در این مقاله، غزلی نویافته منسوب به عطّار نیشابوری معرفی می شود. در کتاب اورادالاحباب و فصوص-الآداب، برای بیان معنی «خرابات» به این غزل استشهاد شده است. ابوالمفاخر یحیی باخرزی، مؤلّف این کتاب، به طور صریح بیان داشته که این شعر از عطار نیشابوری است. علاوه بر این تصریح، قراین زبانی و نبودن در اقدم نسخ دیوان عراقی نیز مؤیّد صحّت این انتساب است. در این میان، نکته حائز اهمیت این است که این غزل با اختلاف...

شاهکار عطار در خلق منطق الطیر توأم با تبیین مراحل هفت گانه طریقت موسوم به هفت وادی عرفان است.به این سیر تکاملی هفت مرحله ای، در آیین هایی همچون میترائیسم که قرن ها قبل از منطق الطیر پیروان زیادی داشته، اشاره شده است. این پژوهش در پی آن است تا جنبه های مشترک میان این دو فرایند هفت گانه را با مقایسه اندیشه های مستتر در اشعار عطار نیشابوری در منطق الطیر و بررسی رسوم و آیین های تشرف به میترائیسم، ب...

درمورد شخصیت حضرت زهرا علیها السلام کتب بسیاری به رشته تحریر در آمده که هر کدام سعی کرده‏اند به بهترین شکل به ترسیم ابعاد شخصیتی این خانم بزرگوار بپردازند انچه کتاب فضائل فاطمه الزهرا از حاکم نیشابوری را متفاوت از دیگران کرده بیش‏تر شخصیت نویسنده کتاب است. ایشان در عین اینکه از علمای اهل سنت می‏باشد برخلاف روال جاری در میان اهل سنت در کتابش به دفاع از شخصیت حضرت زهرا علیها السلام می‏پردازد.ایشا...

«خرقه پوشی» از جمله آیین ها و رسوم رایج تصوف است که گاه آدابی دیگر همچون «خرقه‏ انداختن» یا «تخریق خرقه»، «خرقه از سر به‏درآوردن» و «خرقه از سر برکشیدن» را به همراه داشته است؛ «تخریق خرقه» بیشتر به هنگام وجد به‏ویژه در مراسم سماع صوفیانه رخ می داده است؛ «خرقه از سر به‏درآوردن» گاه از سر وجد بوده است و گاه برای زدودن کدورت میان دو صوفی، و «خرقه از سر برکشیدن» برای تنبیه صوفی خاطی در خانقاه‏ها را...

موضوع مورد بررسی در پژوهش حاضر، تحلیل قصه حضرت موسی در قصص القرآن نیشابوری و قصص الانبیاء سورآبادی با رویکردی روایت شناختی است. نظریه روایت شناختی به عنوان شعبه ای فعال از نطریه ادبی،در پی کشف الگوی جامع روایت است که تمام روش های ممکن روایت داستان ها را ذر بر می گیرد. بنا بر نتیجه پژوهش،اثر نیشابوری قابلیت های روایی بشتری نسبت به قصص القران سورآبادی را داراست و شگردهای روایی در آن بیشتر رعایت ...

صورتگرایی یکی از رویکردهای جدید نقد ادبی است که در اوایل قرن بیستم میلادی در روسیه شکل گرفت. سپس به چک و آمریکا انتقال یافت. شکل، فرم و صورت اثر ادبی، هدف اصلی این نقد است. پیش از پیدایش صورتگرایی، هر آنچه در ادبیات و نقد ادبی رواج داشت، نویسنده محور و معطوف به شرایط تاریخی و اجتماعی وی بود. پس از ظهور این مکتب، نویسنده محوری کنار گذاشته شد و متن محوری معیار نقد و تحلیل آثار ادبی قرار گرفت. با ...

معارج باطنی، یا سفرهای انفسی یکی از موارد معرفت­شناختی عرفان اسلامی است؛ مطابق با امر عروج، نفس سالک در سیر تکامل تطورش در مراتب دل، سرّ، روح و خفی از قابلیتی برخوردار می شود که سالک را قادر می­کند مظاهر و تکثّرات بیرونی را در درون تجربه ­کند و هریک را بر باطن خویش عرضه­ کند؛ آنچه از سیر و سفر در این سیاحت باطنی برسالک پدیدار می­شود، بخشی از علم وی نسبت به حقیقت اعیان است؛ معراج علاء الدوله سمنان...