قبول خداشناسان است ، ناسازگاری برقرار می کند. این سه قضیه از این قرار است : "خداوند قادر مطلق است "، "خداوند خیر محض است "، "و شر وجود دارد" گرچه در بین قضایای مذکور، تناقض صریحی به چشم نمی خورد اما اگر چند قضیه دیگر را به آنها ضمیمه کنیم، تناقض آشکار می گردد. برای...

یکی از رذایل اخلاقی که در طول تاریخ بشر آثار بسیار منفی فردی و اجتماعی داشته است مسأله حسد است، حسد به معنی «ناراحت شدن از نعمت¬هایی است که خداوند نصیب دیگران کرده و آرزوی زوال آنها و حتی تلاش و کوشش در این راه»! در واقع می¬توان گفت: حسد یکی از ریشه¬های اصلی تمام بدی¬هاست و از دام¬های بسیار خطرناک شیطان است، همان دامی که در نخستین روزهای آفرینش بشر کار خود را کرد و فرزند آدم (ع) «قابیل» را ب...

آدمی در برخورد با امور ناخوشایندی همچون درد، رنج، اندوه، بیماری و مرگ و انواع بلایا متوجه می­شود که دنیا و هستی پیش رویش آکنده از ناملایماتی است که می­تواند اندیشه او را هم مانند جسمش تحت تأثیر قرار دهد. فیلسوفان در برخورد با این امور ناخوشایند بوده که به اندیشه در باب شرور توجیه عقلانی آن برآمدند. در این زمینه آراء فراوانی از متفکران غربی و اسلامی وجود دارد، لیکن ما لازم دیدیم که به جست‌وجوی ا...

انسان در زندگی خود با رخدادهای گوناگون مواجه می شود . این رخدادها به 4 دسته کلی قابل تقسیم هستند : رخدادهایی که در ظاهر و باطن بیانگر رحمت اند ، رخدادهایی که در ظاهر رحمت و در باطن نقمت اند ، رخدادهایی که در ظاهر نقمت و در باطن رحمت اند و رخدادهایی که در ظاهر و باطن نقمت اند . شناخت هر دسته از رخدادها و آگاهی از طریقه مواجهه صحیح با آنها ازاهمیت بسیار برخوردار است و توجه ویژه می طلبد . بدین منظ...

نظرورزی در خصوص مفهوم دولت، پیشینة عمیقی در تاریخ اندیشه سیاسی مغرب زمین دارد. هرچند در این زمینه در یونان باستان مطالعات مختصر و حاشیه­ای صورت گرفت اما پس از رنسانس شاهد توجه بیشتر به مفهوم دولت و مختصات آن هستیم. آلمان قرن هجدهم یکی از مهم­ترین عرصه­های اندیشه‏ورزی پیرامون این مفهوم است. شوپنهاور به عنوان یکی از متفکرین آن و معاصر هگل، در خلال مباحث خود به مسأله دولت نیز توجه نموده است. مساله...

مباحث مربوط به خیر و شر، یکی از دشوارترین پرسمان‏ها در فلسفه و آیین الاهی است و همۀ ادیان به این مسئله اذعان دارند و از سویی هیچ‌کس وجود آن را رد نکرده است. ازاین‌رو، با نخستین نگاه وجود شر در پیکرۀ نظام هستی پدیدار شده و پلیدی خود را نشان می‌دهد؛ چراکه شر در واقع، نقطه مقابل نیکی‌هاست و با شکل‌گیری آن در میان انسان‌ها، ساختار زندگی آنان دچار نابسامانی‌ شده، به جامعه بشری آسیب می‌رساند. فیلسوفا...

جرا شرور در عالم وجود دارد؟ توجیه وجود شناختی شر چیست؟ چگونه وجود شر با صفات الهی جمع می شود؟ اینها سوالات اساسی مطرح شده در این تحقیق است که پاسخهای متعدد مطرح شده در فلسفه کلام را گرد آورده است ، پاسخهایی از فلسفه یونان ، فلسفه اسلامی ، رنسانس و فلسفه معاصر. برخی از فیلسوفان و متکلمان به دلیل عدم یافتن جوابی مناسب - اعم از عقلی یا تجربی برای این سوالات ، وجود شر را انکار کرده اند و برخی نیز و...

واقعه و نهضت عاشورا مشحون از وجوه گوناگون معنای زندگی مطلوب برای انسان است. این معنا با تأکید بر رویکرد فراطبیعت‌گرایی در مولفه‌هایی مانند، خداباوری، آخرت باوری، اخلاق، هدف از زندگی، جایگاه انسان و مسئله شر قابل بازیابی است. در واقع، با بازخوانی نهضت عاشورا می‌توان نقش برجسته مؤلفه‌های مذکور را به روشنی ملاحظه کرد تا بتوان معنای زندگی را به معانی‌ای چون ارزش، هدف و کارکرد زندگی مورد فهم و بازان...

در تصویری که ابن سینا از مبادی فعل اختیاری انسان بدست می‌دهد، آدمی لذیذ (مفید/خیر) یا مؤلم (مضر/شر) بودن چیزی را ادراک می‌کند. آن‌گاه به آن میل و شوق پیدا می‌کند، سپس اراده پدید می‌آید و در نتیجه، اعصاب یا قوای فاعله‌ای که در عضلات قرار دارند، عضلات را به حرکت در می‌آورند و فعل انجام می‌شود. این تصویری کلی است که از نقاط مختلف آثار ابن سینا می‌توان اجزای آن را گرد هم آورد، اما همگی این اجزا در ...

این مقاله برمبنای رهیافت عقلانیت انتقادی نوشته شده است. مهمترین هدف مقاله، تنظیم یک دستگاه معرفتی برای حل مسأله علمی است. در این نوشتار ابتدا به طرح مسائل روش شناسی پرداخته، آنگاه، به دو سؤال روش شناختی پاسخ داده شده است: مسأله علمی چیست و چگونه می توان مسأله یابی کرد. در پاسخ به سؤال اول، پس از استدلال در باب مسأله، دو نوع مسأله از هم تفکیک گردیده است: مسأله تئوریک و مسأله اجتماعی. در پاسخ به ...