هیچ متنی خودبسنده نیست. هر متن در آن واحد هم بینامتنی از متون پیشین و هم بینامتنی برای متون پسین خواهد بود. بینامتنیّت ازجمله رویکردهای نوینی است که در کشف ارتباط میان متون نقش مهمی ایفا می­کند. تغزل، به­عنوان مقدمة ورود به قصیده، جولانگاه هنرنمایی و بیان غنایی است. تغزل فارسی متنی خودبسنده نیست، بلکه به همان میزان که برای غزل بینامتن محسوب می­شود، خود بینامتنی از متون پیشین است. مقدمات قصاید عر...

شعر و شاعری و زبان، فرایندی است که در طول زمان اتّفاق می افتد و در تمامی دوران های مختلف زمانی، در ساخت یک زبان واحد به هم مرتبط است. از این رو نقش و بازتاب عناصر زبانی دوره های پیشین ادب فارسی در شعر دوره های بعد از خود، از جمله دوران معاصر، نقش مهمّ و شایسته ی پژوهش و بررسی است. شاهنامه ی فردوسی به عنوان یکی از متون نظم کلاسیک ادب فارسی، از تأثیرگذارترین آثار در نظم و نثر دوره ی معاصر می باشد. ...

چکیده این نوشتار، با هدف بررسی و نقد کتاب نقد تطبیقی ادیان و اساطیر در شاهنامة فردوسی، خمسة نظامی و منطق الطیر، نوشتة حمیرا زمردی، استادیار دانشگاه تهران، فراهم آمده است. حاصل این بررسی این است که اولاً، مبنای کار نویسنده در این کتاب، پذیرش بی علت و غیرعلمی نظریه ای است که از جانب برخی غربیان، در باب ادیان و اساطیر و ارتباطشان با یک دیگر و نحوة پیدایی شان ابراز شده است. ثانیاً، روش کار نویسنده مب...

در آثار منظوم و منثور کلاسیک فارسی به ویژه متون عارفانه و صوفیانه نمونه­های بیشماری می­توان یافت که کاملاً منطبق با ویژگی­های سبکی داستان­های مینی‌مال است. در این میان، برخی از حکایت­های ابوالقاسم قشیری در رساله­ی قشیریه برخی از ویژگی­های داستان مینی‌مال را دارند. پژوهش حاضر برآن است تا به شیوه­ی تحلیلی - توصیفی به بررسی ساختار حکایت­های رساله­ی قشیریه و تطبیق آن با اصول داستان­های مینی‌مال بپرد...

چکیده امروزه عملکردهای فرهنگی سبب شده است که  قلمرو ادبیّات کودک و نوجوان به سوی متون کهن ادبی کشیده شود. در این میان شاهنامه‌ی فردوسی، شاهکار کلاسیک زبان فارسی به عنوان پرکاربردترین متن ادبی کهن، وارد محدوده‌ی ادبیّات رسمی کودکان و نوجوانان ایران شده است. در این مقاله ضمن معرّفی انواع اقتباس مفهومی و نگارشی از شاهنامه در ادبیّات کودک و نوجوان، چگونگی کاربردهای آن نیز  بررسی شده است. این تحقیق نشان...

هدف از این بررسی، دست یابی، توصیف و تبین ساختار متنی بندهای گفتمان فارسی برحسب شیوهء نگارش و "ساخت بیان گونگی " و مقایسهء آن با زبان انگلیسی است. در این بررسی مشخصات ساختاری بندهایی چند از نوشتار تشریحی انگلیسی و فارسی، مورد تجزیه، تحلیل و مقابله قرار گرفته است. نتایج حاصل از این بررسی شامل دو تفاوت عمده است: یکی متون تشریحی انگلیسی عمدتأ شامل بخش "مقدمه " و "نتیجه " مشخص و واضح اند. درصورتی...

داستان حضرت سلیمان به دلیل گستردگی و تنوّع ماجراها، تأثیرات گوناگون و متفاوتی در متون ادب فارسی گذاشته است که آن را از داستان دیگر پیامبران ممتاز می­کند. با وجود قدمت روایت این داستان در منابع آیین یهود، قرآن کریم، بهترین و نخستین منبع شاعران و عارفان برای استفاده بوده است. موضوعاتی مانند عدالت سلیمان، منطق الطّیر دانستن او، تسلّط بر دیوان و...از جمله روایات قرآنی داستان سلیمان است؛ ولی با این وجو...

هدف از این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر بر سطح ‌دشواری متون پزشکی فارسی برای خارجی‌ها و ارائه‌ی انگاره‌ای به‌منظور سطح‌بندی متون آموزش فارسی به فارسی‌آموزان خارجی است که به ادامه تحصیل در رشته‌های علوم پزشکی دانشگاه‌های ایران تمایل دارند. چارچوب نظری تحقیق، رویکرد نظام‌مند- نقش‌گرای هلیدی است و روش پژوهش، دارای مؤلفه‌های کیفی برگرفته از پرسش‌نامه‌‌ی سنجش عوامل مؤثر بر سطح دشواری متون پزشکی فارسی است...

ترجمه اشعار کلاسیک انگلیسی به فارسی به صورت منظوم توسط شاعران مترجم یا مترجمین شاعر انجام شده است. اما خبرگانی نظیر خزاعی فر (2004) و صلح جو (2008) ترجمه شاعرانه را خالی از ظرایف ترجمه عالمانه و ترجمه عالمانه را به دور از لطایف ترجمه شاعرانه می دانند. بنابراین امروزه تأکید بیشتری بر ترجمه منثور شعر است که به معنای متن اصلی وفادار باشد (خزاعی فر، 2005)، چرا که این نوع ترجمه از قید و بند وزن و قا...

متون ادبی ایران به‌ویژه متون کهن هیچ‌گاه برای نمایش به نگارش درنیامده است؛ ولی برخی از آنها ظرفیت‌های نمایشی دارد و فیلمنامه‌نویسان می‌توانند به شیوه‌های مختلف از آنها اقتباس و استفاده کنند. منطق‌الطیر عطار یکی از منظومه‌های ادب عرفانی و جزو شاهکارهای ادبیات کلاسیک فارسی است که با معارف عمیق و غنی، در زمرة آثار اقتباسی در گونة پویانمایی (انیمیشن) می‌توان به آن توجه داشت. پویانمایی روای...